Vóór MeToo: Seksmonsters gingen helemaal los | historianet.nl
Imageselect
priester Pierre Clerque seksueel misbruik

Seksmonsters kenden geen remmingen

Eeuwenlang misbruikten hitsige artsen, wellustige priesters en losbandige keizers vrouwen en kinderen. Slechts zelden had dat gevolgen – sterker nog, de heren schepten op over hun wandaden. Ontdek hier hoe wijdverspreid misbruik al duizenden jaren aan de gang kan zijn.

Seksueel misbruik komt al duizenden jaren voor en dateert van lang voordat MeToo en de misdaden van onder meer Harvey Weinstein aan het licht kwamen. Al sinds de pedofiele Romeinse keizer Tiberius hebben machtige mannen hun lusten probleemloos kunnen botvieren op de zwakken en kwetsbaren.

Deze misstanden konden bestaan omdat zedendelinquenten meestal tot de maatschappelijke elite behoorden. En als het rechtssysteem toch eens actie ondernam tegen een dader, dan was dat vaak niet om het slachtoffer te helpen.

Producent Darryl F. Zanuck (1902-1979)

Darryl Francis Zanuck jong meisje

In de filmstudio was het bekend dat Zanuck niet werkte tussen 16.00 en 16.30 uur, omdat hij dan met een van de jonge actrices was.

© Getty Images

Filmmaker eiste seks op de bank

Mooie actrices in het Hollywood van de jaren 1950 kwamen in de jacht op felbegeerde filmrollen vaak terecht op de bank van de machtige producent Darryl F. Zanuck.

Meerdere keren per week stapten schoonheden het kantoor van Zanuck bij 20th Century Fox binnen voor een auditie. Die bestond echter uit orale seks bij Zanuck op zijn casting couch. Als de actrice weigerde, kreeg ze de rol niet.

‘Iedereen in de studio wist van de middagaudities. Hij nam geen van deze vrouwen serieus. Voor hem waren het slechts aangename onderbrekingen van de werkdag,’ aldus Marlys Harris in haar biografie over Zanuck.

Zanuck noemde vrouwen zijn ‘studiosletten’, en onder de slachtoffers waren sterren als Marilyn Monroe en Jayne Mansfield. Als een vrouw niet wilde toegeven, verspreidde Zanuck geruchten over haar; zo werd de carrière van actrice Carole Landis getorpedeerd na een vals gerucht over een verleden als prostituee. Zanuck bleef een seksmaniak tot een longontsteking hem in 1979 op 77-jarige leeftijd het leven kostte.

Keizer Tiberius (42 v. Chr.-37 n.Chr.)

Keizer Tiberius Capri

De keizer woonde vanaf zijn 66e levensjaar 11 jaar lang op Capri – omringd door naakte vrouwen en jonge jongens.

© North Wind Picture Archives/Imageselect

Pedofiele playboy had seksslaven

De Romeinen smulden van roddels over de elite, maar de schandalen werden pas echt erg onder keizer Tiberius. In 26 n.Chr. betrok de 66-jarige keizer het paleis Villa Jupiter op het eiland Capri en liet hij het regeren over aan Sejanus, het hoofd van de Pretoriaanse Garde.

Het paleis stond op een 330 meter hoge klif, waar de keizer zich, ver van zijn critici in Rome, aan zijn passies kon wijden. De muren waren versierd met pornografische schilderingen en bedienden liepen naakt rond. De mooiste jongens, ‘de strakke kontjes’, hadden groepsseks voor de keizer en zijn gasten. In het zwembad van de villa werden jongens – ‘visjes’ – getraind om tussen de benen van Tiberius door te zwemmen en aan de keizerlijke geslachtsdelen te ‘knabbelen’.

‘Zijn misdadige lusten waren beschamend,’ schreef de historicus Tacitus.

Jongens die klaagden, werden gemarteld of vanaf de muren van de villa in zee gegooid. Pas met de dood van Tiberius in 37 n.Chr. stopte het misbruik. Mogelijk had zijn erfgenaam, Caligula hem laten vermoorden.

Paus Johannes XII (937-964)

Paus Johannes XII valt uit het raam

Johannes XII wordt beschouwd als een van de slechtste pausen ooit.

© Franco Cesati/Wikimedia Commons

Tienerpaus veranderde Vaticaan in bordeel

Als onderdeel van een politiek spel nam Octavianus, een 18-jarige prins uit Italië, in 955 plaats op de pauselijke troon onder de naam Johannes XII. De jonge paus veranderde het Vaticaan al snel in een gokhal en zijn persoonlijke bordeel.

De lusten van de paus waren berucht. Mannen en vrouwen die de Heilige Vader niet gehoorzaamden, werden door hem verkracht. Vaak pleegde Johannes, als extra provocatie, zijn misbruik in kapellen die waren gewijd aan heiligen of op het altaar van een kerk.

