Cordyceps: właściwości, przeciwwskazania, opinie lekarzy

Pasożytniczy grzyb, który wnika w ciało owada, atakuje jego układ nerwowy, kontroluje zachowanie ofiary i żeruje na niej. W końcowej fazie cordyceps wyrasta na zewnętrznej powierzchni opętanego insekta. Ofiara umiera, a grzyb wydostaje się z jej ciała, aby rozprzestrzenić swoje zarodniki na inne owady. Fujka.

Tak, to ten sam grzyb, który w grze i serialu The Last of Us odpowiada za globalną zombie-apokalipsę.

A Ty chcesz go zjeść… Świadomie. Dla zdrowia. I będzie OK – nie wyrośnie Ci na plecach, a raczej zaoferuje pozytywne właściwości.

Ale zacznijmy od początku.

Czy cordyceps istnieje?

Tak, cordyceps istnieje, ale nie działa tak ekstremalnie jak seria The Last of Us sugeruje. Jest ponad 680 gatunków tego pasożytniczego grzyba. Większość pochodzi z Azji, głównie z wysokogórskich terenów Nepalu i Tybetu. Najpopularniejsze i najlepiej przebadane gatunki to cordyceps militaris i cordyceps sinensis. Grzyby te atakują organizmy żywe, ale owady, nie ludzi (uff).

Co to jest cordyceps?

Cordyceps (znany też jako kordyceps chiński, maczużnik chiński) należy do gatunku grzybów pasożytniczych . Nazwa cordyceps pochodzi od starożytnego greckiego słowa κορδύλη kordýlē, które oznacza „maczugę” oraz łacińskiego przyrostka -ceps, oznaczającego „z głową”.

Nazwa nawiązuje do kształtu grzyba, który wyrasta z ciała ofiary.

Cordyceps specjalizuje się w pasożytowaniu na konkretnych gatunkach larw owadów. Każdy istniejący w przyrodzie pasożyt atakuje specyficznego żywiciela, do którego jest ewolucyjnie przystosowany.

Dzięki pracom naukowców wiemy, że za działanie tego grzyba odpowiadają bioaktywne składniki :

• kordycepina,
• polisacharydy,
• ergosterol,
• mannitol,
• adenozyna.

W tym śmiercionośnym (dla owadów) grzybie występuje wiele ważnych składników odżywczych, w tym różne rodzaje niezbędnych aminokwasów, witaminy z grupy B (B1 (tiamina), B2 (ryboflawina), B12), witamina K, różne rodzaje węglowodanów o znaczeniu funkcjonalnym, białka, sterole, nukleozydy i inne pierwiastki śladowe.

Na co pomaga cordyceps?

Cordyceps pomaga na redukcję zmęczenia, wsparcie odporności, zmniejszenie cholesterolu, poprawę koncentracji, może zwalczać stan zapalny w organizmie, poprawiać wyniki sportowe i działać anti-agingowo. Tak sugerują dotychczasowe badania naukowe głównie z udziałem zwierząt lub in vitro .

Zwróć uwagę, że nie ma wiele rzetelnych badań z udziałem ludzi, więc nie możemy mówić, że ten grzyb ma prozdrowotne właściwości dla organizmu człowieka. To gdybanie – chociaż jak zaraz się przekonasz, to obiecujące gdybanie.

Czy cordyceps jest bezpieczny?

Tak, cordyceps jest uważany za bezpieczny dla ludzi i zazwyczaj jest dobrze tolerowany. U niektórych osób może jednak prowadzić do wystąpienia działań niepożądanych – ale nie będzie to wyrastanie łodygi z pleców. Nie wiadomo, czy cordyceps jest bezpieczny dla kobiet w ciąży i podczas karmienia piersią, więc nie zaleca się jego stosowania w tym okresie.

Cordyceps – jakie ma właściwości?

Poniższe właściwości cordycepsu odnoszą się głównie do wyników badań na zwierzętach lub in vitro (czyli badań w warunkach laboratoryjnych poza organizmem żywym, na przykład w probówce) .

Cordyceps potencjalnie:

Redukuje stan zapalny

Kilka badań laboratoryjnych wykazało, że gdy ludzkie komórki są wystawione na działanie cordyceps militaris, białka zwiększające stan zapalny w organizmie zostają stłumione, co cofa ten stan .

