Dlaczego jest mi ciągle zimno? Czy może to być symptom choroby?

Człowiek jest istotą stałocieplną, co oznacza, że jest w stanie utrzymywać temperaturę swego ciała na poziomie wyższym niż temperatura otoczenia. Zasada ta ma oczywiście pewne ograniczenia, a czasem bywa poważnie zaburzona. Otóż niektórzy ludzie nagminnie odczuwają chłód, choć teoretycznie nie mają do tego powodów. Dlaczego jest Ci ciągle zimno i co możesz z tym zrobić, aby poczuć się lepiej?

W 2015 r. holenderscy naukowcy badający kwestię zużycia energii w budynkach doszli do wniosku, że kobiety częściej narzekają na chłód niż mężczyźni, a ich preferowana temperatura wnętrz jest wyższa. Wytłumaczeniem ma być wyższy poziom męskiego metabolizmu.

Odczuwanie poziomu temperatury jest jednak również kwestią osobniczą – odpowiadają za nie termoreceptory, które mogą mieć różny poziom wrażliwości. Bardzo dużo zależy na przykład od tego, w jakim stopniu przyzwyczaimy organizm do chłodu. Czasami nieustanne poczucie zimna jest jednak efektem wewnętrznych zaburzeń, które należy leczyć.

Choroby metaboliczne

Osoby regularnie skarżące się na zimno, nawet bez obiektywnych przesłanek, mogą cierpieć na niewydolność tarczycy. To sytuacja, w której gruczoł tarczycy nie produkuje odpowiedniej ilości hormonów tarczycowych, odpowiedzialnych właśnie za poziom metabolizmu i regulację temperatury ciała. Problem dotyczy nawet 5% ogółu społeczeństwa, a wieczne zimno jest jego najczęstszym symptomem.

Poza tym chory często doświadcza niewyjaśnionego przyrostu wagi, przesuszania się skóry i włosów oraz intensywnego wypadania włosów. Bywa też chronicznie zmęczony, apatyczny i cierpi na zaparcia. Kobiety miewają też nieregularne lub bardzo obfite miesiączki. Te symptomy powinny skłonić do jak najszybszej konsultacji lekarskiej – nieleczona niedoczynność tarczycy może mieć zgubne skutki na ogólnego zdrowia. Leczenie polega zazwyczaj na podawaniu syntetycznych hormonów tarczycy w tabletkach.

Na zimno skarżą się jednak również diabetycy, zwłaszcza cierpiący na 2 typ cukrzycy insulinoniezależnej. Jej przyczyną jest zazwyczaj niezdrowy tryb życia łączący nadmiar węglowodanów w diecie z brakiem aktywności fizycznej. Gdy dojdzie już do zaburzeń wydzielania insuliny, a poziom glukozy we krwi wzrośnie, często pojawiają się problemy z nerkami oraz układem krążenia. To one właśnie powodują nieprzyjemne uczucie chłodu. Chorzy na cukrzycę dodatkowo obserwują często zwiększenie głodu i pragnienia, potrzebę częstszego oddawania moczu oraz męczące zmęczenie. Mogą też skarżyć się na zaburzenia widzenia lub powolne gojenie się ran. Jak najszybsze leczenie jest w tej sytuacji niezbędne.

Niska masa ciała

Mądrość ludowa mówi, że krąglejszym ludziom jest cieplej, bo grzeje ich warstwa tłuszczu. Prawdą jest również odwrotna zależność – ciało wychudzone, pozbawione tkanki tłuszczowej i odpowiedniego poziomu kalorii jest w naturalny sposób wychłodzone. Zarówno diety odchudzające, jak i anoreksja lub silna utrata wagi wynikająca np. z braku pożywienia lub chorób utrudniających jego przyjmowanie mogą więc prowadzić do zaburzeń termicznych.

Organizm, który musi przeżyć na niższej podaży kalorii próbuje maksymalnie oszczędzać energię. Ogranicza więc krążenie, co sprawia, że narzekamy, na zimne ręce, stopy i ospałość. Obniża też ogólną temperaturę ciała, co nie poprawia samopoczucia. W przypadku anoreksji, której podłoże tkwi w sferze psychicznej, chory oprócz zimna doświadcza też zwykle trudności w koncentracji, zawrotów głowy, ogólnego osłabienia, a często także zaparć. Panicznie boi się utyć, więc woli utrzymywać status quo, chętnie izolując się od otoczenia. Dodatkowo, u wszystkich wychudzonych osób obserwuje się również deficyty odżywcze, osłabienie systemu odpornościowego oraz zaburzenia płodności u kobiet.

Problemy z układem krążenia

O tym, jak nam ciepło w danym momencie, decyduje nie tylko temperatura otoczenia i poziom metabolizmu, ale także sprawność układu krążenia. O fakcie tym łatwo przekonać się biegając zimą – w miarę jak zwiększa się tętno i krew krąży szybciej, czujesz się coraz cieplej, nawet mimo mrozu.

Chroniczne uczucie chłodu może więc być wynikiem zaburzeń krążenia. W szczególności mowa o chorobie tętnic obwodowych, wynikającej najczęściej z postępującej miażdżycy. Z chwilą, gdy cząsteczki cholesterolu zaczną osiadać w naczyniach krwionośnych, zwężają ich światło i blokują krwi możliwość swobodnego przepływu. Proces rozpoczyna się zazwyczaj w tętnicach peryferyjnych ograniczając krążenie w palcach dłoni i stóp. Chorzy doświadczają również często mrowienia, skurczów i bólów w kończynach, które mają tendencję do sinienia. Włosy i paznokcie na nogach rosną znacznie słabiej, a rany trudno się goją.

