Koleus Blumego - odmiany, uprawa, rozmnażanie

Koleus Blumego (Plectranthus scutellarioides) to wszechstronna i niezwykle dekoracyjna roślina od dawna uprawiana w naszych domach. Rozmaitość form i kolorów koleusów sprawiły, że rośliny te sadzi się też na balkonach, tarasach i w ogrodach. Poznaj najciekawsze odmiany koleusa i dowiedz się jakie wymagania ma ta roślina. Wyjaśniamy jak wygląda uprawa koleusa w ogrodzie i w doniczce oraz podpowiadamy sposoby na rozmnażanie koleusów z własnej hodowli.

Koleus blumego - Plectranthus scutellarioides
Fot. pixabay

Koleus blumego - opis wyglądu i zastosowanie

Koleus Blumego, określany też jako pokrzywka brazylijska, pochodzi z terenów tropikalnych Afryki, Azji i Australii. Niezwykle atrakcyjne ubarwienie liści koleusa doceniały już z nasze babcie i dawniej doniczkę z pokrzywką brazylijską można było zobaczyć w niemal każdym domu.

Pokrój rośliny uzależniony jest od odmiany, a rośliny osiągają od 40 do 80 cm wysokości. Dobrze reagują na przycinanie, co pozwala regulować ich wzrost. Łodyga koleusa ma kwadratowy przekrój i z czasem drewnieje. Duże, ząbkowane liście koleusa mogą przybierać intensywne, bajeczne barwy począwszy od bordowej, fioletowej, przez czerwoną, pomarańczową, aż po żółtą.

Koleusy to atrakcyjne rośliny doniczkowe o kolorowych liściach, które dobrze rosną w mieszkaniach. Uprawiane jako rośliny jednoroczne nadają się też do sadzenia w pojemnikach i doniczkach na balkonach oraz na rabatach i obwódkach ogrodowych. Pięknie wyglądają zestawione obok siebie różne odmiany koleusa o kontrastujących kolorach. Koleus świetnie się nadaje na wyprowadzenie go do formy drzewka.

Koleus Blumego - odmiany

Wielka popularność koleusa wiąże się także z mnogością pięknych odmian jakie udało się wyhodować. Przedstawiamy kilka najciekawszych.

Koleus Blumego 'Sunset boulevard' - wyróżnia się wspaniałymi, pomarańczowymi liśćmi w niezwykle intensywnym odcieniu. Pięknie prezentuje się na tle ciemnej zieleni krzewów liściastych.

Koleus Blumego 'Abbey road' - charakteryzuje się pięknymi, bordowymi liśćmi z cienkim, zielonym obrzeżem.

Koleus blumego - Plectranthus scutellarioides
Fot. pixabay

Koleus Blumego 'Rokoko' - jest to niezwykle atrakcyjna odmiana o karbowanych liściach, przepięknie ubarwiona. Wymaga stanowiska słonecznego lub półcienia. Sprawdza się, jako roślina na obwódki, doskonała do pojemników i doniczek na balkony i tarasy.

Koleus Blumego 'River walk' - zachwyca pięknymi limonkowymi liśćmi. Ta odmiana koleusa stanowi wyjątkową ozdobę każdego mieszkania oraz balkonu.

Koleus Blumego 'Aligator alley' - wyróżnia się dużymi, bordowymi liśćmi. Ciemne liście otoczone są szeroką zieloną obwódką.

Koleus Blumego 'Pink chaos' – charakteryzuje się luźnym pokrojem i wydłużonymi, ostro zakończonymi liśćmi w wielu odcieniach intensywnego różu często z dodatkiem zieleni i bieli.

Koleus Blumego 'Black Dragon' – to niezwykła odmiana o mocno karbowanych liściach w ciemnym odcieniu bordo wpadającym w czerń.

Koleus blumego - Plectranthus scutellarioides
Fot. pixabay

Koleus Blumego - uprawa w doniczce

Koleus Blumego hodowany w mieszkaniu potrzebuje mnóstwo rozproszonego, słonecznego światła. Idealny dla niego będzie okienny parapet lekko osłonięty firaną. Koleus wystawiony na bezpośrednie promienie słoneczne łatwo ulega poparzeniu i zamiera.

Koleus uprawiany w doniczce źle reaguje na suszę i wymaga częstego podlewania. Latem nawet 2 razy dziennie. Doniczkę dla koleusa wypełniamy żyzną, ogrodową ziemią, a na jej spód wysypujemy warstwę drenażu np. keramzytu. Koleus Blumego lubi stale wilgotne, ale nie bardzo mokre podłoże. Począwszy od lutego aż do października warto zasilać go nawozami, zwłaszcza potasowymi.