W badaniu z 2008 roku z udziałem myszy chorych na astmę cordyceps obniżył stan zapalny w ich drogach oddechowych. Naukowcy podkreślają jednak, że ten grzyb jest mniej skuteczny niż powszechnie przepisywane substancje stosowane w celu łagodzenia stanów zapalnych w organizmie .

A może… posmaruj się grzybem?

Cordyceps może mieć zastosowanie miejscowe. Jedno z badań naukowych wykazało, że ten grzyb stosowany miejscowo u myszy zmniejsza stan zapalny skóry .

Potencjalne właściwości przeciwzapalne cordycepsu nie zostały jeszcze potwierdzone u ludzi.

Poprawia wyniki sportowe

Cordyceps zwiększa produkcję cząsteczki adenozynotrifosforanu (ATP), która jest niezbędna do dostarczania energii do mięśni . To może poprawić efektywność wykorzystywania tlenu przez organizm, zwłaszcza podczas aktywności fizycznej .

Istnieją dwa ciekawe badania (sprzed dekady) z udziałem seniorów, które pokazują pozytywny wpływ cordycepsu na ich aktywność fizyczną.

W jednym z nich naukowcy przetestowali wpływ cordycepsu na wydolność wysiłkową u 30 zdrowych osób starszych korzystających z roweru stacjonarnego. Uczestnicy przez 6 tygodni otrzymywali syntetyczny szczep cordycepsu 3 razy dziennie albo placebo.

Pod koniec badania pułap tlenowy wzrósł o 7% u uczestników, którzy przyjmowali cordyceps. Seniorzy przyjmujący placebo nie wykazali żadnych zmian w tym parametrze .

W podobnym badaniu 20 zdrowych seniorów otrzymywało 1 gram cordycepsu lub placebo przez 12 tygodni . Badanym poprawiała się wydajność ćwiczeń i przyczyniła się do odczuwania dobrego samopoczucia .

Obecne badania sugerują jednak, że cordyceps nie jest skuteczny w poprawie wydajności ćwiczeń u wytrenowanych sportowców. Jeśli chcesz wesprzeć performance podczas treningu, sprawdź ashwagadhę lub inne adaptogeny.

Działa anti-aging

Wiele zwierząt skorzystało w badaniach naukowych na przeciwstarzeniowych właściwościach cordycepsu.

Ten grzyb zwiększył poziom przeciwutleniaczy u starzejących się myszy, poprawił pamięć i zdolność do uczenia się – gryzonie lepiej radziły sobie w testach w labiryncie .

Cordyceps militaris wydłużył także życie myszy oraz muszek owocowych, w porównaniu do badanych zwierząt, które przyjmowały placebo .

Naukowcy tłumaczą, że to zawartość antyoksydantów w cordycepsie może wyjaśniać ich potencjał przeciwstarzeniowy.

Nie wiadomo, czy cordyceps ma takie same właściwości przeciwstarzeniowe u ludzi .

Redukuje zmęczenie i stres

Cordyceps jest stosowany w medycynie chińskiej jako żywność funkcjonalna ze względu na swoje działanie łagodzące stres i zmęczenie .

Niektórzy producenci preparatów z cordycepsem śmiało piszą o poprawie nastroju i przeciwdepresyjnym potencjale. Jednak ostrożnie z tym.

Poprawia pamięć i koncentrację

Cordyceps może wspierać zdolność uczenia się i poprawić pamięć. Ma potencjał, by łagodzić upośledzenie pamięci krótkotrwałej wywołane niedokrwieniem mózgu . Grzyb zawiera także nukleozydy, kwas kordycepsowy i inne substancje bioaktywne, które mogą mieć potencjalne korzyści dla funkcji poznawczych.

Cordyceps jest popularnym dodatkiem tzw. kaw funkcjonalnych, które mają za zadanie pobudzić i poprawić pamięć oraz skupienie, ale nie zawierają kofeiny.

Zobacz też:

• Suplementy diety z adaptogenami

Działa przeciwnowotworowo

Badania laboratoryjne i badania z udziałem zwierząt odkryły przeciwrakowy potencjał cordyceps sinensis i militaris.

