Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One (2023)
Regie: Christopher McQuarrie | 163 minuten | actie, avontuur | Acteurs: Tom Cruise, Hayley Atwell, Ving Rhames, Simon Pegg, Rebecca Ferguson, Vanessa Kirby, Esai Morales, Pom Klementieff, Henry Czerny, Shea Whigham, Greg Tarzan Davis, Frederick Schmidt, Mariela Garriga, Cary Elwes, Charles Parnell, Mark Gatiss, Indira Varma, Rob Delaney
Hier zijn we weer. De rennende-Burj-Khalifa-springende-held is terug in deel zeven van de ‘Mission: Impossible’-reeks in wat nog een groter spektakel moet zijn. Groter. Meer. Sneller en gekker. Dat is het algoritme. Zijn de films nu een reeks stunts met toevallig een verhaallijn? Volgens Christopher McQuarrie, mede-scriptschrijver en regisseur (die ook de vorige twee MI’s heeft geregisseerd, namelijk ‘Fall Out’ en ‘Rogue Nation’) is het verhaal organisch gegroeid. De schrijvers hadden een idee waar het verhaal zou moeten eindigen. De weg daarheen was nog onduidelijk. Echter, terwijl het script zich vormde, vormde het verhaal zich mee. En ja, waar Ethan Hunt vandaan komt, wat hij deed voordat hij zich bij de Impossible Missions Force voegde, komt ook aan bod. Het verleden laat ons nooit met rust. Ook hier niet.
‘Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One’ begint met een militaire oefening in de Beringstraat waarbij een nieuw navigatiesysteem van een onderzeeër word getest door gebruik te maken van ‘gegist bestek’. Gegist bestek, dead reckoning in het Engels (aha!), is een schatting van de positie van een object die vanuit de vertrekpositie, aan de hand van de koers en afgelegde afstand, bepaald wordt. Alleen gaat het helemaal mis en niemand weet waarom. Tenminste niet direct. Al heel snel wordt duidelijk dat er geen persoon achter zit, maar een supergeavanceerd supermachtig kunstmatig intelligentiesysteem waar niemand controle over heeft en dat bijna geen zwakke plekken kent. Het accent ligt hier op bijna. Want het systeem heeft een broncode. Als je de broncode in handen hebt, heb je het systeem in handen. Hiervoor is een sleutel nodig die uit twee delen bestaat (net als deze film). ‘Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One’ gaat over het bemachtigen van deze tweedelige sleutel met als doel controle te krijgen over deze super-AI. En wie controle heeft, heeft de wereld onder de duim. Hier is waar Ethan Hunt, en de rest van de wereld, in actie komt.
Het thema van ‘Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One’ is bij de tijd en raakt een gevoelige snaar in ons collectief bewustzijn, namelijk kunstmatige intelligentie en de gevaren hiervan. Deze discussie is in een sneltrein terechtgekomen met de komst van ChatGPT waarbij de mogelijkheden ineens oneindig lijken. En met deze mogelijkheden groeien onze angsten: wat als het mis gaat? Wat als kunstmatige intelligentie de spreekwoordelijke Frankenstein is die zich keert zijn maker en vermoordt? Een extrapolatie van dit beeld is goed uitgebeeld in James Camerons verhaal in ‘The Terminator’-reeks waar Skynet, een apocalyptische AI, een zodanige ontwikkeling heeft doorgemaakt dat deze de mensheid uitroeit omdat die een gevaar is voor zijn bestaan. In deze film gaat het op dezelfde manier mis. Echter, hier hebben we niet te maken met een tijdreizende Ahhhnold-machine des doods maar met Ethan Hunt die doet waar hij goed in is.
Volgens Christopher McQuarrie heeft hij alle lessen, die hij heeft geleerd bij het maken van de vorige MI-films, in de praktijk gebracht om deze film te maken. Natuurlijk, zoals altijd de ambitie is van deze kunstenaars, moet elk deel een overtreffende trap zijn van het vorige en dat is ook te zien. De plot heeft dezelfde structuur en de actiescènes, alhoewel ze meer vonken, zijn (ongeveer) dezelfde als in de andere MI-films. We hebben weer treinen, weer auto-motorfiets-achtervolgingen en weer valse maskers. We hebben een rennende Tom Cruise, een springende Tom Cruise en een vliegende Tom Cruise. Ook al maak je de crème brûlée groter, zal deze niet anders smaken. Zo smaakt deze film ook niet anders en zal je niks nieuws zien. Alleen groter.
Dat gezegd hebbende, zijn de actiescènes snoep voor het oog. Daar is echt alles uit de kast gehaald. De makers hebben hun best gedaan de bioscoopbezoeker waar voor z’n geld te geven. Dat zorgt ervoor dat de entertainment value van de film hoog is. Wel, als je puur voor de actie gaat dan. Want alhoewel het thema kunstmatige intelligentie is, is dit meer op de achtergrond aanwezig. Een toevallige context. Wat wel mooi gedaan is, is dat gegist bestek (dead reckoning dus), ook als motif in de film is verwerkt. Je moet het gezien hebben om te weten wat er bedoeld wordt.
Omdat de focus zuiver op actie ligt, zijn de acteerprestaties minder belangrijk. ‘Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One’ is puur plotgedreven. De karakters zijn hieraan ondergeschikt. De rollen van de acteurs, vooral van hen die de centrale cast vormen, zoals Tom Cruise, Simon Pegg, Ving Rhames en Rebecca Ferguson, zijn eendimensionaal. Ze hebben een statisch karakter. Toch is de aanwezigheid van Esai Morales (als Gabriel), een welkome bries in het geheel. Hij heeft de nodige koelte en meedogenloosheid die de rol nodig heeft. En hij doet het overtuigend. Ook Pom Klementieff, als de dodelijke Paris en Shea Whigham, als Briggs, zijn frisse toevoegingen aan het repertoire. Hayley Atwell, als Grace, is een nieuwe toevoeging aan de IMF-inner circle en het moet nog blijken in hoeverre ze haar rol op een overtuigende manier kan vertolken. Tom Cruise als Ethan Hunt is weer eens de geadrenaliseerde held die met zijn eigen stunts aan een onmogelijke opdracht werkt.
‘Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One’ gaat over een relevant thema die de gemoederen wereldwijd bezig houdt. Dit maakt de film interessant omdat we allemaal nadenken over kunstmatige intelligentie en de impact hiervan op ons leven. Verder is de film precies wat we ervan verwachten betreffende de actie en de entertainment value. Echter, veel nieuws zul je niet zien, alleen meer van hetzelfde. Als je van heerlijke hersenloze actie houdt, is dit zeker de moeite waard.
Gerold Kort
Waardering: 3
Bioscooprelease: 13 juli 2023