Gwiazdozbiór Oriona to jedna z najbardziej powszechnie rozpoznawalnych konstelacji gwiazd na nocnym niebie. Każdy miłośnik kosmosu może ją obserwować, przy odpowiednich warunkach, bez jakichkolwiek przyrządów optycznych jak lornetka czy teleskop. Gwiazdozbiór Orion znajduje się na równiku niebieskim i jest widoczny na całej Ziemi (w niektórych położeniach geograficznych jedynie w niektórych porach roku – jak na przykład w Polsce i ogólnie na półkuli północnej głównie zimą i wczesną wiosną). W konstelacji tej znajdziemy wiele fantastycznych celów do obserwacji i astrofotografii: Wielka Mgławica w Orionie, Pas i Miecz Oriona, Mgławica Koński Łeb, czy gwiazda Betelgeza. W tym artykule dowiesz się jak znaleźć tę konstelację na nocnym niebie, jakie są w niej najjaśniejsze gwiazdy, jaka jest geneza nazwy i znaczenie konstelacji, a do tego kilka czystych faktów i wskazówek astrofotograficznych. Zapraszam!
Jump to:
?️ Mapa Gwiazdozbioru Orion
✔️ Fakty
| Gwiazdozbiór | Orion |
| Lokalizacja | Niebo północne |
| Kwadrant | NQ1 |
| Rektascensja (RA) | 5h |
| Deklinacja (DEC) | +5° |
| Najlepsze miesiące do obserwacji (półkula północna) | listopad – luty |
| Najlepsze miesiące do obserwacji (półkula południowa) | czerwiec – sierpień |
| Liczba obiektów z katalogu Messiera | 3 – Messier 42 (Mgławica Oriona), Messier 43 (Mgławica de Mairana) i Messier 78 (NGC 2068) |
| Ciekawe cele astrofotograficzne | Wielka Mgławica w Orionie, Mgławica „Biegnący Człowiek”, Mgławica Koński Łeb, Mgławica Płomień, Mgławica Głowa Czarownicy, M78, NGC 1788 |
| Sąsiadujące gwiazdozbiory | Erydan, Bliźnięta, Zając, Jednorożec, Byk |
| Symbolika | Łowca |
| Najjaśniejsza gwiazda | Rigel (β Ori/Beta Orionis) |
↗️ Jak Zlokalizować Oriona na Nocnym Niebie
Gwiazdozbiór Oriona w naszym położeniu geograficznym (półkula północna) jest konstelacją zimową i właśnie wtedy najlepiej rozpoczynać jej lokalizowanie na niebie – latem jej po prostu nie zobaczymy. Gwiazdozbiór ten jest jednym z najprostszych do odnalezienia, ponieważ zajmuje ogromną porcję nocnego nieba, jest mocno charakterystyczny i składa się z bardzo jasnych gwiazd, widocznych nawet z centrum mniejszego miasta.
Pas Oriona i Miecz Oriona
Nasz gwiazdozbiór najłatwiej jest zacząć od zlokalizowania Pasa lub Miecza Oriona.
Trzy górne na zdjęciu gwiazdy ułożone niemal w linię (Alnitak, Alnilam i Mintaka) to Pas Oriona – charakterystyczny asteryzm, który znacznie ułatwia znalezienie tej konstelacji na nocnym niebie. Jeśli jesteś początkującym obserwatorem gwiazd, zacznij właśnie od tego. Gdy już zlokalizujesz Pas, to masz jak na dłoni cały gwiazdozbiór – Pas jest jego prawie środkiem!
Gwiazdy Pasa Oriona – Fakty
| Alnitak | Alnilam | Mintaka | |
| Typ | Układ potrójny | Błękitny nadolbrzym | Gwiazda wielokrotna |
| Masa | 33 M☉ (mas Słońca) | 40 M☉ | 24 M☉ |
| Promień | 20 R☉ (promieni Słońca) | 32 R☉ | 17 R☉ |
| Odległość od Ziemi w latach świetlnych | 1260 | 2000 | 1200 |
✨ Wielka Mgławica w Orionie (Messier 42/M42)
Mgławica Oriona to jedna z najjaśniejszych mgławic na całym nocnym niebie i przy odpowiednio ciemnych warunkach (nie w centrum dużego miasta – najlepiej park ciemnego nieba lub tereny wiejskie) jest widoczna gołym okiem. Przez lornetkę czy teleskop zobaczymy już jej zarysy, jednak aby cieszyć oko kolorami tej mgławicy, potrzebny już będzie sprzęt do astrofotografii.
⭐ Najjaśniejsze Gwiazdy Konstelacji Orion
| Gwiazda | Oznaczenie Bayera | Wielkość gwiazdowa | |
| 1. | Rigel | β/Beta Orionis | 0,18 |
| 2. | Betelgeza | α/Alpha Orionis | 0,42 |
| 3. | Bellatrix | γ/Gamma Orionis | 1,64 |
| 4. | Alnilam | ε/Epsilon Orionis | 1,69 |
| 5. | Alnitak | ζ/Zeta Orionis | 1,88 |
| 6. | Saif | κ/Kappa Orionis | 2,07 |
| 7. | Mintaka | δ/Delta Orionis | 2,20 |
| 8. | Hatysa | ι/Jota Orionis | 2,25 |
| 9. | Tabit | π3 Orionis | 3,16 |
| 10. | Meissa | λ/Lambda Orionis | 3,47 |
? Znaczenie Nazwy w Mitologii Greckiej
W mitologii greckiej Orion był olbrzymem z Beocji (starożytna kraina historyczna w dzisiejszej Grecji), myśliwym o wielkiej sile i urodzie, synem Posejdona i Euriale (jednej z trzech sióstr Gorgon). Jako brat Polifema charakteryzował się gwałtownym charakterem i ogromnym wzrostem – według przekazów mógł chodzić po dnie oceanu z głową ponad falami, jak i również po samej tafli morskiej.
Orion prześladował nimfy Plejady (zwiastunki dobrej pogody – w dzisiejszych czasach bardziej znamy Plejady jako najbardziej rozpoznawalną gromadę otwartą na niebie lub… logo marki samochodowej Subaru. Notabene „Subaru” to właśnie japońska nazwa Plejad) i Hiady (zwiastunki złej pogody – dziś również gromada otwarta w gwiazdozbiorze Byka). Działo się to do czasu, kiedy nimfy poprosiły Zeusa, aby zamienił je w zwierzęta. Spełniając ich życzenie, Zeus zamienił je w gołębie, a później w gromadę gwiazd na niebie, zwaną dziś Plejadami.
Po swojej śmierci Orion został przeniesiony przez bogów między gwiazdy – w konstelację Oriona.
W sztuce Orion jest przedstawiany jako myśliwy z tarczą w jednej ręce, maczetą w drugiej i mieczem u pasa broniący się przed szarżującym Bykiem na niebie. Mit Oriona od wieków inspiruje artystów – stał się przedmiotem dzieł poetyckich, muzycznych, czy plastycznych.
Zobacz też:
Dodaj komentarz