W badaniach in vitro z 2015 roku cordyceps zahamował wzrost wielu rodzajów komórek nowotworowych, w tym raka płuc, okrężnicy, skóry i wątroby . Natomiast w badaniach na myszach zatrzymał rozrost chłoniaka, czerniaka i raka płuc .

Cordyceps może odwracać skutki uboczne terapii przeciwnowotworowej. W jednym z badań przetestowano wpływ cordyceps sinensis na myszy z leukopenią po radioterapii i leczeniu Taxolem (lekiem chemioterapeutycznym). Cordyceps odwrócił leukopenię.

Należy jednak pamiętać, że badania te przeprowadzono na zwierzętach i in vitro, więc wpływ cordycepsu na hamowanie nowotworów czy leukopenię u ludzi jest jak dotąd nieznany.

Przeciwdziała cukrzycy typu II

Wyniki badań na myszach chorych na cukrzycę wykazały, że cordyceps może utrzymywać prawidłowe stężenie cukru we krwi poprzez naśladowanie działania insuliny .

Cordyceps może odgrywać kluczową rolę w leczeniu nefropatii cukrzycowej poprzez wpływ na różne mechanizmy zaangażowane w stan zapalny, śmierć komórek, stres oksydacyjny i insulinooporność .

Pozytywnie wpływa na nerki

Wspomniana wyżej cukrzyca może powodować schorzenia nerek . Przegląd 22 badań z 2014 roku obejmujący 1746 osób z przewlekłą chorobą nerek wykazał, że pacjenci przyjmujący preparaty z cordycepsem doświadczyli poprawy funkcji nerek .

Trzeba jednak zaznaczyć, że wyniki nie są rozstrzygające – autorzy przeglądu stwierdzili, że wiele z tych badań było niskiej jakości.

Reguluje cholesterol

W badaniu z 2011 roku szczury i chomiki były karmione wysokotłuszczową dietą. Przez 4 tygodnie podawano im równocześnie kordycepinę (aktywny związek kordycepsu). Gryzoniom obniżyło się stężenie cholesterolu całkowitego, trójglicerydów i tzw. złego cholesterolu LDL .

W innym badaniu, w którym tuczono chomiki syryjskie, również ich profil lipidowy uległ znacznej poprawie .

Wspiera pracę serca

Pod lupą badaczy w 2014 roku znalazły się szczury z przewlekłą chorobą nerek. Przez 8 tygodni podawano im cordyceps (z rodzaju sinensis). Badanie wykazało, że znacząco zmniejszał on uszkodzenia serca i wątroby u gryzoni .

Naukowcy przypisali te odkrycia zawartości adenozyny w cordycepsie. Adenozyna jest naturalnie występującym związkiem, który chroni serce .

Ułatwia odchudzanie

W jednym badaniu z 2010 roku karmiono szczury wysokotłuszczową dietą i jednocześnie podawano im kordycepinę. Wyniki wykazały, że spożywanie tego grzyba może wspierać utratę wagi, dzięki modyfikacji mikroflory jelitowej przez kordycepinę, co może być jednym z mechanizmów redukcji otyłości .

Zobacz też:

• Berberyna na odchudzanie

Wzmacnia libido

Wielu adaptogenom przypisuje się właściwości poprawiające funkcje seksualne i nazywa się je naturalnymi afrodyzjakami.

W medycynie chińskiej cordyceps służył poprawie libido, płodności i jakości nasienia. Badania naukowe wykazały, że cordyceps (z rodzaju militaris) ma pozytywny wpływ na produkcję testosteronu i poprawia zdrowie seksualne u szczurów .

Wykastrowanym szczurom, którym podawano cordyceps poprawiły się funkcje seksualne – pojawienie się erekcji, wydłużenie czas wzwodu i wytrysk .

Czy cordyceps pobudza?

Nie, cordyceps nie pobudza, ponieważ nie jest stymulantem i nie posiada takich właściwości. Niektóre badania naukowe wskazują, że cordyceps, który należy do adaptogenów, może redukować zmęczenie, co może przełożyć się na odczuwanie większej energii do działania.

