علوم اجتماعي

سوالات متن فصل هفتم - درس 13           
 
1-انقلا مشروطیت چه نوع تحولی بود؟
انقلاب مشروطیت جنبشی سیاسی ــ اجتماعی بود که در دورهٔ حکومت مظفرالدین شاه در ایران رخ داد و به دنبال آن، نظام پادشاهی مشروطه جایگزین نظام پادشاهی استبدادی شد.
 
2-شکل های مختلف نظام پادشاهی را تعریف کنید.
الف)نظام پادشاهی استبدادی : نظام پادشاهی استبدادی، حکومتی است که در آن، پادشاه از قدرت و اختیاراتفراوانی برخوردار است و براساس میل و ارادهٔ خود حکومت میکند. به عبارت دیگر، ادارهٔ کشور تابع هیچ قانونی نیست و خواست پادشاه حکم قانون را دارد.
ب) نظام پادشاهی مشروطه: نظام پادشاهی مشروطه نوعی از حکومت است که در آن قدرت و اختیارات پادشاه بر اساس قانون محدود میشود و ادارهٔ کشور در اختیار نهادهایی مانند مجلس شورا و هیئت وزیران(دولت) قرار میگیرد.
 
3-زمینه های انقلاب مشروطه را بیان کنید.
-زمینه های سیاسی واقتصادی
-زمینه های فکری وفرهنگی درداخل وخارج
 
4-زمینه های سیاسی واقتصادی انقلاب مشروطه را بیان کنید.
الف)زمینه های سیاسی: به دلیل عقبماندگی ایران و ناتوانی حکومت قاجار در برابر روسیه و انگلستان، سرزمینهای پهناوری از خاک کشور ما جدا شدند.
ب) زمینه های اقتصادی: واگذاری امتیازهای بسیار به انگلیسیها وروس ها، علاوه بر اینکه باعث تسلط بیگانگان بر منابع ثروت اقتصادی کشور شد، ضربه شدیدی به صنعت، کشاورزی و بازرگانی ایران وارد کرد و بیکاری را در سراسر کشور گسترش داد. سختگیری و بیرحمی مأموران مالیاتی نیز بر شدت فقر عمومی افزود.
5-واگذاری امتیازات به بیگانگان چه ضرر وزیان هایی برای کشور داشت؟
واگذاری امتیازهای بسیار به انگلیسیها وروس ٔ ها، علاوه بر اینکه باعث تسلط بیگانگان بر منابع ثروت اقتصادی کشور شد، ضربه شدیدی به صنعت، کشاورزی و بازرگانی ایران وارد کرد و بیکاری را در سراسر کشور گسترش داد.
 
6-در دوره قاجار مردم علت اصلی مشکلات سیاسی واقتصادی را درچه عاملی می دانستند؟
ضعف وبی کفایتی حکومت قاجار
 
7- زمینه های فکری وفرهنگی داخلی انقلاب مشروطه را بیان کنید.
آموزههای دین اسلام و مذهب شیعه مردم را به مبارزه با ظلم و تلاش برای برقراری عدالت فرا می خواند. مردم مسلمان ایران با درس گرفتن از قیام امام حسین ــ ٔ ــ و واقعه کربلا، همواره آماده بودند که در برابر ظلم و بی عدالتی بایستند.
 
7-زمینه های فکری وفرهنگی خارجی چه نقشی در پیروزی انقلاب مشروطه داشت؟
همزمان با تأسیس حکومت قاجار، انقلاب کبیر فرانسه رخ داد. این انقلاب، اندیشه آزادیخواهی و حکومت مشروطه را در سراسر اروپا گسترش داد. عدهای از ایرانیان که باکنجکاوی در جست وجوی دلایل عقب ماندگی ایران و پیشرفت کشورهای اروپایی بودند، متوجه نظام مشروطه و حکومت قانونمند در آن کشورها شدند. آنان سرانجام به این نتیجه رسیدند که ایران نیز با داشتن حکومت مشروطه می تواند در مسیر پیشرفت و ترقی قرار گیرد.
 
