Lato się skończyło, idzie zima. A skoro zima, to jeśli pogoda dopisze nadchodzi czas na połączenie śmigania po śniegu i żeglowania. Bojery, bo o nich bowiem mowa to niegdyś sposób transportu towarów a obecnie bardzo fajny sport.
Spis treści
Na czym polega żeglarstwo lodowe?
Żeglarstwo lodowe to sport, który łączy w sobie pasję do żeglarstwa i zimowych emocji. W skrócie, to żeglowanie na specjalnych jednostkach zwanych bojerami, które poruszają się po zamarzniętych akwenach wodnych. Bojery są wyposażone w płozy i napędzane są siłą wiatru. Czy wiesz jak szybko poruszają się jachty lodowe? Te jednostki mogą osiągnąć prędkości nawet przekraczające 100 km/h!
Historia żeglarstwa lodowego – Od Transportu Towarów do Sportu (nawet ekstremalnego)
Początki w XVII wieku
Historia żeglarstwa lodowego jest fascynująca i pełna niespodzianek. Pierwsze wzmianki o tej formie żeglarstwa pochodzą z XVII wieku i są związane z rejonem Zatoki Ryskiej oraz Holandią. W tamtych czasach bojery były prymitywnymi konstrukcjami, często improwizowanymi. Na płaskodennych łodziach montowano cztery stalowe płozy i urządzenie sterownicze. Głównym celem tych jednostek była praktyczność – służyły one do przewozu towarów i ludzi.
Ewolucja i rozprzestrzenianie się
Dzięki holenderskim kolonistom, żeglarstwo lodowe trafiło do Ameryki Północnej, gdzie w XVIII wieku zyskało na popularności, szczególnie na rzece Hudson. W Stanach Zjednoczonych zaczęło się ono przekształcać z formy transportu w formę sportu i rekreacji. W 1790 roku, Oliver Booth z Poughkeepsie w stanie Nowy Jork, prawdopodobnie jako pierwszy, zbudował bojera z trzema płozami – dwoma nieruchomymi i jednym ruchomym służącym do sterowania.
Wpływ na kulturę i sport
W XIX wieku, żeglarstwo lodowe zaczęło być traktowane jako pełnoprawna dyscyplina sportowa. W 1865 roku w Poughkeepsie powstał pierwszy klub żeglarski dedykowany tej formie żeglarstwa – Poughkeepsie Ice Yacht Club. W Europie, głównie w Skandynawii i Rosji, również zaczęły powstawać kluby i organizacje promujące ten sport.
Polska na tle międzynarodowym
W Polsce, żeglarstwo lodowe zyskało na popularności głównie na Mazurach i w Pomorskiem. W okresie międzywojennym, na Mazurach organizowano liczne zawody bojerowe. W 1928 roku założono Europejską Unię Żeglarstwa Lodowego, do której Polska dołączyła siedem lat później.
Współczesność
Dziś, żeglarstwo lodowe jest dyscypliną sportową, która cieszy się dużą popularnością na całym świecie. W Polsce, możemy być dumni z osiągnięć znakomitego polskiego żeglarza Karola Jabłońskiego, który obronił tytuł mistrza świata w klasie DN na kanadyjskim jeziorze Ontario.
Bojer DN
Ale co to jest ten cały Bojer DN zapytacie?
Otóż w latach 60. XX wieku niezwykłą popularność zdobył skonstruowany w 1937 przez Archiego Arrolla, Arta Jarretta oraz Joe Lodge’a bojer DN, którego nazwa jest skrótem od tytułu gazety The Detroit News.
Bowiem to właśnie redakcja tej gazety ogłosiła konkurs na projekt bojera, który miał być konstrukcją jednoosobową, tanią i łatwą w transporcie. Obecnie DN jest najpopularniejszym rodzajem bojera, używanym na całym świecie.
Żeglarstwo lodowe w Polsce
W Polsce żeglarstwo lodowe pojawiło się około 1920. Od lat polscy żeglarze (Romuald Knasiecki, Bogdan Kramer, Piotr Burczyński, Władysław Stefanowicz, Karol Jabłoński, Michał Burczyński, Tomasz Zakrzewski) sięgają po tytuły mistrzów świata w żeglarstwie lodowym w klasie DN.
Do roku 2006 istniały polskie patenty żeglarskie: żeglarz lodowy i sternik lodowy. Aktualny patent dla żeglarstwa lodowego to Sternik lodowy PZŻ.
Bojery na Mazurach
Mazury to jedno z najpopularniejszych miejsc w Polsce, gdzie można spróbować swoich sił w żeglarstwie lodowym. W okresie międzywojennym na Mazurach organizowano wiele zawodów bojerowych. Monotyp XV był wówczas najpopularniejszym typem bojera.
Bojery na świecie
Na świecie bojery są popularne głównie w Stanach Zjednoczonych, Skandynawii i Rosji. W USA, na rzece Hudson, bito rekordy prędkości, gdzie bojer „Icicle” osiągnął prędkość 172 km/h.
Kursy bojerowe
Jeśli chcesz spróbować żeglarstwa lodowego, możesz skorzystać z różnych kursów. Na przykład, wypożyczenie bojera DN na cały dzień kosztuje około 200 zł, a nauka dodatkowo 150 zł.
W artykule użyto zdjęć oraz grafik na podstawie Qbas81~commonswiki cc/by-sa 2.5