De paus deed ook aan incest. Volgens de geruchten uit die tijd had Johannes seks met zijn nichtje en twee van zijn zussen. Het pauselijk hof bestond uit jaknikkers en roddelaars, dus niemand bemoeide zich ermee zolang Johannes hen beloonde met kerkelijke eigendommen en titels.

Maar na negen jaar ging het mis. De paus stierf toen hij gemeenschap had met een getrouwde dame van adel. Volgens historicus Liutprand van Cremona kwam dit door een beroerte of doordat haar jaloerse echtgenoot de slaapkamer binnenstormde en de paus woedend uit het raam gooide.

Politicus Samuel Pepys (1633-1703)

Samuel-Pepys

Samuel Pepys kreeg nooit kinderen. Hij was waarschijnlijk steriel door ernstige blaasstenen die hem zijn hele leven achtervolgden.

© John Hayls/Wikimedia Commons

Bigshot schepte op over zijn heldendaden

In het 17e-eeuwse Londen wisten vrouwen dat ze ieder moment konden worden betast, niet in de laatste plaats door Samuel Pepys (spreek uit ‘pieps’) van de Britse admiraliteit.

Pepys kon zijn handen niet thuis houden, zelfs als zijn vrouw Elizabeth erbij was. Tijdens een rit in een koets zat ze recht tegenover hem terwijl hij de hand van zijn minnares naar beneden duwde om ‘zijn ding’ te bevredigen.

‘Na dit pleziertje kwamen we eindelijk thuis en toen gingen we eten,’ schreef hij in zijn dagboek.

Thuis hadden de dienstmeisjes van Pepys het gedrag van hun meester maar te slikken, anders konden ze vertrekken.

‘Ik speelde met haar borsten,’ schreef Pepys in 1667 trots over het koksmeisje Nell. Toen mevrouw Pepys de relatie ontdekte, liet ze Nell ontslaan.

Als andere mannen hem om gunsten vroegen, eiste hij vaak seks met hun echtgenote als betaling. Pepys schreef in zijn dagboek over zijn seksuele escapades, maar wel in code uit angst voor de gevolgen als alles uit zou komen. Pas in de 19e eeuw werd de code gekraakt en het dagboek gepubliceerd.

Schilder Agostino Tassi (1578-1644)

Artemisia Gentileschi

Artemisia Gentileschi werd in haar tijd vooral gezien als een curiositeit, maar in de 20e eeuw erkenden kunstkenners haar als een van de meest vooruitstrevende schilders van de 17e eeuw.

© Artemisia Gentileschi/Wikimedia Commons

Huisvriend vergreep zich aan dochter van vriendin

Zelfs thuis waren vrouwen niet veilig, zo leerde de 17-jarige Artemisia Gentileschi. In 1611 kwam een goede vriend van de familie, de schilder Agostino Tassi, naar haar huis in Rome. Artemisia was alleen thuis en Tassi verkrachtte haar.

Hierna verwachtte haar vader, Orazio, dat Tassi met zijn dochter zou trouwen om de familie Gentileschi niet te schande te maken. Toen Tassi weigerde, sleepte Orazio hem voor de rechter. Om er zeker van te zijn dat Artemisia de waarheid sprak, werd ze gemarteld met duimschroeven. Maar ze bleef roepen:

‘Het is waar! Het is waar! Het is waar!’

Tijdens het zeven maanden durende proces verklaarde Gentileschi over de verkrachting:

‘Hij gooide me op het bed, drukte met één hand op mijn borst en duwde met de andere een zakdoek over mijn mond.’

Het bleek ook dat Tassi zijn vrouw had vermoord en zijn schoonzus had verkracht. Hij werd veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf, maar omdat hij een van de favoriete schilders van paus Paulus V was, werd het vonnis nietig verklaard en kwam hij vrij.

Slachtoffer toont kracht van vrouwen

Artemisia Gentileschi had een prachtige internationale carrière als schilder. Ze liet zich inspireren door tijdgenoten als Caravaggio en schilderde vooral krachtige Bijbelse vrouwen.

Artemisia Gentileschi Susanna schilderij
© Artemisia Gentileschi/Wikimedia Commons

Rechters kregen hun verdiende loon

Een bekend werk van Gentileschi beeldt het Bijbelse verhaal van Susanna uit. Ze wordt door twee rechters belaagd. Als ze de avances afwijst, beschuldigen ze haar van ontrouw. De mannen worden uiteindelijk zelf ter dood veroordeeld wegens meineed.

Judith schilderij van Artemisia Gentileschi
© Artemisia Gentileschi/Wikimedia Commons

Krijger verloor zijn hoofd

Om Israël te redden van een Assyrische invasie, lokt de weduwe Judith de Assyrische generaal Holofernes met zich mee. Judith en haar dienstmeisje hakken vervolgens zijn hoofd af. Dit is een van Gentileschi’s populairste motieven, en ze schilderde het meerdere keren.