8-منظور از روشنفکران چه کسانی بودند؟ وچه نقشی در انقلاب مشروطه داشتند؟
روشنفکران همان تحصیل کردگان اروپا و مدرسه دارالفنون بودند.آنان تلاش میکردند که از طریق کتاب و روزنامه، مردم را با محاسن حکومت قانون (حکومت مشروطه) ومعایب حکومت استبدادی آشنا کنند.
 
9- چه عواملی انگیزه واراده مردم در مبارزه با استبداد وسلطه خارجی را افزایش داد؟
-موفقیت نهضت تنباکو
-قتل ناصرالدین شاه به میرزا رضای کرمانی
-شخصیت ناتوان وبیمار مظفرالدین شاه
-سوءاستفاده وستمگری مأموران حکومت از جمله عین الدوله
- دخالت های بیگانگان
 
10-رهبری مبارزات مردمی علیه استبداد را چه کسانی برعهده گرفتند؟
دو نفر از روحانیون مشهور تهران، آیت اللّٰه سید محمد طباطبایی و آیت اللّٰه سید عبداللّٰه بهبهانی، انجمنی از آزادیخواهان تشکیل دادند و به فکر ایجاد تغییراتی به نفع مردم افتادند.
 
11-وقوع کدام حادثه روند پیروزی انقلاب مشروطه را سرعت بخشید؟
ماجرای به چوب بسته شدن بازرگانان توسط حاکم تهران به دستور عین الدوله
 
12 –  علت به چوب بسته شدن بازرگانان چه بود؟ با چه بهانه ای صورت گرفت؟ چه تأثیری در مبارزات مردم داشت؟
برای ترساندن مخالفان و جلوگیری از گسترش اعتراض  ها، تعدادی از بازرگانان را به بهانه گران شدن قند به چوب بست.
به دنبال این واقعه، بازار بسته شد و گروهی از علما به رهبری آیت اللّٰه طباطبایی به نشانه اعتراض از تهران به ری مهاجرت کردند و در حرم حضرت شاه عبدالعظیم بَست نشستند(تحصّن کردند).
 
13-مهم ترین خواسته مردم در بست نشینی حرم عبدالعظیم چه بود؟
تأسیس عدالتخانه برای رسیدگی به شکایت های مردم بود.
 
14-چرا گروهی از مردم وعلما تصمیم گرفتند که به قم مهاجرت کنند؟ مهم ترین خواسته ان ها چه بود؟
چون حکومت قاجار به وعده های خود عمل نکرد، اعتراض های مردمی دوباره شروع شد. در جریان این اعتراض ها، طلبه جوانی به نام سیدعبدالحمید به شهادت رسید و درنتیجه، تعدادی از علما این بار به نشانه اعتراض به قم مهاجرت کردند. همزمان، تعدادی از مردم تهران در اعتراض به حکومت قاجار در سفارت انگلستان بَست نشستند. از جمله خواسته های معترضان، تأسیس عدالتخانه و تشکیل مجلس شورا بود.
 
15-چه کسانی ویا چه گروه های در پیروزی انقلاب مشروطه نقش داشتند؟
علاوه بر علما و روشنفکران که رهبری انقلاب مشروطیت را عهده دار بودند، گروهها و قشرهای اجتماعی مختلف مانند تجار، پیشه وران و کارگران نیز در این انقلاب نقش مؤثری داشتند.
 
16-فرمان مشروطیت به وسیله چه کسی ودر چه تاریخی صادر شد؟ و نتیجه آن چه بود؟
مظفرالدین شاه تسلیم خواسته های ملت شد و در 14مرداد 1285ش. فرمان مشروطه را صادر کرد.
پس از آن، مجلسشورای ملی تشکیل شد و قانون اساسی مشروطه نیز با عجله تدوین و تصویب گردید.
 
17-انقلاب مشروطه با چه هدفی شکل گرفت؟ آیا این اهداف تحقق یافت؟
-انقلاب مشروطیت با هدف برقراری حکومت قانون و رها کردن کشور از چنگ استبداد داخلی و سلطه خارجی شکل گرفت.
- خیر. زیرا از همان ابتدای پیروزی با مسائل و مشکلات مختلف داخلی و خارجی رو به رو شد و هدفهای اصلی آن تحقق نیافت.
 
