Brain fog – co to jest, jakie są przyczyny i objawy, jak wygląda leczenie mgły mózgowej?

Brain fog – co to jest?

Brain fog, czyli mgła umysłowa, nie jest terminem medycznym. Jej inne nazwy to foggy brain , foggy head oraz mental fog . Pojęcie mgły umysłowej bardzo dobrze oddaje to, co czuje osoba nią dotknięta, ponieważ jej charakterystycznymi cechami są zaburzenia percepcji i trudności w skupieniu myśli, które sprawiają wrażenie, jakby część mózgu znajdowała się we śnie lub umysł był „za mgłą”. Brain fog przytrafia się każdemu z nas i zazwyczaj nie należy się tym martwić, jednak gdy doświadczamy tego bardzo często lub gdy epizody przymglenia przedłużają się, powinniśmy zastanowić się nad przyczyną takiego stanu.

Mgła umysłowa sama w sobie nie jest chorobą, może jednak towarzyszyć pewnym schorzeniom lub silnemu, przewlekłemu zmęczeniu.

Mgła umysłowa – przyczyny

Uważa się, że za powstawanie mgły mózgowej odpowiedzialne są wahania poziomu neuroprzekaźników, czyli substancji odpowiedzialnych za przenoszenie sygnału pomiędzy neuronami. Do głównych przekaźników ośrodkowego układu nerwowego zalicza się: dopaminę, acetylocholinę, serotoninę i kwas gamma-aminomasłowy.

Pełnią one w mózgu różnorodne funkcje, odpowiadając między innymi za nasz nastrój czy zdolność do przyswajania informacji. Ich poziom może ulegać zmianom w zależności od prowadzonego przez nas trybu życia, spożywanych pokarmów i przyjmowanych leków. Poważne zaburzenia związane z produkcją lub wychwytem tych substancji prowadzą do ciężkich chorób neurologicznych i psychicznych, natomiast niewielkie zmiany ich stężenia prawdopodobnie mogą odpowiadać za brain fog.

Duże znaczenie w powstawaniu stanu przymglenia umysłu mają także procesy zapalne i te związane ze stresem oksydacyjnym. Przyczyny stanów zapalnych mogą być różnorakie i zalicza się do nich na przykład choroby zakaźne i autoimmunologiczne. Stres oksydacyjny jest natomiast spowodowany brakiem równowagi pomiędzy reaktywnymi formami tlenu a zdolnością organizmu do ich szybkiej detoksykacji.

Przeczytaj też: Nerwica lękowa – przyczyny, objawy, leczenie

Istnieje wiele przyczyn powodujących brain fog. Niektóre z nich zostały przedstawione poniżej.