Salome met het hoofd van Johannes de Doper. Schilderij van Artemisia Gentileschi
© Artemisia Gentileschi/Wikimedia Commons

Vrouwenmacht in beeld

Als koning Herodes het meisje Salome wil belonen voor haar dansen, eist zij het hoofd van Johannes de Doper. In tegenstelling tot de versies van andere schilders van het motief kijkt Salome hier direct naar het afgehakte hoofd.

Dokter Ralph de Worgan (13e eeuw)

Wolfskers

Uit documenten blijkt dat de dodelijke wolfskers een van de ingrediënten was in het ‘slaapdrankje’ van Ralph de Worgan.

© Shutterstock

Dokter drogeerde en misbruikte patiënt

Zogeheten drugrape, waarbij een gedrogeerd slachtoffer wordt verkracht, is niets nieuws. In het Engeland van 1292 ging Isabella Plomet naar haar dokter, Ralph de Worgan, met klachten over pijn.

Die schreef haar een zelfgemaakt drankje voor, dat ze vol vertrouwen dronk. Hierdoor raakte ze buiten westen, waarop Worgan haar verkrachtte. Woedend gaf Plomet hem aan bij de autoriteiten, en het proces begon dat jaar nog.

‘Ralph gaf haar een brouwsel dat hij “hibernation-drink” noemde. Daarna had hij tegen haar wil seks met haar,’ zo luidde de aanklacht.

Rechtszaken over verkrachting waren zeldzaam in de middeleeuwen, en het was al helemaal ongebruikelijk dat de vrouw de zaak won. Worgan werd echter niet veroordeeld voor verkrachting, maar voor het beschadigen van de reputatie van het medisch beroep met zijn brouwsel. Als schadevergoeding moest hij Isabella één mark betalen – een bedrag waarvoor je in die tijd een os kon kopen.

Muzikant Chuck Berry (1926-2017)

Chuck Berry

Chuck Berry werd in 1959 veroordeeld nadat de 14-jarige Janice Escalanti verklaarde dat de muzikant 14 keer seks met haar had gehad.

© Universal Attractions/Wikimedia Commons

Rocklegende zat achter jonge meisjes aan

Tieneridool Chuck Berry was wereldberoemd door liedjes als Johnny B. Goode en gaf in 1979 zelfs een privé-concert in het Witte Huis voor president Jimmy Carter. Berry had echter een donkere kant: een voorliefde voor jonge meisjes.

Al in 1962 werd Berry veroordeeld omdat hij met ‘immorele beweegredenen’, zoals de aanklacht het omschreef, staatsgrenzen was overgestoken met de 14-jarige Janice Escalanti en haar had verkracht. Berry kreeg een boete van 5000 dollar en zat anderhalf jaar vast.

Zijn muzikale carrière herstelde van deze klap, maar in 1990 ging het weer mis. Vrouwelijke werknemers van Berry’s restaurant, Southern Air, klaagden over camera’s in het toilet. Toen de politie Berry’s huis doorzocht, vonden ze stapels geheime beelden van vrouwen en minderjarige meisjes. Berry gaf meer dan een miljoen dollar uit aan advocaten en slaagde erin de zaak te schikken met de aanklagers. Hij accepteerde een vonnis voor het bezit van een grote hoeveelheid marihuana, die de politie ook in beslag had genomen.

Priester Pierre Clergue (ca. 1320)

Middeleeuwen seksueel misbruik

Priester Pierre Clerque overtuigde vrouwen in het Franse dorp Montaillou ervan dat ze ketters waren als ze geen seks met hem hadden.

© Imageselect

Sexmonster terroriseert dorp

Priester Pierre Clerque buitte tientallen jaren lang vrouwen uit in het Franse dorp Montaillou. Als ze hem niet gehoorzaamden, beschuldigde hij ze van ketterij. Maar toen de boerin Grazide Rives rond 1320 door de inquisitie werd ondervraagd, onthulde ze wat er werkelijk gaande was in het dorp.

‘De priester kwam bij mijn moeder thuis terwijl ze aan het oogsten was. Hij zei:

“Ik wil je vleselijk te leren kennen.” Ik was 14 of 15 en maagd... Hij ontnam me mijn maagdelijkheid in de schuur,’ legde Rives uit aan de verbaasde ondervrager.

Haar moeder en Rives’ latere echtgenoot accepteerden het misbruik uit angst voor Clerque.

‘Met de priester gaat het goed. Maar je mag niet met andere mannen zijn!’ had haar echtgenoot gezegd.

De priester probeerde zich te verdedigen met het argument dat ‘vleselijke gemeenschap altijd verkeerd is, zelfs tussen echtelieden. En als alles verboden is, is alles toegestaan.’

Uiteindelijk werd hij echter in de cel gegooid en stierf hij kort daarna.