Czy wiesz, że kradzież gotówki, czy innego mienia to nie jedyna forma kradzieży, jakiej ofiarą możemy paść? Bardziej niebezpieczna i przynosząca dużo większe straty jest kradzież naszych danych. Przeczytaj, jak działają złodzieje tożsamości i jak się przed nimi chronić.
Czym jest kradzież tożsamości
Kradzieżą tożsamości nazywa się nielegalne pozyskanie danych osobowych w celu ich wykorzystania dla własnych korzyści lub sprzedania. Inaczej ujmując, do kradzieży tożsamości dochodzi w sytuacji, w której ktoś podszywa się pod nas, posługując się naszymi danymi. Skradzione dane osobowe przestępcy najczęściej wykorzystują w celu:
- zaciągnięcia pożyczki,
- dokonania transakcji płatniczych,
- zakupienia sprzętu na tzw. raty,
- podpisania umowy wynajmu,
- wykupienia abonamentu,
- wyłudzenia ubezpieczenia,
- wypożyczenia sprzętu.
Złodzieje tożsamości pozyskują potrzebne dane osobowe ze skradzionych, skopiowanych lub znalezionych dokumentów zawierających:
- imię i nazwisko,
- datę i miejsce urodzenia,
- numer PESEL,
- adres,
- numer ubezpieczenia zdrowotnego i innych polis,
- dane z karty debetowej i kredytowej,
- loginy i hasła do kont bankowych.
Przestępcy mogą wejść w posiadanie naszych dokumentów przypadkiem, np. znajdując nasz zgubiony dowód. Częściej jednak jesteśmy niczego nieświadomymi ofiarami zaplanowanego działania złodziei tożsamości.
W jakich sytuacjach dochodzi do kradzieży tożsamości
Złodzieje tożsamości wchodzą w posiadanie naszych danych, wykorzystując naszą nieuwagę i niewiedzę, zarówno w sytuacjach życia codziennego, jak i podczas aktywności w internecie. Do kradzieży danych dochodzi zazwyczaj poprzez:
- kradzież dokumentów i kart płatniczych,
- skopiowanie danych podczas płatności kartą,
- podszycie się pod przedstawicieli różnych firm,
- uzyskanie danych z różnego typu formularzy (zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej),
- wyłudzenie kserokopii dowodu lub paszportu,
- podszywanie się pod telekonsultantów (np. banku, operatorów sieci),
- wysyłane tzw. wiadomości fishing’owe z wirusami lub linkami do fałszywych stron logowania banku, lub operatorów sieci komórkowych i dostawców mediów.
Niestety o kradzieży danych osobowych często dowiadujemy się dopiero w momencie, kiedy zostały one już wykorzystane. W sytuacji, gdy z naszego konta zniknęły pieniądze, dostajemy wezwanie do spłaty kredytu, którego nie braliśmy lub zgłasza się firma w sprawie windykacji należności. Dlatego musimy zachować wszelkie środki ostrożności, żeby nasze dane nie trafiły w niepowołane ręce.
Jak uchronić się przed kradzieżą danych osobowych
Złodzieje tożsamości swoje działania opierają głównie na łatwowierności i braku ostrożności swoich ofiar. Dlatego, aby, uchronić się przed ich utratą należy pamiętać o kilku zasadach:
- trzymaj dokumenty w karty trudno dostępnych miejscach,
- bądź ostrożny w zatłoczonych miejscach (np. autobusach),
- nie podawaj karty i dokumentów w sklepie, hotelu i innych miejscach usługowych,
- nie podawaj numeru dowodu i PESEL przez telefon,
- zabezpiecz komputer programami antywirusowymi,
- nie otwieraj podejrzanych wiadomości e-mail,
- nie wpisuj danych w ankietach internetowych,
- nie zapisuj w notatnikach, czy na kartkach swoich danych, loginów i numerów PIN,
- korzystaj z menadżerów haseł, stosuj mocne, wygenerowane hasła,
- wykup ubezpieczenie swojej karty,
- nie wyrzucaj dokumentów zawierających dane osobowe — takie niepotrzebne dokumenty należy zniszczyć przed wyrzuceniem.
Co zrobić, gdy skradziono nasze dane
Niestety pomimo ostrożności możemy paść ofiarą kradzieży tożsamości, w takim przypadku należy zaraz po odkryciu tego faktu zgłosić sprawę na policji.
Kradzież tożsamości jest przestępstwem i zgodnie z artykułem 190a kk, osoba podszywająca się pod inną osobę lub wykorzystująca jej dane, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. Pamiętaj, że przestępstwo to jest ścigane na wniosek pokrzywdzonego.
Niezwłocznie zastrzeż też swoje karty i dowód osobisty w banku oraz zgłoś utratę dokumentu w miejscu jego wydania. Warto też zablokować w aplikacji internetowej kartę lub możliwość płatności zbliżeniowej i internetowej.
Wykorzystanie przez inne osoby naszych danych może mieć długofalowe konsekwencje i być dla nas bardzo kosztowne. Niezwykle trudno jest udowodnić, że umowa, która została zawarta w naszym, imieniu jest skutkiem przestępstwa, a jeszcze trudniej taką umowę unieważnić. Dlatego bądźmy ostrożni i nieufni w sytuacjach, kiedy proszeni jesteśmy o podanie naszych danych, bo jak mówi stare przysłowie „przezorny zawsze ubezpieczony”.
