Od lipca 2023 r. użytkownicy mediów społecznościowych udostępniają fałszywe treści z przesłaniem, że logo zielonej żaby międzynarodowej organizacji pozarządowej Rainforest Alliance, które można znaleźć na różnych produktach spożywczych, dowodzi, że składają się one z organizmów modyfikowanych genetycznie (GMO) i zawierają informacyjny RNA (mRNA). Ponadto treści te sugerują, że produkty spożywcze oznaczone tym symbolem są „plastikowym jedzeniem Melindy i Billa Gatesów”. W rzeczywistości logo zielonej żaby poświadcza, że produkt został uzyskany z upraw spełniających normy środowiskowe, społeczne i ekonomiczne, a produkty tej organizacji nie zawierają ani GMO, ani mRNA, jak ustaliła agencja AFP. Co więcej, Bill Gates nie jest ani w kierownictwie, ani w zarządzie Rainforest Alliance, zgodnie z informacjami dostępnymi na stronie organizacji.
„Pod żadnym pozorem nie kupujcie produktów oznaczonych tym znakiem. To plastikowa żywność Billa i Melindy Gates. GMO i z mRNA” – czytamy w treści tweeta udostępnionego 4 lipca 2023 roku.
Treści z podobnym przesłaniem były również udostępniane na Facebooku tutaj i tutaj oraz na Telegramie. Użytkownicy zdawali się w nie wierzyć, ponieważ publikowali pod postami zdjęcia bananów z takim logo, ostrzegając innych przed kupowaniem ich w polskich sklepach.
Inne publikacje zawierające błędne informacje na temat Rainforest Alliance zostały już zweryfikowane przez agencję AFP w języku bułgarskim, rumuńskim i niemieckim.
Co reprezentuje logo z zieloną żabą?
Znak zielonej żaby jest oficjalnym symbolem Rainforest Alliance. Organizacja określa siebie jako „międzynarodową fundację non-profit działającą na styku biznesu, rolnictwa i lasów, aby odpowiedzialny biznes stał się nową normą”. Działa od 1986 roku i jest kierowana przez Daniela Katza, jednego ze współzałożycieli organizacji i amerykańskiego działacza na rzecz ochrony środowiska.
„Symbol oznacza, że certyfikowany składnik został wyprodukowany przy użyciu metod, które wspierają trzy filary zrównoważonego rozwoju: społeczny, ekonomiczny i środowiskowy” – powiedziała agencji AFP w emailu 17 lipca 2023 roku rzeczniczka Rainforest Alliance.
Organizacja podaje na swojej stronie, że używa tego logo od 30 lat, a symbolizuje ono czerwonooką żabę drzewną, ponieważ „ten jasnooki płaz jest powszechnie spotykany w tropikach, gdzie założyciele [organizacji, przyp. red.] po raz pierwszy zaczęli pracować nad ochroną tropikalnych lasów deszczowych. Od tego czasu symbol żaby stał się międzynarodowym symbolem zrównoważonego rozwoju”.
„Przed przyznaniem lub odnowieniem certyfikacji niezależni, zewnętrzni audytorzy – kluczowi dla integralności każdego programu certyfikacji – oceniają rolników pod kątem wymagań we wszystkich trzech obszarach” – czytamy dalej na stronie.
Rainforest Alliance nie sprzedaje GMO
W emailu z 17 lipca 2023 r. organizacja Rainforest Alliance przekazała agencji AFP, że jej standardy zabraniają stosowania składników GMO, wbrew temu, co fałszywie twierdzono w mediach społecznościowych.
Po pierwsze, „Rainforest Alliance nie certyfikuje produktów, ale raczej składniki, które wchodzą w skład tych produktów, takie jak kawa, herbata, kakao czy banany” – przekazała rzeczniczka organizacji. Ponadto „standardy zrównoważonego rolnictwa tej organizacji zabraniają stosowania organizmów modyfikowanych genetycznie (GMO) w gospodarstwach certyfikowanych przez Rainforest Alliance”.
GMO musi być wyraźnie oznakowane
W rozmowie telefonicznej z grecką redakcją agencji AFP w ramach śledztwa w sprawie tych treści, Grecki Związek Konsumentów - Jakość Życia (EKPIZO) potwierdził, że etykieta Rainforest Alliance nie wskazuje na obecność materiałów GMO.
„Jest to etykieta potwierdzająca, że surowce produktu spełniają określone normy środowiskowe, ekonomiczne i społeczne” – przekazała 30 stycznia 2023 roku Eleni Alevritou, wiceprezes grupy EKPIZO.
Alevritou stwierdziła także, że etykieta „wskazuje na określoną jakość produktu”, podobnie jak etykieta Fairtrade. „Przewaga, jaką taka etykieta daje produktowi, ma charakter komercyjny, ponieważ konsument może preferować produkt o zweryfikowanych standardach handlowych, ekologicznych czy społecznych” – dodała.
Jeśli produkt pokazany na zdjęciach udostępnionych na Facebooku zawierałby GMO, to zgodnie z przepisami prawa powinno to być wyraźnie pokazane.
