TKt48
,_Nowy_S%C4%85cz,_2014-08-19_(Muri_WK14).jpg) Parowóz TKt48-177 przed dworcem w Nowym Sączu | |
| Producent | |
|---|---|
| Lata budowy |
1950–1957 |
| Układ osi |
1′D1′ |
| Wymiary | |
| Masa pustego parowozu |
78 000 kg |
| Masa służbowa |
98 000 kg |
| Długość |
14 200 mm |
| Szerokość |
3100 mm |
| Wysokość |
4532 mm |
| Średnica kół napędnych |
1450 mm |
| Średnica kół tocznych |
850 mm |
| Napęd | |
| Trakcja |
parowa |
| Ciśnienie w kotle |
16 at |
| Powierzchnia ogrzewalna kotła |
123,1 m² |
| Powierzchnia przegrzewacza |
48,6 m² |
| Powierzchnia rusztu |
2,97 m² |
| Średnica cylindra |
500 mm |
| Skok tłoka |
700 mm |
| Parametry eksploatacyjne | |
| Moc znamionowa |
1060 KM (785 kW) |
| Maksymalna siła pociągowa |
15 800 kG |
| Prędkość konstrukcyjna |
80 km/h |
TKt48 – seria parowozów tendrzaków produkowanych w latach 1950–1957 w zakładach HCP (94 sztuki) i Fablok (105 sztuk[1]). Przeznaczone były do ruchu podmiejskiego i pociągów towarowych. Ostatnia seria parowozów wyprodukowanych przez Fablok dla PKP.
Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]
Kocioł spawany, rury cyrkulacyjne w skrzyni paleniskowej i ruchomy ruszt. Z przodu i z tyłu wózki Kraussa-Helmholtza. Hamulce powietrzne systemu Westinghouse’a lub Knorra.
Cechy trakcyjne[edytuj | edytuj kod]
Masa napędna „tekatki” była nieduża, co w połączeniu z czterema parami kół napędowych dawało doskonałe przyspieszenie rozruchu. Cecha ta sprawiała, iż zdecydowana część tendrzaków prowadziła składy osobowe, szczególnie z dużą liczbą przystanków. Niewielka średnica kół napędowych ograniczała prędkość maksymalną, jednakże była ona wystarczająca dla większości zastosowań „tekatki”. Często prowadziły składy w terenach podgórskich z uwagi na dobre wpisywanie się w łuki i tę samą prędkość konstrukcyjną w obie strony (częsta zmiana kierunku jazdy). Zastąpiły wysłużone OKl27. Bieg ich był dość spokojny, na dobrym torze do prędkości maksymalnej 80 km/h. Do zalet konstrukcji zaliczyć można dobrą wydajność kotła i dużą powierzchnię przegrzewacza pary. Moc była wystarczająca do przyjętych zastosowań. Popularne „tekatki” były (za swe cechy trakcyjne) ogólnie lubiane przez załogi.
W przypadku parowozów normalnotorowych maksymalna siła pociągowa maszyny jest ograniczona jej przyczepnością. Wartość siły pociągowej przy rozruchu TKt48 ogranicza więc przyczepność i wynosi 15 800 kG. Przy opalaniu lepszym gatunkiem węgla parowóz ten mógł ciągnąć po torze poziomym składy osobowe (złożone z wagonów 4-osiowych) o masie 515 t z prędkością 80 km/h. Mógł też ciągnąć składy towarowe o masie 1050 t z prędkością 60 km/h. W terenach górskich TKt48 mógł na wzniesieniu 20‰ ciągnąć składy osobowe (4-osiowe) o masie 155 t z szybkością 50 km/h.
Lista parowozów serii TKt48 zachowanych w Polsce[edytuj | edytuj kod]
| Pojazd | Rok produkcji | Producent | Miejscowość | Stan |
|---|---|---|---|---|
| TKt48-6 | 1950 | HCP | Czerwieńsk | pomnik |
| TKt48-18 | 1951 | HCP | Jaworzyna Śląska | podczas naprawy |
| TKt48-23 | 1951 | HCP | Pyskowice | eksponat |
| TKt48-27 | 1951 | HCP | Rzeszów | pomnik |
| TKt48-29 | 1951 | HCP | Szczecin | pomnik |
| TKt48-36 | 1951 | HCP | Warszawa | eksponat |
| TKt48-39 | 1951 | HCP | Skierniewice | eksponat |
| TKt48-53 | 1951 | Fablok | Iława | pomnik |
| TKt48-58 | 1951 | HCP | Legnica | pomnik |
| TKt48-67 | 1951 | Fablok | Jaworzyna Śląska | eksponat |
| TKt48-72 | 1951 | HCP | Dzierżoniów | eksponat |
| TKt48-77 | 1952 | HCP | Jarocin | eksponat |
| TKt48-99 | 1955 | Fablok | Kościerzyna | eksponat |
| TKt48-100 | 1955 | Fablok | Jaworzyna Śląska | wrak |
| TKt48-102 | 1955 | Fablok | Jasło | pomnik |
| TKt48-116 | 1955 | Fablok | Łazieniec | pomnik |
| TKt48-119 | 1955 | Fablok | Wałbrzych | pomnik |
| TKt48-124 | 1955 | Fablok | Zagórz | pomnik |
| TKt48-127 | 1956 | Fablok | Opole | pomnik |
| TKt48-130 | 1956 | Fablok | Poznań | pomnik |
| TKt48-138 | 1956 | Fablok | Białowieża | eksponat |
| TKt48-143 | 1956 | Fablok | Wolsztyn | eksponat |
| TKt48-146 | 1956 | Fablok | Wrocław | podczas naprawy |
| TKt48-147 | 1956 | Fablok | Stefanowo | eksponat |
| TKt48-151 | 1956 | Fablok | Częstochowa | pomnik |
| TKt48-163 | 1956 | Fablok | Osielsko | eksponat |
| TKt48-167 | 1956 | Fablok | Kraków | pomnik |
| TKt48-170 | 1956 | Fablok | Tczew | pomnik |
| TKt48-173 | 1956 | Fablok | Jaworzyna Śląska | eksponat |
| TKt48-177 | 1956 | Fablok | Nowy Sącz | pomnik |
| TKt48-179 | 1956 | Fablok | Kościerzyna | eksponat |
| TKt48-185 | 1957 | Fablok | Jarocin | wrak |
| TKt48-186 | 1957 | Fablok | Jaworzyna Śląska | eksponat |
| TKt48-191 | 1957 | Fablok | Chabówka | podczas naprawy |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ https://eraparowozow.org.pl/portret-parowozu-serii-tkt48/
- ↑ Wciąż pod parą.... polskieparowozy.pl. [dostęp 2022-07-23]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Józef Fijałkowski, Wiktor Kowalewski: Charakterystyki normalnotorowych pojazdów trakcyjnych. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacyjne, 1959. (pol.).
- Józef Fijałkowski, Wiktor Kowalewski: Charakterystyki normalnotorowych pojazdów trakcyjnych. Wyd. III rozszerzone i uzupełnione. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1970. (pol.).