Mulholland Dr. (2001)

Als kijker zonder voorkennis ga je deze film lineair in en kom je er zonder twijfel verward uit. Waar Lynch je in Lost Highway na een half uurtje al in het ongewisse laat, houdt hij de kijker in Mulholland Drive langer bij de les. We krijgen verschillende verhaallijnen te zien, maar het verband blijft lange tijd onduidelijk. Een jonge vrouw met geheugenverlies die wordt opgevangen door een getalenteerde actrice, een regisseur die wordt gedwongen om een bepaalde actrice te kiezen voor een hoofdrol en dan heb je ook nog de (korte) scènes met de klungelige huurmoordenaar en het duo in het wegrestaurant.

Wie op het eind alles in mekaar puzzelt, kan er misschien toch wel wat van maken. Betty (en later Diane) is niet per se een geesteszieke vrouw, maar ze is in de steek gelaten en openlijk vernederd door haar vriendin/partner (Rita/Camille). Dat zien we duidelijk aan het einde van de film. Diane geeft uiteindelijk aan de huurmoordenaar de opdracht om Camille te vermoorden. Een beslissing die haar later helemaal zou verteren van spijt en verdriet. Alleen valt er niets meer aan te doen, zoals de man aangeeft: betaald is betaald en dan zal de opdracht uitgevoerd worden.

Diane verbeeldt zich intussen (en dat is het grootste stuk van de film) hoe Camille toch ontkomt aan de moord en hoe ze toch samen zouden kunnen blijven. Onder meer omdat de regisseur eigenlijk niet veel voorstelt, doordat de huurmoordenaar een klungelaar blijkt, doordat een groep dronken studenten inrijdt op de auto waar ze in zit (waarna ze geliquideerd zou worden). Tijdens de lipsync-voorstelling wordt ook gesteld: niets is echt, alles waar je naar kijkt is een illusie. Dat lijkt me vooral een boodschap aan de kijker.

Het oude echtpaar lijkt me dan vooral haar schuldgevoel dat haar achterna zit? Net als de man achter het wegrestaurant. Daar zitten voor mij zeker ook nog een aantal ambigue zaken in. Maar dit is toch een indrukwekkende kijkervaren, telkens tussen droom/verbeelding en realiteit. In een eerste kijkbeurt, zonder voorkennis, quasi onmogelijk om niet in verdwaald te raken.

In 2002 was ik een halfjaar in het buitenland en huurde ik deze film bij de videotheek op VHS. Ik zou bij m'n 4 maanden jongere neef blijven slapen en we zouden op zijn slaapkamer de film kijken. Hij lag op z'n bed, ik zat op grond tegen z'n bed aan.

Rond 02:00 in de nacht rolde de aftiteling over het scherm. Ik zat met m'n mond open, zo van; “what the fuck heb ik zojuist gezien???” Mijn neef achter me was al vrij vroeg in slaap gevallen en ik maakte hem wakker; “gast, dit moet je gewoon zien. Ik ga 'em nog een keer kijken nu...”

Tegen bijna 5 uur liep de aftiteling weer, ik zat weer met mijn mond open en nee te schudden met m'n hoofd, telkens als ik dacht dat ik een beetje beter begreep hoe hij in elkaar zat, haalde een scene later in de film mijn nieuwe theorie weer hard onderuit. Mijn neef zat echt zo; van what the fuck??? Precies, zei ik, daarom wou ik hem meteen opnieuw kijken! En? Vroeg hij, heeft het geholpen om hem beter te doorgronden? Ik moest lachen, schudde weer mijn hoofd en zei; Deze film is fuckin' briljant bro, ik ga slapen, trusteh!

22 jaar later heb ik de film slechts 1 keer erna nog gezien en dat was toen ik de dvd kocht voor de collectie. En nu net heb ik de Studio Canal limited edition 4K UHD binnen gekregen dus die ga ik binnenkort denk ik weer aanschouwen. Mijn neef is bijna 13 jaar geleden overleden, het zijn dit soort herinneringen die ik echt koester en ik ben blij dat we deze film nog samen hebben kunnen ervaren.

Dat ik een film gelijk erna nog een keer keek is me later nog eens gebeurd dat was toen bij Malick's New World. Alleen was dat toen omdat het zó prachtig gefilmd was en niet omdat ik hem niet kon doorgronden.

Ik heb er berusting in dat ik hem nooit helemaal ga begrijpen, daarom ga ik ook die uitleg video die is gepost niet kijken, ik hoef hem namelijk ook helemaal niet te begrijpen. Ik vind dat niet eens erg. Mulholland Drive is voor mij méér de hele ervaring van meegaan in een trip dan dat het narratief heel erg van belang is.

Ik zie dat ik destijds 4* gaf, inmiddels heb ik duizenden films sindsdien gezien en denk eigenlijk dat ik er een halfje of misschien wel een heel punt aan ga toevoegen bij de herziening, want het hoort bij de groep beste films die ooit gemaakt zijn.

Gehenna jij gaat honderd procent naar 5.0

verheerlijking van de verwarring (verhulling)

als je door de vorm heen kijkt blijft er weinig tot niets over

https://www.youtube.com/watch?v=NXTMlr4-mDw

Je had er niet verder naast kunnen zitten. Eigelijk was Lynch zijn tijd zo’n 20 jaar vooruit met deze film.

Heb je even?

https://youtu.be/OiCfHW3N3vo?si=lvLI_SsWrAacakVh

Als ik door de vorm heen kijk, zie ik een puur persoonlijke expressie van een kunstenaar die de onmogelijke taak op zich neemt om zijn onschuld te herwinnen; uiteraard projecteert hij dat op de protagonist en ... het filmdoek. Volgens mij is dit in essentie hèt terugkerende thema in het hele oeuvre van David Lynch.

Kijk de link hierboven als je tijd hebt. Die man weet als geen ander de taal van Lynch te intcijferen en zijn echte verhaal te ontwarren. Er is ook een uitleg van Twin Peaks. Die duurt 4 uur, maar is bijna net zo fantastisch als de serie zelf.

Ik heb hier eerder al dit over geschreven.

Maar heb je uitleg gezien. Gaat echt heel veel dieper dan enkel ‘het uittreksel’.