Cordyceps – opinie lekarzy

Cordyceps ma pozytywne opinie lekarzy specjalizujących się w medycynie wschodniej oraz ekspertów mykoterapii ze względu na m.in. redukcję zmęczenia, wsparcie odporności, anti-agingowe i tonizujące działanie i ogólne wzmocnienie organizmu. Jego stosowanie jest praktykowane od ponad 4000 lat.

W Polsce, gdzie mamy inną tradycję leczenia, lekarze są ostrożni i studzą entuzjazm. „Na chwilę obecną jego spożywanie to swoisty eksperyment medyczny”, mówi dr n. med. Witold Tomaszewski, podkreślając znikomą ilość badań naukowych potwierdzających właściwości cordycepsu.

Dawkowanie

W badaniach naukowych naukowcy stosowali u badanych 1000-3000 mg kordycepsu dziennie . Taka ilość nie powodowała skutków ubocznych. Najlepiej stosuj się do zaleceń producenta na opakowaniu. Ze względu na ograniczone badania na ludziach, nie ma jednoznacznej zgody co do dawkowania cordycepsu.

Jak długo stosować cordyceps?

W różnych badaniach naukowych cordyceps był podawany ludziom lub zwierzętom od 14 dni do 3 tygodni i nie było to powiązane z wystąpieniem skutków ubocznych. Nieznany jest wpływ długotrwałego przyjmowania cordycepsu na ludzi .

Jeśli jednak po kilku tygodniach nie odczuwasz efektów, może spróbuj innych adaptogennych roślin?

Zobacz też:

• Reishi
• Lion’s Mane
• Ashwagandha
• Maczużnik
• Kofeina

O jakiej porze brać cordyceps?

Nie ma znaczenia, o jakiej porze weźmiesz cordyceps, ponieważ nie działa on doraźnie. Wzięty rano lub przed treningiem nie pobudzi (nie jest stymulantem), a spożywany przed snem nie zadziała usypiająco (nie ma właściwości nasennych). Dopasuj spożywanie cordycepsu do swoich preferencji.

Niektórzy specjaliści od fitoterapii (ziołolecznictwa) wskazują, że warto spożywać cordyceps na pusty żołądek, aby naturalne enzymy trawienne mogły go łatwiej przetworzyć i wchłonąć do organizmu.

Kiedy zobaczę efekty działania cordycepsu?

Efekty działania cordycepsu możesz poczuć nawet po 7 dniach regularnego spożywania, ale to zależy od celu stosowania. Przykładowo obniżenie stężenia cholesterolu nie nastąpi w ciągu kilku dni (i nie nastąpi w ogóle, jeśli nie zmienisz jadłospisu), więc badanie krwi wykonaj po 4–6 tygodniach stosowania.

Ale jeśli przed Tobą sesja czy kocioł w pracy, w ciągu kilku dni możesz odczuć, jak wiedza sama wchodzi do głowy lub odhaczasz kolejne taski i nie czujesz potrzeby picia kawy.

Jaki cordyceps wybrać?

Szukając produktu zawierającego ekstrakt z cordycepsu, warto wybierać te, które posiadają standaryzację na zawartość polisacharydów (10–40%) i standaryzację na kwas kordycepinowy (im więcej, tym lepiej, zazwyczaj to 7%). Idealnie jeśli producent podaje także DER (Drug Extract Ratio).

Cordyceps z suplementów diety nie jest tym samym cordycepsem jak ten od tybetańskich mnichów pozyskiwany z rejonów jego naturalnego występowania. W preparatach dostępnych na rynku znajdziemy jego syntetyczną formę, pozyskiwaną w laboratoriach.

Warto zwrócić uwagę na preparaty, które są mieszanką grzybów i innych roślin adaptogennych. Niektóre połączenia mogą przynieść lepsze efekty działania, niż jedna substancja. Zwróć uwagę na mieszankę: cordyceps, reishi, soplówka jeżowata (Lion’s Mane), ashwagandha i różeniec górski.

Dla sportowców

Shroom Force Sport grzyby cordyceps i adaptogeny

4.5

Skład: ekstrakt Cordyceps sinensis, zielona herbata, ashwagandha, traganek błoniasty, różeniec górski, ekstrakt z pestek winogron

Forma: kapsułki

Opakowanie: 30 lub 60 kapsułek

Porcja: 3 kapsułki dziennie przed treningiem

Wystarczy na: 10 lub 20 dni

Zobacz cenę

w sklepie Natu.Care

Opis produktu

Shroom Force to naturalna mieszanka wspomagająca wydolność i funkcjonowanie organizmu opartą na połączeniu grzyba z gatunku cordyceps oraz ekstraktów roślinnych. Kompozycja polecana osobom aktywnym fizycznie i każdemu, kto potrzebuje podnieść poziom energii w życiu.