18-موانع ومشکلاتی که باعث شد اهداف انقلاب مشروطه تحقق پیدا نکند، بیان کنید.
-مخالفت ودشمنی مستبدان داخلی
-اختلاف ودو دستگی میان رهبران مشروطه
-افزایش دخالت های خارجی
-وقوع جنگ جهانی اول
 
19- محمدعلی شاه باچه اقداماتی به مقابله با مشروطیت برخاست؟
محمدعلیشاه، پادشاهی مستبد بود. او با پشتیبانی دولت روسیه و حمایت مستبدان داخلی، تصمیم گرفت حکومت نوپای مشروطه را نابود سازد و نظام پادشاهی استبدادی را دوباره برقرار کند. پس از چند ماه اختلاف و درگیری، به دستور محمدعلیشاه مجلس به توپ بسته شد و منحل گردید.
 
20-مردم کدام مناطق علیه استبداد محمدعلی شاه دست به قیام زدند؟
مجاهدان مشروطه خواه در تبریز به رهبری ستارخان و باقرخان در برابر حکومت استبدادی محمدعلیشاه به پا خاستند. علمای مشروطه خواه نجف نیز آنان را به مقاومت در برابر شاه مستبد دعوت کردند. طرفداران مشروطه در گیلان و اصفهان با مشاهدهٔ ایستادگی مردم تبریز، روحیه گرفتند و راهی پایتخت شدند و تهران را فتح کردند.
 
21- فاتحان تهران(مشروطه خواهان) پس از فتح تهران چه تصمیمی گرفتند؟
آنها پس از فتح تهران، محمدعلیشاه را برکنار کردند و پسر خردسالش، احمدمیرزا، را به جانشینی او برگزیدند.
 
22-چرا شیخ فضل الله نوری به انتقاد(به مخالفت) از مشروطیت پرداخت؟وی معتقد بود افرادی که رهبری انقلاب را به دست گرفته اند، به اسلام اعتقادی ندارند و می خواهند افکار وفرهنگ کشورهای اروپایی را در ایران گسترش دهند. منظور او برخی ازروشنفکران بودند که در تقلید از اروپاییان زیاده روی(غرب زده) میکردند. 
 
23-سرانجام شیخ فضل الله نوری چه شد؟
سرانجام برخی از مشروطه خواهان بعد از برکناری محمدعلی شاه، با فرصت طلبی شیخ را به اتهام مخالفت با نظام مشروطه محاکمه کردند و به شهادت رساندند. شهادت مجتهد معروف پایتخت، تأثیر نامطلوبی بر اوضاع ایران داشت وموجب اختلاف و دشمنی بیشتر در داخل کشور شد.
 
24- موانع ومشکلات داخلی وخارجی انقلاب مشروطه را نام ببرید.
مشکلات داخلی:
-مخالفت ودشمنی مستبدان داخلی
-اختلاف ودو دستگی میان رهبران مشروطه
مشکلات خارجی:
-افزایش دخالت های خارجی
-وقوع جنگ جهانی اول
 
25-جنگ جهانی اول درچه سالی وبین چه کشورهایی روی داد؟
جنگ جهانی اول در سال1914م   /1293 ش آغاز شد. در یک سوی این جنگ، کشورهای آلمان، ایتالیا، اتریش و مجارستان و عثمانی قرار داشتند که به متحدین معروف بودند .
و در سوی دیگر آن، انگلستان، روسیه و فرانسه بودندکه به متفقین مشهور شدند؛ در اواخر جنگ، آمریکا نیز به متفقین  پیوست.
 
26- سرانجام ونتیجه جنگ جهانی اول چه بود؟ بیان کنید.
جنگ جهانی اول پس از چهار سال با پیروزی متفقین به پایان رسید. بر اثر این جنگ، میلیونها نفر کشته، زخمی و آواره شدند و خسارتها و ویرانی های زیادی به بار آمد.
 
