Temat wydaje się oczywisty, jednak na różnych forach internetowych od czasu do czasu wywiązują się w sprawie obliczania terminów dosyć zacięte dyskusje. Jedna z nich zainspirowała mnie do przedstawienia Państwu bliżej tej problematyki.

Zasady obliczania terminów w Pzp

Co do zasady

Przy obliczaniu terminów stosujemy regulacje zawarte w Kodeksie cywilnym (Księga Pierwsza, Tytuł V Termin - art. 110 - 116), chyba że Pzp stanowi inaczej (art. 14 ust. 1 Pzp).

Wyjątek 1 – początek biegu terminu

Wyjątek od zasady wyrażonej w art. 111 § 2 kc, zgodnie z którą ”Jeżeli początkiem terminu oznaczonego w dniach jest pewne zdarzenie, nie uwzględnia się przy obliczaniu terminu dnia, w którym to zdarzenie nastąpiło.” zawiera art. 85 ust. 5 Pzp – termin związania ofertą liczymy począwszy od dnia, w którym nastąpiło otwarcie ofert, a nie dopiero od dnia następnego.

Wyjątek 2 – termin liczony wstecz

Kolejną odmienną regulację zawiera art. 38 ust. 1 Pzp – określa on minimalny termin na udzielenie wyjaśnień treści SIWZ, liczony wstecz od zdarzenia, jakim jest dzień składania ofert. Ani Pzp, ani Kodeks cywilny nie przewidują wprost zasad obliczania terminu wstecz, jednak wydaje się, że powinny zostać przyjęte per analogiam standardowe zasady obliczania terminu tj. w szczególności regulacje z art. 111 § 1 i 2 kc.

Podobnie w art. 85 ust. 2 Pzp określono również termin na wezwanie do przedłużenia związania ofertą - "co najmniej na 3 dni przed upływem terminu związania ofertą" *.

* Takich regulacji dotyczących liczenia terminu wstecz jest w Pzp znacznie więcej, jak choćby ta w art. 184 Pzp

Upływ terminu liczonego w dniach

Upływ terminu liczonego w dniach kończy się z upływem ostatniego dnia (art. 111 § 1 kc) czyli o godzinie 24:00*.

* Godzina ta jest pewnego rodzaju fikcją. 24:00 jest ostatnią godziną dnia, w którym upływa termin, a 00:00 jest pierwszą godziną następnego dnia, pomimo że w czasie jest to dokładnie ten sam punkt.

Obliczanie terminów na przykładzie postępowania w trybie przetargu nieograniczonego o wartości przekraczającej progi unijne (w postępowaniach o wartości nie przekraczającej tego progu obowiązują dokładnie takie same zasady - różnice występują tylko w długości ustawowych terminów)

Zobaczmy jak prawidłowo ustalić terminy ilustrując to poniższym przykładem:

[1]

• W treści art. 43 ust. 2 Pzp wskazano, jako minimalny termin na składanie ofert w przetargu nieograniczonym 35 dni. Nie można zapominać, że zgodnie z art. 18 pkt 5 lit. a ustawy z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2016 poz. 1020) obowiązuje on dopiero w postępowaniach wszczynanych od 18 października 2018 r. Do tego czasu wyznaczony termin powinien wynosić minimum 40 dni.
• Podkreślenia również wymaga, że określone w art. 43 Pzp terminy składania ofert są jedynie terminami minimalnymi. Zamawiający każdorazowo musi ustalić termin składania ofert z uwzględnieniem regulacji art. 9a ust. 1 Pzp tj. uwzględniając stopień złożoności zamówienia i czas niezbędny na przygotowanie i złożenie oferty.
• Bieg terminu składania i otwarcia ofert rozpoczyna się w dniu następnym po przekazaniu Ogłoszenia o zamówieniu do publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, a więc jeszcze przed wszczęciem postępowania. O problemach, jakie mogą być związane z „rozjechaniem się” tych dat pisałem Państwu we wpisie „Wszczęcie postępowania – kiedy można opublikować ogłoszenie na stronie internetowej”

[2]

Ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej są publikowane w terminie do 5 dni od dnia ich przekazania – w przykładzie przyjęto publikację w maksymalnym 5 dniu. O tym co zrobić jeśli ogłoszenie w DUUE zostanie opublikowane w sobotę można przeczytać we wpisie "O (nie)jednolitości linii orzeczniczej KIO na przykładzie oceny naruszenia art. 42 ust. 1 Pzp"

[3]

• Art. 38 ust. 1 stanowi, że zamawiający zobowiązany jest udzielić odpowiedzi, jeśli wniosek o wyjaśnienie treści SIWZ wpłynął nie później niż do końca dnia, w którym upływa połowa wyznaczonego terminu składania ofert. W naszym przykładzie otwarcie ustalono w 41 dniu. Matematycznie połowa tego terminu to 20,5 dnia - upływa ona w trakcie 21 dnia, zatem pytania można zadawać do końca tego dnia.
  
• Celowo, dobierając daty w przykładzie ustaliłem je tak, aby 21 dzień przypadał na dzień ustawowo wolny od pracy (15 sierpnia - Święto Matki Boskiej Zielnej). W tej sytuacji zastosowanie znajdzie regulacja art. 14 ust. 2 Pzp i termin na zadawanie pytań upłynie z końcem następnego dnia roboczego, a więc 16 sierpnia o godz. 24:00.
• Należy pamiętać, że upływ terminu na zadawanie pytań nie oznacza zakazu ich zadawania. Wykonawca, który ma wątpliwości zawsze winien zwrócić się do Zamawiającego o ich wyjaśnienia, a Zamawiający oceniając wpływ udzielonych odpowiedzi na możliwość złożenia rzetelnej oferty powinien takich wyjaśnień zawsze udzielić.
  

[4]

Jak już wcześniej Państwu sygnalizowałem, mamy tu do czynienia ze szczególną sytuacją nakazującą liczyć termin wstecz. W mojej ocenie powinny do niej znaleźć zastosowanie wszystkie kodeksowe reguły obliczania terminu w dniach: - za dzień, w którym następuje zdarzenie, uznajemy termin składania i otwarcia ofert – tego dnia nie uwzględniamy przy obliczaniu terminu (2018-09-04). - następnie odliczamy 6 dni wstecz. Pamiętajmy, że termin w dniach kończy się z upływem ostatniego dnia, a ponieważ liczymy wstecz to będzie on upływał o początkowej godzinie 6 dnia (2018-08-29) tj. o godz. 00:00. - Zamawiający jest, zatem zobowiązany udzielić odpowiedzi najpóźniej do godz. 24:00 28.08.2018 r.

[5]

Dzień składania ofert jest jednocześnie pierwszym dniem terminu związania ofertą - omówiłem to w "Wyjątku 1" od kodeksowych zasad obliczania terminu.

[6]

Zasady obliczania tego terminu analogiczne jak opisane w pkt [4]. O konsekwencjach braku takiego wezwania i braku "samoprzedłużenia" terminu związania przez wykonawcę informowałem już Państwa we wpisie "Brak samodzielnego przedłużenia terminu związania ofertą nie skutkuje jej odrzuceniem"