Plusy i minusy

Plusy

• Producent podał standaryzację trzech z sześciu składników aktywnych, więc wiesz jakiej jakości są ashwagandha, różeniec górski i zielona herbata.
• Użytkownicy chwalą łatwe do połknięcia kapsułki.

Minusy

• Brak standaryzacji najważniejszego składnika – cordycepsu.
• Niskie ilości ashwagandhy i różeńca górskiego.
• Opakowanie nie jest wydajne.

Dodatkowe informacje

Produkt nie powinien być spożywany w przypadku stosowania leków o działaniu uspokajającym, nasennym i przeciwpadaczkowym.

Produktu nie można stosować u dzieci, kobiet w ciąży i w trakcie laktacji.

Nieodpowiedni dla wegan (zawartość żelatyny).

Zamiennik kawy

Kanaste, Better Focus, napój funkcjonalny z adaptogenami

4.7

Skład: ekstrakty z cordycepsu, Lion’s Mane, chagi, ashwagandhy, różeńca górskiego; L-tyrozyna, Alpha GPC, L-teanina, pterostylben

Forma: proszek

Opakowanie: 219 g

Porcja: 7 g dziennie

Wystarczy na: 30 dni

Zobacz cenę

w sklepie Natu.Care

Opis produktu

Połączenie nootropików, grzybów i adaptogenów stworzone w trosce o Twoją koncentrację, jasność umysłu i wysoki poziom energii. To zdrowa alternatywa dla kawy bez uczucia rozdrażnienia i problemów z zasypianiem.

Plusy i minusy

Plusy

• Producent podał standaryzację wszystkich ekstraktów + DER (Drug Extract Ratio), co świadczy o wysokiej jakości surowców.
• Nie ma „grzybowego” smaku.
• Użytkownicy chwalą napój za skuteczne, pobudzające działanie, które nie powoduje po czasie zjazdu, jak w przypadku kawy.

Minusy

• Porcje dzienne poszczególnych składników mogłyby być większe. Badania naukowe wykazały skuteczność ich działania, ale w wyższych dawkach, niż są w tym produkcie.

Dodatkowe informacje

Produkt odpowiedni dla wegan.

Opinia użytkownika

Byłam „kawoszem”, ale przestawiłam się na Better Focus. Uwielbiam jego smak, szczególnie z mlekiem. Idealny na rozpoczęcie dnia w pracy, bo pobudza, ale z umiarem i poprawia koncentrację.

Przeciwwskazania

Przeciwwskazania do stosowania cordycepsu to ciąża, laktacja, wiek poniżej 18 lat, choroby autoimmunologiczne, stosowanie leków immunosupresyjnych i przeciwzakrzepowych, uczulenie na składnik i planowane operacje. Skonsultuj się z lekarzem, aby mieć 100% pewności co do bezpieczeństwa stosowania.

Skutki uboczne

Cordyceps może u niektórych powodować skutki uboczne takie jak biegunka, zaparcia i dyskomfort w żołądku . Zazwyczaj mijają po odstawieniu preparatu. Cordyceps może wpływać na zwiększone wypłukiwanie wapnia z organizmu , więc zadbaj o jego podaż w diecie.

Cordyceps – opinie ekspertów

Skąd rosnąca popularność grzybów?

Dietetyczka tłumaczy:

„Grzyby doskonale wspierają organizm w drodze do równowagi, co dostrzeżono już w dawnej medycynie chińskiej. Współcześnie świat nauki zaczyna coraz bardziej doceniać właściwości roślin i grzybów adaptogennych. Dzięki temu możemy poprawić jakość życia i zwiększyć odporność na stres bez sięgania po farmakologię”, dodaje dietetyczka.

Zobacz też:

• Ashwagandha
• Żeń szeń-indyjski
• Reishi
• Berberyna
• Suplementy diety z adaptogenami

Podsumowanie