Kongo (taal)
| Kongo Kikongo | ||||
|---|---|---|---|---|
| Gesproken in | Democratische Republiek Congo, Republiek Congo, Angola, Gabon | |||
| Sprekers | 7.000.000 | |||
| Taalfamilie | ||||
| Alfabet | Latijns alfabet | |||
| Officiële status | ||||
| Officieel in |
Angola (Als nationale taal)
| |||
| Taalcodes | ||||
| ISO 639-1 | kg | |||
| ISO 639-2 | kon | |||
| ISO 639-3 | kon | |||
| ||||
Het verspreidingsgebied van het Kongo en Kituba als lingua franca
| ||||
| ||||
Kongo (Kikongo) is een Afrikaanse inheemse taal. Het is een Bantoetaal gesproken door de Bakongo, een volk dat zijn oorsprong heeft in de tropische regenwouden in het huidige grensgebied van de Democratische Republiek Congo, de Republiek Congo, de Angola en Gabon. Het Kongo heeft om en nabij de één miljoen sprekers, verspreid over deze drie landen, die grotendeels tweetalig zijn met het Lingala. Het Kongo behoort tot de H-klasse van Bantoetalen.
De creooltaal Kituba, die langs een groot deel van de Atlantische kust van Zwart-Afrika gebruikt wordt, is op het Kongo gebaseerd. Bovendien vindt men er nog sporen van terug in voodoo-bezweringen onder de zwarte bevolking in onder meer Cuba, Jamaica en Brazilië.
Het Kongo was de eerste Bantoetaal die regelmatig werd opgeschreven. Het was de voertaal van het koninkrijk Kongo, dat reeds rond 1500 nauwe betrekkingen onderhield met Portugal. In 1905 verscheen er een Bijbelvertaling in het Kikongo en in dezelfde tijd ook een woordenboek.
Voorbeelden[bewerken | brontekst bewerken]
| Woord | Vertaling |
|---|---|
| ntoto | aarde/wereld |
| zulu | hemel |
| maza | water |
| tiya | vuur |
| yakala | man - echtgenoot |
| nkento | vrouw |
| mandombe | zwarte |
| mundelé | blanke |
| ku-dya | eten |
| kunwa | drinken |
| kukina | dansen |
| -nene | groot |
| -fioti | klein |
| mpimpa | nacht |
| lumbu | dag |
| mbote | goeiedag |
| mingi | veel |
| kitoko | mooi |
Opmerking: Werkwoorden in de infinitief beginnen altijd met ku- maar worden uitgesproken als "koe".