• Choroba Hashimoto – mgła mózgowa w chorobie Hashimoto zdarza się dość często. Nieprawidłowa funkcja tarczycy bardzo często objawia się poprzez zaburzenia koncentracji i zdolności do przyswajania informacji. Dodatkowo uważa się, że sam proces zapalny może nasilać lub powodować wystąpienie mgły mózgu.
• Celiakia – mgła mózgowa bardzo często występuje u osób z niezdiagnozowaną celiakią lub u ludzi zdrowych przyjmujących gluten w nadmiarze. W przypadku tej choroby także rozwija się stan zapalny. Ponadto dobrze znany jest negatywny wpływ nieleczonej celiakii na funkcje poznawcze człowieka.
• Borelioza – mgła umysłowa może być spowodowana chorobami infekcyjnymi, takimi jak borelioza czy babeszjoza.
• Fibromialgia.
• Nerwica – mgła umysłowa może pojawiać się w przypadku nerwicy. Wysoki poziom lęku zakłóca prawidłową pracę mózgu i mogą występować objawy „zamglenia” oraz trudności z koncentracją.
• Nadużywanie kofeiny – prowadzi to do obniżenia poziomu serotoniny.
• Niski poziom acetylocholiny – neuroprzekaźnik ten bierze udział w procesach pamięciowych, pozwala zachować koncentrację i odpowiada za stan czuwania. Jest wiele możliwych przyczyn niedoboru acetylocholiny, a jednym z nich jest niedostateczna ilość choliny i fosfatydylocholiny w diecie.
• Odwodnienie – mózg jest strukturą niezwykle narażoną na odwodnienie i nawet niewielkie dysproporcje pomiędzy zapotrzebowaniem na płyny a ich dostarczaniem mogą negatywnie wpływać na jego pracę.
• Brak snu – 7–8 godzin snu na dobę jest konieczne, aby zapewnić prawidłową pracę mózgu. Niedosypianie lub całkowity brak snu bardzo szybko zmniejszają zdolności do zapamiętywania i utrudniają koncentrację. Poranna mgła umysłowa to coś, co bardzo dobrze zna każdy, komu często zdarza się nie przespać nocy.
• Niedożywienie – dieta powinna dostarczać wszystkich kluczowych dla pracy mózgu składników, lecz nawyki żywieniowe opierające się w dużej mierze na wysoko przetworzonych produktach mogą nie dostarczać w odpowiednich ilościach wszystkich mikro- i makroelementów.
• Przeciążenie mózgu – ludzki mózg nie jest przystosowany do przyjmowania ogromnej ilości informacji, które zalewają nas z każdej strony. Internet i telewizja oferują ogromne ilości komunikatów czy artykułów podanych w krótkiej formie. Stają się one rodzajem fast foodu dla ludzkiego umysłu, co bardzo negatywnie wpływa na zdolność uczenia się i zapamiętywania.

Przyczyną mogą być również zmiany hormonalne – mgła umysłowa może pojawiać się u kobiet na skutek spadku poziomu estrogenów.

Czytaj również: Neuroborelioza – przyczyny, objawy, leczenie

Mgła mózgowa – objawy

Do najczęstszych objawów mgły umysłowej zalicza się:

• zaburzenia koncentracji oraz pamięci krótkotrwałej,
• trudności w przypominaniu sobie faktów,
• problemy z przyswajaniem nowych informacji,
• trudności z wypowiadaniem się,
• zapominanie nazw przedmiotów codziennego użytku i imion znajomych,
• konieczność wielokrotnego czytania tekstu w celu zrozumienia jego treści,
• uczucie silnego zmęczenia,
• obniżenia nastroju, a w skrajnych przypadkach stany depresyjne,
• problemy ze skupieniem na czymś swojej uwagi.

Pacjenci zgłaszają również obniżenie motywacji do podjęcia jakichkolwiek działań, a także bóle głowy.

Brain fog – leczenie

Mgła mózgowa nie jest chorobą samą w sobie, dlatego jej leczenie musi opierać się na dokładnej diagnostyce tego, co ją wywołuje i leczeniu schorzenia podstawowego.

Istnieje jednak wiele wskazówek, jak zachować clear brain . Należy m.in.:

• zadbać o odpowiednią ilość snu – 7–8 godzin to minimum, które pozwoli zapewnić prawidłowe funkcjonowanie,
• wykluczyć z diety wysoko przetworzone produkty i zastąpić je posiłkami bogatymi w minerały i witaminy,
• unikać bezczynności – codzienna aktywność fizyczna to podstawa, nie trzeba każdego dnia przebiegać maratonu czy spędzać wielu godzin na siłowni – wystarczy półgodzinny spacer szybkim tempem,
• odcinać się od szumu informacyjnego – spędzanie wielu godzin w Internecie na pewno nie służy higienie pracy umysłu, trzeba ograniczyć surfowanie w sieci do pół godziny, a w krótkim czasie zauważalna będzie poprawa koncentracji,
• zadbać o aktywność intelektualną – zaleca się rozwiązywanie sudoku i krzyżówek oraz czytanie książek.

Wprowadzenie tych kilku prostych zasad znacząco zwiększy zdolności do zapamiętywania faktów i wpłynie na poprawę samopoczucia.

Czytaj również: Nerwica depresyjna – przyczyny, objawy, leczenie nerwicy depresyjnej