Uprawy GMO są prawnie zakazane w Polsce od 2013 roku. W krajach Unii Europejskiej, w tym w naszym kraju, GMO musi być wyraźnie oznakowane na opakowaniach produktów, zgodnie z regulacją o numerze 1830/2003.
Rozporządzenie, w języku polskim tutaj i w języku angielskim tutaj, wyjaśnia na trzeciej stronie, że w przypadku produktów składających się z GMO lub je zawierających, podmioty gospodarcze zapewniają, by:
„a) w przypadku produktów opakowanych wstępnie, zawierających GMO lub składających się z GMO, na etykiecie umieszczone były wyrazy «Ten produkt zawiera organizmy zmodyfikowane genetycznie» lub «Ten produkt zawiera zmodyfikowany(-e/-ą) genetycznie [nazwa organizmu(-ów)]»;
b) w przypadku produktów innych niż opakowane wstępnie oferowanych konsumentowi końcowemu na wystawie produktu, lub w związku z jego prezentacją, znajdowały się wyrazy «Ten produkt zawiera organizmy zmodyfikowane genetycznie» lub «Ten produkt zawiera zmodyfikowany(-e/-ą) genetycznie- [nazwa organizmu(-ów)]»”.
To samo rozporządzenie jest dostępne na stronie polskiego rządu tutaj (zarchiwizowane tutaj) zgodnie z tym, co było podane na stronie w lipcu 2023 roku.
mRNA byłoby nieskuteczne w żywności
mRNA (informacyjny kwas rybonukleinowy) to cząsteczka, która może przekazywać komórkom instrukcję dotyczącą tworzenia przeciwciał dla wirusa. Szczepionki mRNA przeciwko Covid-19 zostały dopuszczone przez Europejską Agencję Leków (EMA) w 2020 roku.
Rzeczniczka Rainforest Alliance zapytana o to, czy szczepionkę mRNA można znaleźć w żywności certyfikowanej przez jej organizację, odpowiedziała, że fundacja „nie jest świadoma żadnych powiązań z tą dziedziną”.
Jeśli chodzi o twierdzenie łączące etykietę z obecnością szczepionki mRNA w produktach spożywczych, ekspert przekazał agencji AFP 21 lipca 2023 roku, że mRNA nie byłoby nawet zdolne do przetrwania w żywności ze względu na jego niestabilną naturę.
Wolfgang Nellen, emerytowany profesor genetyki na Uniwersytecie w Kassel, przekazał, że gdyby szczepionka mRNA została wprowadzona do żywności „musiałaby zostać podana z zewnątrz, ponieważ zwierzęta i rośliny nie mogą jej same wyprodukować”. Wyjaśnia, że „teoretycznie szczepionka mRNA mogłaby być wstrzykiwana do żywności. Jednak jej skuteczność zostałaby utracona w wyniku przechowywania i procesu trawienia” oraz że „wstrzykiwanie szczepionki mRNA do żywności nie jest praktykowane jako sposób szczepienia ludzi”.
Nellen dodał, że „aby szczepionka mRNA była trwała, musiałaby być produkowana syntetycznie i przechowywana w bardzo niskiej temperaturze”.
Jak wynika z artykułu opublikowanego 20 stycznia 2023 roku na stronie naukowej Health Desk, sama cząsteczka mRNA „jest niestabilna i szybko się rozpada”.
Aby odeprzeć twierdzenia, że szczepionki mRNA mogą dostać się do systemu żywnościowego za pośrednictwem zwierząt gospodarskich, Health Desk w swoim artykule podaje, że mięso „zwierząt, które otrzymały jakąkolwiek szczepionkę, jest przetwarzane w procesie gotowania, konserwowania, a następnie zamrażania, co powoduje dalsze rozbicie pozostałego mRNA”.
W 2022 roku zespół naukowców z Massachusetts Institute of Technology w Stanach Zjednoczonych opracował technikę podawania szczepionek RNA w kapsułkach. Jednak, jak wynika z dostępnych informacji na stronie EMA, w krajach Unii Europejskiejnadal nie zatwierdzono doustnych szczepionek mRNA.
Ponieważ technologia mRNA różni się od tradycyjnych szczepionek, stała się przedmiotem wielu fałszywych doniesień, odkąd Europejska Agencja Leków zaleciła jej stosowanie w 2020 roku.
Fundacja Billa i Melindy Gatesów zapewniła finansowanie badań nad techniką mRNA. Dlatego też w czasie pandemii Gates był często kojarzony z rozwojem tej techniki.
Bill Gates nie jest liderem Rainforest Alliance
Według strony Rainforest Alliance, Bill Gates nie jest członkiem zarządu ani rady organizacji. „Rainforest Alliance jest niezależną organizacją i nie jest własnością żadnej osoby ani fundacji” – przekazała rzeczniczka w emailu do AFP 17 lipca 2023 roku. Więcej informacji na temat modelu finansowania organizacji można znaleźć tutaj.
Rainforest Alliance było jednak beneficjentem dotacji od Fundacji Billa i Melindy Gatesów. W 2007 roku fundacja przyznała organizacji kwotę 5,3 miliona dolarów.
