Lepista
 Gąsówka fioletowawa (Lepista nuda) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
gąsówka |
| Nazwa systematyczna | |
| Lepista (Fr.) W.G. Sm. J. Bot., London 8: 248 (1870) | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Lepista panaeolus|Paxillus lepista Fr. 1838 | |
Lepista (Fr.) W. G. Sm. (gąsówka) – rodzaj grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].
Cechy charakterystyczne[edytuj | edytuj kod]
Według 10 edycji Dictionary of the Fungi do rodzaju Lepista należy około 50 gatunków[2]. Naziemne grzyby saprotroficzne. Kapelusze suche, częściowo higrofaniczne. Grzyby z kształtu podobne do Tricholoma (gąski) i Clitocybe (lejkówki). Blaszki od zatokowato przyrośniętych do zbiegających. Wysyp zarodników biały, kremowy do cielistoróżowego, nieamyloidalny. Zarodniki szorstkie, rzadko gładkie, okrągławe do eliptycznych, bez pory rostkowej, trama blaszek regularna (strzępki biegną równolegle)[3].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Polską nazwę nadali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako bedłka, gąska, lejkówka, różanka[4]. Synonimy naukowe: Paralepista Raithelh., Paxillus sect. Lepista Fr., Rhodopaxillus Maire[5].
- Lepista densifolia (J. Favre) Singer & Clémençon 1973 – gąsówka białobeżowa
- Lepista glaucocana (Bres.) Singer 1951 – gąsówka bladoniebieskawa
- Lepista irina (Fr.) H.E. Bigelow 1959 – gąsówka irysowa
- Lepista luscina (Fr.) Singer 1951 – gąsówka szarobrązowa
- Lepista nuda (Bull.) Cooke 1871 – gąsówka fioletowawa
- Lepista panaeolus (Fr.) P. Karst. 1879 – gąsówka kołpaczkowata[6]
- Lepista personata (Fr.) Cooke 1871 – gąsówka dwubarwna
- Lepista sordida (Schumach.) Singer 1951 – gąsówka brudnofioletowa
- Lepista tarda (Peck) Murrill 1917[7]
- Lepista vernicosa (Fr.) Bon 1996 – gąsówka ziarnista
Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[8]. Wykaz gatunków i nazwy polskie według Władysława Wojewody[4] i innych[9][10].
-
Gąsówka brudnofioletowa (Lepista sordida) -
Gąsówka dwubarwna (Lepista personata) -
Gąsówka fioletowawa (L. nuda) -
Gąsówka irysowa (L. irina) -
Gąsówka rudawa (L. flaccida) -
Gąsówka szarobrązowa (L. luscina)
.jpg)
_Singer_41661.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2020-05-13] (ang.).
- ↑ P.M. Kirk i inni, Dictionary of the Fungi (10th ed.), Wallingford: CABI, 2008, s. 369, ISBN 978-0-85199-826-8.
- ↑ E. Gerhardt, Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 404-407, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15] (ang.).
- ↑ W. Wojewoda nie podał nazwy polskiej, nazwę polską podaje Pavol Škubla w „Wielkim atlasie grzybów”.
- ↑ Przez W. Wojewodę opisana jako synonim Lepista sordida, według Index Fungorum to odrębny gatunek.
- ↑ Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2013-10-20] (ang.).
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-04-30].
- ↑ Lepista vernicosa, gąsówka ziarnista, lejkówka ziarnista [online], grzyby.pl [dostęp 2020-05-13] (ang.).