W dzisiejszym świecie bardzo duże znaczenie odgrywa wygląd i wizerunek człowieka. Mowa tu nie o kanonie piękna, ale przestrzeganiu podstawowych zasad higieny. Dziś liczą się nie tylko zadbane włosy, pomalowane oczy czy szczupła sylwetka, ale również estetyczny i zdrowy uśmiech. Większość z nas w kontekście defektów estetycznych jamy ustnej wymienia przebarwienia, ubytki i kamień nazębny. Tymczasem dość powszechnymi problemami są hiperdoncja, hipodoncja, rotacje i stłoczenia zębów.
Hiperdoncja. Zęby nadliczbowe to nie tylko defekt estetyczny
W serwisie Apteline.pl zgodnie z wizją Grupy NEUCA zależy nam na przekazywaniu treści najwyższej jakości – sprawdzonych informacji, eksperckiej wiedzy. Dlatego nasze teksty piszą i weryfikują specjaliści – farmaceuci i lekarze.
Hiperdoncja to jeden z wielu defektów estetycznych
Defekty estetyczne uzębienia można podzielić na defekty tkanek miękkich, (czyli dziąseł) oraz tkanek twardych (zębów). W pierwszym przypadku mamy do czynienia ze stanem zapalnym dziąseł, zanikiem kości po usunięciu zęba czy pojawienie się odstępów między sąsiednimi zębami. W przypadku zębów najczęstszym defektem są rotacje, hiperdoncja, hipodoncja oraz różne stłoczenia zębów.
>> Nici dentystyczne i czyściki
Co to jest hiperdoncja?
Hiperdoncja to wrodzony lub nabyty defekt anatomiczny, polegający na nieprawidłowym stanie uzębienia. Na szczęce i żuchwie u dorosłego człowieka powinno się znajdować po 14 zębów, (4 siekacze, 2 kły, 4 zęby przedtrzonowce i 4 zęby trzonowe). W przypadku obecności zębów mądrości liczba ta wynosi 16 zębów. Prawidłowy stan uzębienia to nie tylko odpowiednia liczba zębów, ale ich kształt i uszeregowanie. Zęby powinny tworzyć symetryczne łuki. Znaczenie ma również długość zębów. Pierwsze siekacze i kły w łuku są najdłuższe, a drugie zęby sieczne są zazwyczaj o milimetr krótsze. Dalsze siekacze boczne oraz pierwsze zęby trzonowe są schowane i niewidoczne. Hiperdoncja dotyczy 0,3-0,8% uzębienia mlecznego oraz 1,5-3,5% uzębienia stałego całej populacji.
Do najczęstszych form zębów nadliczbowych należą:
- zęby zatrzonowe, pojawiające się za trzecim zębem trzonowym,
- zęby przytrzonowe, pojawiające między pierwszym a drugim lub drugim a trzecim zębem trzonowym,
- mesiodens – ząb pośrodkowy występujący głównie między siekaczami górnymi.
Co ciekawe, zęby nadliczbowe mogą się charakteryzować zarówno prawidłową, jak i nieprawidłową budową, stając się przyczyną nieprawidłowości zgryzowych. Choć ten rodzaj defektu estetycznego spotyka się u obu płci, to dotyczy on znacznie częściej mężczyzn niż kobiet. Hiperdoncję diagnozuje się jednak u osób dorosłych, których ilość zębów przekracza liczbę 32. Czasami jednak problem zębów nadliczbowych, może dotyczyć również uzębienia mlecznego.
>> Progenia. Jak rozpoznać progenię i czy warto ją operować?
Hiperdoncja i jej rodzaje
Wyróżniam hiperdoncję prawdziwą, rzekomą oraz tzw. trzecie ząbkowanie. Hiperdoncja prawdziwa występuje, gdy znajdujące się w jamie ustnej zęby są zębami stałymi. Hiperdoncja rzekoma charakteryzuje się natomiast równoczesnym występowaniem, w łukach zębowych, zębów mlecznych oraz stałych. Trzecie ząbkowanie z kolei dotyczy sytuacji, gdy po usunięciu zębów stałych wyrzynają się zęby, które wcześniej były zatrzymane.
Dodatkowy ząb to nie to samo co ząb nadliczbowy
Hiperdoncja może polegać na występowaniu zębów nadliczbowych, jak również dodatkowych. Przy czym oba pojęcia nie są tożsame. Różnica polega na tym, że zęby nadliczbowe to zęby niewyrżnięte, zbudowane w nieprawidłowy sposób, a zęby dodatkowe to zęby rozwinięte poprawnie. Oprócz powszechnej hiperdoncji prawdziwej wyróżnić można również hiperdoncję rzekomą, która jest następstwem przetrwania zęba mlecznego.
>> Szczoteczka soniczna czy elektryczna - którą wybrać?
Mesiodens u dziecka
Mesiodens to najczęściej pojawiający się ząb nadliczbowy w szczęce i stanowi nawet co trzeci przypadek hiperdoncji. Defekt ten może przypominać gabarytami przyśrodkowy siekacz. Często mesiodens określany jest jako ząb na podniebieniu.
Czym grozi hiperdoncja i jak się ją diagnozuje?
Hiperdoncja u dzieci jest poważnym problemem zdrowotnym, gdyż dodatkowe zęby mogą hamować wyrzynanie się zębów stałych. Ponadto może prowadzić do skrzywienia żuchwy i wad zgryzu. Najczęstszym następstwem hiperdoncji u dorosłych jest zapalenie przyzębia i krwawienie. W uzębieniu mlecznym hiperdoncja rzadko powoduje nieprzyjemne objawy. Hiperdoncję zdiagnozuje każdy stomatolog. Często osoba dowiaduje się o swoim problemie po wykonaniu zdjęcia pantomograficznego lub tomografii komputerowej.
Jak leczy się hiperdoncję?
Postępowanie w przypadku hiperdoncji uzależnione jest od konkretnego przypadku. Jeżeli nadliczbowy ząb środkowy (mesiodens), występuje w uzębieniu mlecznym i nie jest powodem wad zgryzu, to zazwyczaj nie usuwa się go, lecz pozostawia do obserwacji.
Mesiodens powoduje często zatrzymanie stałych zębów sąsiednich. Lekarze dentyści decydują się wtedy na usunięcie mesiodensu, (ekstrakcję nadliczbowego zęba), co pozwala na uwolnienie zatrzymanych zębów i ich prawidłowe wyrżnięcie.