27-مردم تنگستان به فرماندهی چه کسی به مقابله با اشغالگران پرداختند؟ رئیسعلی دلواری
 
سوالات متن فصل هفتم- درس14           
1- بعداز جنگ جهانی اول چه عواملی زمینه رابرای انتقال حکومت از قاجاریه به پهلوی فراهم آورد؟
کشور ما درگیر انبوهی از مشکلات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی فراوانی بود . برنامه ها و سیاستهای انگلستان در ایران.
 
2-زمینه های تغییر حکومت از قاجاریه به پهلوی را نام ببرید.
قرارداد1919م  - کودتای 1299
 
3-قرارداد1919(قراردادوثوق الدوله) چه نوع قراردادی بود؟ و چه کسانی با آن مخالفت کردند؟
بر اساس این قرارداد، ادارهٔ امور نظامی و مالی ایران در اختیار کارشناسان (مستشاران) نظامی و مالی انگلستان قرار میگرفت. افرادی مانند: آیت اللّٰه مدرس و شیخ محمد خیابانی با آن به مخالفت برخاستند. احمد شاه قاجار نیز از تأیید آن خودداری کرد.
 
4-کودتای 1299 با چه هدفی وچگونه صورت گرفت؟
با هدف تغییر حکومت در ایران.-
انگلیسی ها یکی از فرماندهان نیروی قزاق به نام رضاخان را به عنوان مهرهٔ نظامی  و سیدضیاءالدین طباطبایی را به عنوان  مهره سیاسی کودتا برگزیدند. طباطبایی از سیاستمداران طرفدار انگلستان بود. در سوم اسفند1299نیروهای تحت فرمان رضاخان مراکز مهم پایتخت را اشغال کردند و احمدشاه مجبور شد سیدضیاء را به نخست وزیری و رضاخان را به فرماندهی کل قوا منصوب کند.
 
5- چه عواملی در تثبیت موقعیت وقدرت رضاخان نقش داشتند؟
الف)او با جدیت تمام به نوسازی تشکیلات نظامی پرداخت و ارتش نوینی را پایه گذاری کرد.
ب) نافرمانی و آشوبهای داخلی را فرونشاند و نظم و امنیت را تا حدودی برقرار کرد.
 ج) طرفدارانش با تبلیغات فراوان او را شایسته تر از احمدشاه قاجار برای حکومت معرفی میکردند.
د) رضاخان ، خود را فردی مذهبی و پایبند به احکام و ارزشهای دینی نشان میداد. به همین دلیل، در مراسم و مجالس مذهبی حضور مییافت و با علما دیدار و مشورت میکرد.
ه) با استفاده از موقعیت خود به عنوان وزیر جنگ و نخست وزیر، طرفداران خود را وارد مجلس شورای ملی کرد.
 
6-انتقال حکومت از قاجاریه به پهلوی چگونه انجام شد؟
در 1304ش مجلس شورای ملی با وجود مخالفت جدی تعداد کمی از نمایندگان، مانند آیت اللّٰه مدرس و دکتر مصدق، احمدشاه قاجار را از قدرت برکنار کرد وحکومت موقت را به رضاخان سپرد. سپس، مجلس مؤسسان  به طور رسمیحکومت را به رضاخان و خانواده او واگذار کرد.
 
7-روند به قدرت رسیدن رضاخان را به طور خلاصه بنویسید.
1ــ اقدام به کودتای برنامه ریزی شده توسط انگلیسیها ( 3اسفند 1299ش)2ــ فرماندهی کل قوا پس از کودتا3ــ وزارت جنگ (1302ــ 1300ش)4ــ نخست وزیری و وزارت جنگ (1304ــ 1302ش)5ــ برکناری احمدشاه از قدرت و سپردن حکومت موقت به رضاخان توسط مجلس شورای ملی (آبان )13046ــ واگذاری رسمی حکومت به رضاخان پهلوی توسط مجلس مؤسسان)آذر1304)
8-شیوه های( ویژگی های) حکومت رضاشاه را به طور خلاصه بیان کنید.
-رضاشاه از ابتدای حکومت به استبداد و دیکتاتوری روی آورد.
-هیئت وزیران و نمایندگان مجلس شورای ملی اختیار و استقلال چندانی نداشتند و تابع دستورات شاه بودند.
 - به احزاب و روزنامه های مستقل اجازه فعالیت داده نمی شد. - با زور و خشونت، فضای خفقان، ترس و سرکوب را بر جامعه حاکم کرد.
- مخالفان سرنوشتی جز تبعید، زندان، شکنجه و اعدام نداشتند.
 