Żeby pobudzić rośliny do wzrostu i zachować ładny pokrój warto je uszczykiwać oraz nie dopuszczać do kwitnienia. Na bieżąco usuwamy pąki kwiatowe koleusa, ponieważ ich rozwój znacznie osłabia roślinę, wpływając niekorzystnie na jej pokrój i wybarwienie.

Koleus blumego - Plectranthus scutellarioides
Fot. pixabay

Koleus Blumego - zimowanie

Koleusa na zimę najlepiej przenieść do wilgotnego, chłodnego pomieszczenia o temp. ok 15°C, gdyż w suchych i ogrzewanych pomieszczeniach rośliny szybko schną i zamierają. Mimo, iż koleus jest byliną, po 1-2 latach uprawy traci atrakcyjny wygląd. Warto, więc co roku go odmładzać pozyskując nowe sadzonki z rośliny matecznej. Dokładniej pozyskiwanie sadzonek omawiamy niżej, w części poświęconej rozmnażaniu koleusa.

Koleus Blumego - uprawa w ogrodzie

W ogrodach koleus Blumego sadzony bywa zarówno w gruncie na rabatach czy obwódkach, jak i w skrzynkach i donicach. Stanowisko uprawy koleusa musi być osłonięte od wiatru, najlepiej w cieniu innych roślin. Gleba powinna być żyzna, próchnicza o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym (pH 5,5-7,0). Gatunek ten nie zimuje w gruncie, więc przed nadejściem przymrozków rośliny należy przenieść do ogrzewanych pomieszczeń o temp ok 10°C lub traktować je jako jednoroczne.

Koleus blumego - Plectranthus scutellarioides
Fot. pixabay

Koleus Blumego - rozmnażanie

Koleus Blumego może być rozmnażany na 2 sposoby - poprzez sadzonkowanie oraz z siewu nasion.

Rozmnażanie koleusa przez sadzonki - to najłatwiejszy sposób na rozmnożenie tej rośliny. Sadzonki pędowe koleusa Blumego najlepiej przygotować wiosną, gdyż wówczas łatwo i szybko się ukorzeniają. Każda sadzonka powinna mieć ok 10 cm długości i pozostawione 2-3 liście. Możemy zanurzyć ją w wodzie lub w podłożu do sadzonkowania (mieszanka torfu z perlitem). Po ukorzenieniu przesadzamy je do doniczek. Po 15 maja, gdy zmaleje ryzyko wystąpienia przymrozków, możemy sadzić rośliny na miejsce stałe w gruncie lub donicach.

Rozmnażanie koleusa z siewu nasion - wysiew nasion koleusa przeprowadzamy wczesną wiosną (w lutym lub marcu) do skrzynek wypełnionych przepuszczalnym podłożem. Nasiona koleusa najlepiej wysiewać w rzędy odległe co 10-15 cm. Po ok 2 tygodniach zaczynają kiełkować. Po wytworzeniu liści właściwych siewki pikujemy do pojedynczych doniczek.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Opracowano na podstawie:
1. Ulanowski K., Rośliny Doniczkowe, Wydawnictwo Ibis, Żychlin 2016 s. 50;
2. Kiljańska I., Kimaszewska B., Rośliny w mieszkaniu i na balkonie, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1954, s. 61;
3. Mynett J., Rośliny doniczkowe w mieszkaniu, Chemil 1990, s. 71.

Przeczytaj również:

Co posadzić w donicach na tarasie? 7 doskonałych roślin tarasowych!
Rośliny w donicach na tarasie powinny kwitnąć jak najdłużej, być mało absorbujące i pięknie się prezentować. Zazwyczaj też muszą dobrze sobie radzić w mocnym słońcu. Oto 7 doskonałych roślin tarasowych, które długo kwitną i wspaniale się prezentują w donicach! Więcej...

Kwiaty balkonowe cieniolubne. Co posadzić na balkonie w cieniu?
Balkon położony w cieniu wcale nie oznacza rezygnacji z kwitnących roślin. Zobacz co posadzić na balkonie w cieniu aby był on równie kolorowy i ciekawy, jak ten położony w pełnym słońcu. Więcej...

Rośliny balkonowe całoroczne
Całoroczne rośliny balkonowe to doskonały sposób na zimową nudę, a także wspaniałe tło dla roślin sezonowych kwitnących wiosną i latem. Oto 7 całorocznych roślin balkonowych, które świetnie się prezentują i są łatwe w uprawie. Więcej...