Podwieczorek przy mikrofonie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Podwieczorek przy mikrofonieaudycja radiowa istniejąca od 1936, nadawana regularnie w Programie I Polskiego Radia w latach 1958–1989. Twórcami Podwieczorku byli poeta Roman Sadowski i satyryk Jerzy Baranowski[1]. Obecnie (2019) wybrane skecze i fragmenty audycji emitowane są w niedzielne przedpołudnia, w ramach programu „Czas Pogody” Zbigniewa Krajewskiego w Programie I oraz w „Powtórce z Rozrywki” Programu III Polskiego Radia.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Początki Podwieczorku przypadają na rok 1936[2]. Był to w założeniach program estradowy przystosowany do specyfiki radiowej. Wśród występujących w audycji byli soliści Witold Conti i Wilhelm Korabiowski[3].

Stałymi konferansjerami byli Zenon Wiktorczyk i Mieczysław Pawlikowski[1]. Zenon Wiktorczyk był także reżyserem, autorem wielu tekstów i wykonawcą[4]. Prowadzili ten program w różnych okresach także: Jan Pietrzak, Tadeusz Ross, Lucjan Kydryński i Eryk Lipiński, a przed wojną Kazimierz Rudzki. Oprawę muzyczną zapewniał Janusz Sent[5]. Przy fortepianie sygnał audycji grał w latach 60. Marian Radzik, a później Czesław Majewski.

Pierwsza powojenna transmisja miała miejsce w lokalu Cafe Fogg w marcu 1945[6]. Pomysłodawcą odnowienia przedwojennej audycji był Andrzej Rumian, który z Janem Zelnikiem byli twórcami powojennej koncepcji programu. Andrzej Rumian był również autorem stałego segmentu pt. „Wiadomości z kraju i ze Świata” Andrzeja Rumiana. Rodzaj parodii oficjalnej PRL-owskiej propagandy. Jan Zelnik był pierwszym reżyserem całości. Audycja nagrywana była w warszawskich kawiarniach[1], najczęściej w Stolicy i utrzymywana w konwencji kabaretu variete – rozrywkowej mieszanki słowno-muzycznej. Filary programu stanowili wygłaszający satyryczne monologi Marian Załucki oraz postacie: Dziunia Pietrusińska (Hanka Bielicka), sołtys Kierdziołek (Jerzy Ofierski), kierownik Florczak (Wacław Jankowski i Jerzy Bielenia), urzędnik Malinowski (Kazimierz Brusikiewicz), Proszę Koleżeństwa, Luśka (Janina Jaroszyńska). Popularną pozycją były parodie, w których specjalizowali się Andrzej Dyszak, Tadeusz Ross i Waldemar Ochnia. Stałym punktem programu był także skecz oparty na dynamice nauczyciel – uczennica, zatytułowany Rolska do tablicy, w różnych wariantach, np. Marszelówna do tablicy lub Brusikiewicz do tablicy – w roli profesora występował prowadzący program. Mile widzianym elementem była domieszka piosenek nawiązujących do warszawskiego folkloru w wykonaniu Stanisława Grzesiuka, czy Jaremy Stępowskiego lub parodii wiejskiej mentalności w interpretacji Kazimierza Grześkowiaka. Dla kontrastu włączano także piosenki z repertuaru operetkowego.

Audycja w Radiu Wolna Europa[edytuj | edytuj kod]

Alternatywna wersja Podwieczorku przy mikrofonie, tworzona przez Wiktora Budzyńskiego i Jana Markowskiego, nadawana była z Monachium, na antenie Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Występowali tam między innymi Wacław Modrzeński, Józef Winawer, Janina Katelbach-Starzyńska, Irena Broniecka-Radwańska, Karol Dorwski i Teresa Nowakowska[7]. Audycje emitowane w latach 19551956 miały po 40 min. i rozpoczynały się fragmentem piosenki Trzymajmy się, nie dajmy się[8].

Wykonawcy[edytuj | edytuj kod]

  1. Jerzy Bielenia
  2. Hanka Bielicka[1]
  3. Marcin Bronikowski
  4. Kazimierz Brusikiewicz[1]
  5. Andrzej Bychowski
  6. Tadeusz Chyła
  7. Andrzej Dyszak
  8. Filipinki
  9. Anna German[1]
  10. Marian Glinka
  11. Bolesław Gromnicki
  12. Stanisław Grzesiuk
  13. Wacław Jankowski[1]
  14. Janina Jaroszyńska
  15. Elżbieta Jodłowska
  16. Marian Jonkajtys
  17. Cezary Julski
  18. Stenia Kozłowska
  19. Halina Kunicka
  20. Zbigniew Kurtycz i Barbara Dunin[9]
  21. Irena Kwiatkowska[10]
  22. Bohdan Łazuka
  23. Ludmiła Łączyńska
  24. Barbara Marszel
  25. Wojciech Młynarski
  26. Barbara Muszyńska
  27. Jerzy Ofierski[1]
  28. Mieczysław Pawlikowski[11]
  29. Wanda Polańska
  30. Joanna Rawik
  31. Hanna Rek
  32. Rena Rolska[1]
  33. Kazimierz Rudzki
  34. Andrzej Rumian[1]
  35. Irena Santor[12]
  36. Janusz Żełobowski
  37. Julian Sztatler
  38. Marzena Weselińska
  39. Zenon Wiktorczyk[4]
  40. Stefan Witas
  41. Mieczysław Wojnicki
  42. Tadeusz Woźniakowski
  43. Lidia Wysocka
  44. Marian Załucki
  45. Saturnin Żórawski

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i j Zbigniew Korpolewski: Piosenka warszawska. Fundacja Promocji m. st. Warszawy. [dostęp 2012-01-26].
  2. Polska. Środki przekazu. Radio, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2017-11-26].
  3. Kronika radiowa. Niedzielny Podwieczorek przy mikrofonie. „Warszawski Dziennik Narodowy”. Nr 15B, s. 8, 1937. 
  4. a b Zenon Wiktorczyk w bazie filmpolski.pl
  5. Kalendarium Muzyczne – Styczeń. Polska Fundacja Muzyczna. [dostęp 2011-03-25]. (arch.)
  6. Wyborcza.pl [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2017-11-26].
  7. Zbiory NAC on-line [online], audiovis.nac.gov.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  8. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2009-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-26)].
  9. Barbara Dunin-Kurtycz
  10. IAR: Odeszła Irena Kwiatkowska. polskieradio.pl, 2011-03-03. [dostęp 2012-02-27].
  11. Mieczysław Pawlikowski w bazie filmpolski.pl
  12. Irena Santor - Delicje z podwieczorków przy mikrofonie [3 CD ]