9-در زمان رضاشاه چه اقداماتی درکشور صورت گرفت؟
1-رضاشاه تلاش گسترده ای برای نوسازی ایران به تقلید از اروپا انجام داد.
2- نوسازی تشکیلات نظامی .
3-مدارس و مراکز آموزشی جدید در شهرهای مختلف گسترش پیدا کردند .
4- نخستین دانشگاه ایران (دانشگاه تهران) بنیان نهاده شد.
5- راههای شوسه توسعه یافتند و راه آهن سراسری که خلیج فارس را به دریای مازندران متصل میکرد، احداث شد.
6-مؤسسات و مراکز صنعتی متعددی در ایران به وجود آمدند.
 
10-کدام یک از اقدامات رضاشاه مغایر با ارزشهای اسلامی وفرهنگ ایرانی بود؟ توضیح دهید.
الف) مجبور کردن مردم به این که لباس یکسانی به تن کنند و کلاه لبه داری (مشهور به کلاه پهلوی) بر سر بگذارند. پس از آن، محدودیتهایی برای برگزاری مراسم مذهبی از جمله عزاداری امام حسین (ع) به وجود آمد و زمزمه برداشتن (کشف) حجاب مطرح شد. مردم مشهد در اعتراض به این کارها قیام کردند و در مسجد گوهرشاد گرد هم آمدند. نیروهای نظامی برای سرکوب این قیام، مردم را در کنار حرم حضرت امام رضا ــ ــ به گلوله بستند و عده ٔ ای را شهید و مجروح کردند.ب) حکومت رضاشاه که بسیار شیفته ظاهر فرهنگ اروپایی بود، اندکی پس از سرکوب قیام گوهرشاد، دستور داد حجاب را با زور و خشونت از سر زنان و دختران ایرانی بردارند.
 
11-جنگ جهانی دوم درچه سال وچگونه آغاز شد؟
جنگ جهانی دوم با هجوم برق آسای آلمان به لهستان آغاز شد (1939م/1318ش.) ایتالیا و ژاپن به آلمان پیوستند و دولتهای محور را تشکیل دادند. در جبهه مقابل، انگلستان، فرانسه، شوروی و آمریکا قرار داشتند کهمتفقین خوانده میشدند.
 
12- درجریان جنگ جهانی دوم متفقین با چه بهانه ای کشورما را اشغال کردند؟ هدف اصلی آنها از این اقدام چه بود؟
در جنگ جهانی دوم، دولت ایران اعلام بیطرفی کرد، اما در شهریور ،1320متفقین حضور شماری از آلمانها در ایران را بهانه قرار دادند و کشور ما را به اشغال خود درآوردند.
هدف اصلی آنها از این اقدام، استفاده از موقعیت و منابع و امکانات ایران به سود خویش بود.
 
13- متفقین پس از اشغال ایران در جنگ جهانی دوم چه اقداماتی انجام دادند؟
رضاشاه را مجبور کردند که به نفع پسرش، محمدرضا، از قدرت کناره گیری کند و سپس او را از کشور تبعید کردند.
 
14- آثار وتبعات جنگ جهانی دوم درایران را بیان کنید.
جنگ جهانی دوم نیز همچون جنگ جهانی اول، به اقتصاد و جامعه ایران خسارت و آسیب زیادی وارد کرد. مردم ایران طی آن سالها با کمبود و گرانی شدید مواد غذایی، مخصوصاً نان، روبه رو بودند و عدهٔ  زیادی بر اثر گرسنگی و سوءتغذیه جان سپردند.
 