Podobny przebieg ma choroba Raynauda, dość rzadka przypadłość o nieznanym podłożu. Najczęściej dotyka ona kobiet, osób powyżej 30 roku życia i żyjących w chłodnym klimacie. W przeciwieństwie do miażdżycy naczynia nie są jednak blokowane od wewnątrz, ale kurczone zewnętrznie pod wpływem zimna lub stresu. Chory oprócz zimna obserwuje tymczasowe blednięcie lub sinienie palców stóp i dłoni. Gdy krew powraca, palce stają się czerwone, gorące i bardzo bolesne.

Również inne typy zaburzeń krążenia mogą powodować uczucie zimna. Same tylko spadki ciśnienia sprawiają, że mamy ochotę okryć się kocem lub usiąść obok kaloryfera. Problemy z krwioobiegiem bywają też wynikiem wspomnianej już cukrzycy lub poważnych chorób serca i jako takie wymagają leczenia.

Inne możliwe przyczyny uporczywego odczuwania chłodu

Fakt, że krew nie jest w stanie dostatecznie rozgrzać organizmu nie musi jednak wcale wynikać ze złego stanu naczyń, ale raczej jakości samej krwi. Anemia, czyli niedobór hemoglobiny w czerwonych krwinkach objawia się właśnie uczuciem chłodu, a także bladością, uporczywym zmęczeniem, zawrotami głowy i trudnościami w oddychaniu, a także bólami głowy i podwyższonym tętnem.

Warto dodać, że przyczyną anemii może być zarówno niedobór żelaza w diecie, jak i deficyt witaminy B12 oraz kwasu foliowego. To właśnie błędy w żywieniu powinny więc być podejrzewane w pierwszej kolejności – niedobór witaminy B12 może prowadzić do uczucia wychłodzenia także bez współistniejącej anemii!

Poza tym wewnętrzne zimno może być spowodowane odwodnieniem. Gdy organizmowi brakuje płynów, zaczyna on kurczyć naczynia krwionośne, aby oszczędzać ilość H20 w obiegu. Co więcej, dostateczny poziom wody w ciele działa niczym bufor pozwalający łatwiej utrzymać pożądaną temperaturę – gdy jej brakuje, stajemy się bardziej wrażliwi na chłód dokoła. Stąd tak kluczowe jest, aby pamiętać o piciu odpowiednich ilości nie tylko latem, ale właśnie i zimą.

Innym przykrym deficytem, który skutecznie rozregulowuje nasz wewnętrzny termostat jest niewyspanie. Tutaj mechanizm jest już nieco bardziej złożony i obejmuje zarówno fizyczne zmęczenie, które obniża poziom metabolizmu, jak i zaburzenia przewodnictwa nerwowego wynikające z zakłóceń rytmu dobowego.

Ponadto poczucie zimna bywa również asocjowane z:

• skutkami ubocznymi przyjmowania określonych leków, zwłaszcza betablokerów stosowanych przy nadciśnieniu i chorobach układu krążenia;
• chorobami nerek, które mogą wywoływać anemię;
• fibromialgią – wielu pacjentów doświadczających charakterystycznych bólów, bezsenności oraz zmęczenia uskarża się na uczucie zimna przy jednoczesnej nietolerancji gorąca;
• fluktuacjami poziomu estrogenu w ciele kobiety – zwłaszcza w pierwszym trymestrze ciąży oraz przed zbliżającą się menstruacją wrażliwość na zimno wydaje się wyższa;
• problemami neurologicznymi – również uszkodzenie nerwów obwodowych wynikające np. z cukrzycy, alkoholizmu, chorób autoimmunologicznych czy boreliozy, może spowodować, że źle tolerujemy zimno.

Jak poradzić sobie z uczuciem zimna?

Warto zastanowić się czy wrażliwości na chłód nie towarzyszą inną symptomy mogące wskazywać na szersze problemy zdrowotne. W przypadku niedoczynności tarczycy, anemii czy chorób krążenia odpowiednia terapia może skutecznie rozwiązać problem.

Z uczuciem nieprzyjemnego chłodu, które może objawiać się dygotaniem, mrowieniem dłoni i stóp oraz ogólną sztywnością kończyn, można jednak radzić sobie aktywnie domowymi sposobami. Przede wszystkim zadbaj więc o odpowiednią ilość snu oraz zbilansowaną dietę, w której znajdą się złożone węglowodany, białko i zdrowe tłuszcze powoli uwalniające energie. Poza tym możesz:

• wyrobić nawyk częstego wstawania, przeciągania się, poruszania kończynami;
• zwiększyć poziom aktywności fizycznej – chodzić po schodach zamiast jeździć windą, spacerować do pracy, rozpoczynać dzień krótką sesją jogi;
• rzucić palenie papierosów – nikotyna zaburza funkcjonowanie naczyń krwionośnych;
• pobudzać krążenie pijąc 2 razy dziennie filiżankę kawy lub zielonej herbaty.

Warto też pomyśleć o hartowaniu ciała. Spróbuj obniżyć temperaturę pryszniców, chodzić czasem z bosymi nogami, spać przy otwartym oknie i ogólnie unikać ciągłego przegrzewania organizmu. Zimno można bowiem zwalczać zimnem!