15-چرا درسال های نخست حکومت محمدرضاشاه ، مجلس شورای ملی نقش موثری در اداره کشور به دست اورد؟محمدرضا شاه در سالهای نخست سلطنت خود این امکان را نداشت که همچون پدرش با استبداد و دیکتاتوری حکومت کند. بنابراین، برای نمایندگان مجلس شورای ملی و هیئت وزیران فرصتی بهوجود آمد که در ادارهٔ امور کشور نقش مؤثری داشته باشند. همچنین احزاب سیاسی و مطبوعات دوباره فعالیت خود را آغاز کردند.
 
16-در دوره محمدرضاشاه چه عاملی به آرامش کشور آسیب می زد؟
رقابت های انگلستان، شوروی و آمریکا برای کسب نفوذ سیاسی و اقتصادی هرچه بیشتر در کشور.
 
17-نهضت ملی شدن نفت ایران چگونه و به رهبری چه کسانی صورت گرفت؟ شرح دهید.
یکی از رویدادهای مهم تاریخ معاصر ایران، ملی شدن صنعت نفت است. امتیاز بهره برداری از منابع نفت ایران در زمان مظفرالدین شاه به انگلیسیها واگذار شد. رضاشاه امتیاز مذکور را لغو کرد اما خیلی زود طی قرارداد دیگری، دوباره منابع نفت ایران را به انگلستان واگذار کرد. در سالهای بعد از جنگ جهانی دوم، مردم ایران خواهان لغو آن قرارداد و ملی شدن صنعت نفت بودند.آیت اللّٰه کاشانی و دکتر محمد مصدق رهبری نهضت ملی شدن صنعت نفت را به عهده گرفتند.
مجلس شورای ملی نیز با مشاهده اتحادو یکدلی مردم، قانون ملی شدن نفت را تصویب کرد.
 
18-دکتر مصدق با چه هدفی به نخست وزیری رسید؟
تا  قانون ملی شدن نفت  را به اجرا درآورد و دست بیگانگان را از این ثروت ملی کوتاه کند.
 
19- چرا انگلستان نتوانست جلو ملی شدن نفت را بگیرد؟
به دلیل وحدت ملت و همدلی رهبران نهضت
 
20- مهم ترین عامل شکست نهضت ملی شدن نفت را توضیح دهید.
بروز اختلاف میان رهبران نهضت - رهبران نهضت اسیر جاه طلبی و خودخواهی سیاسی اطرافیان خود شدند و نتوانستند از گسترش اختلافات درونی جلوگیری کنند. در نتیجه، اتحاد و همدلی به تفرقه و دشمنی تبدیل شد. این وضعیت، ملت را دلسرد و دشمنان نهضت را امیدوار کرد. دولتهای انگلستان و آمریکا از این شرایط برای سرنگونی دولت دکتر مصدق از طریق کودتا استفاده کردند.
 
21-کودتای 28مرداد1332 باچه هدفی وچگونه صورت گرفت؟
باهدف شکست نهضت ملی و سرنگونی مصدق -
طبق برنامه ای که این دو کشور طراحی کردند، در روز 28مرداد 1332واحدهایی  از ارتش به فرماندهی سرلشکر فضل اللّه زاهدی به خیابانها ریختند و با اشغال مراکز مهم پایتخت، دولت دکتر مصدق را سرنگون کردند.
 
22-آثار ونتایج کودتای 28مرداد را به طور خلاصه بیان کنید.
-دولت دکتر مصدق سرنگون شد.- منابع نفت ایران دوباره در اختیار بیگانگان قرار گرفت- نفوذ و سلطه آمریکا بر کشور ما به تدریج افزایش یافت. -محمدرضاشاه به شاهی مستبد و ستمگر تبدیل شد که اصول قانون اساسی را آشکارا نادیده میگرفت.
- تأسیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) برای سرکوبی شدید مخالفان
 - دوباره فضای ترس و خفقان بر ایران حاکم شد.
 
سوالات متن فصل هشتم- درس15           
 
1-چرا پس از کودتای 28مرداد مردم از وضعیت کشور ناراضی و ناراحت بودند؟
زیرا نفوذ و سلطه آمریکا بر ایران بیشتر شد. و مردم ایران از شکست نهضت ملی شدن نفت و تسلط دوبارهٔ بیگانگان بر کشورشان ناراحت بودند.
 
2-اهداف امریکایی ها از انجام تغییرات اجتماعی واقتصادی درایران چه بود؟
-برای از بین بردن زمینه قیامهای مردمی
- حفظ حکومت پهلوی
- مقابله با هویت دینی جامعه اسلامی ایران
 
3-اساسی ترین تغییرات در لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی چه بود؟
الف) لغو شرط مسلمان بودن برای انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان؛ب) لغو سوگند به قرآن از سوی انتخاب شوندگان و تبدیل آن به سوگند به کتاب آسمانی.
 
4- درمورد تصویب نامه انجمن های ایالتی و ولایتی به سوالات زیر پاسخ دهید.
الف) این تغییرات با چه بهانه ای صورت گرفت؟
در ظاهر به بهانه زمینه سازی برای مشارکت بیشتر مردم در فعالیتهای اجتماعی انجام گرفت.
ب) هدف واقعی آن چه بود؟
تهاجم آشکاری به هویت دینی جامعه اسلامی ایران بود.
ج) چه کسی به مخالفت با ان برخاست؟ چرا ؟
امام خمینی(ره)- چون  برخلاف ظاهر، حقیقت آن تضعیف ومقابله با هویت دینی جامعه ایران بود.
د) سرانجام این تصویب نامه چه شد؟
سرانجام در نتیجه مخالفت جدی امام و سایر علما، دولت مجبور شد تصویب نامه مذکور را لغو کند.
 
5-شاه پس از لغو تصویب نامه انجمن های ایالتی و ولایتی دست به چه اقدامی زد؟ و به چه علت؟
اعلام کرد که اصول ششگانه ای را با عنوان«انقلاب سفید» به همه پرسی (رفراندوم) خواهد گذاشت.
به علت این که پیروی از سیاستهای آمریکا را برای حفظ حکومت خود ضروری میدانست.
 
6- علت مخالفت علماء و امام خمینی با همه پرسی اصول ششگانه چه بود؟
امام خمینی و سایر علمای مبارز از اهداف و پیامدهای واقعی این اصول آگاه بودند و یقین داشتند که اجرای این اصول، موجب تحکیم سلطه آمریکا بر ایران و وابستگی سیاسی و اقتصادی کشور ما به بیگانگان میشود.
 
7-با فرا رسیدن ماه محرم سال1342 امام خمینی به مداحان وسخنرانان مذهبی چه مواردی را یاد آوری نمودند؟
یادآوری کرد که سکوت در برابر حکومت ستمگر، کمک به دشمنان اسلام است و از آنان خواست که خطر اسرائیل را به مردم گوشزد کنند. در آن زمان، حکومت پهلوی با اسرائیل رابطه برقرار کرده بود.
 
8-امام خمینی در عاشورای1342 در مدرسه فیضیه شاه را درمورد چه مسائلی بازخواست ومحکوم کردند؟
به دلیل ستمگری،   همکاری با اسرائیل   و   وابستگی به آمریکا
 
9-علت وچگونگی قیام 15خرداد42  را بیان کنید.
دو روز بعداز سخنرانی تاریخ امام درعاشورای 42، مأموران رژیم شاه شبانه به خانه امام ریختند و ایشان را دستگیر و پس از انتقال به تهران، در یکی از پادگانهای نظامی زندانی کردند. دستگیری امام، موجب خشم و اعتراض گستردهٔ مردم مسلمان ایران در شهرهای مختلف شد. شدیدترین اعتراضها در شهرهای قم، تهران و ورامین صورت گرفت. رژیم شاه که از حرکت سریع و فراگیر مردم به وحشت افتاده بود، به مأموران خود دستور داد که تظاهرکنندگان را به گلوله ببندند و قیام را سرکوب کنند.
 
10-قیام 15خرداد چه تأثیری درگسترش مبارزات مردم داشت؟
قیام 15خرداد اگرچه به زور اسلحه و با خشونت مأموران رژیم سرکوب شد، بر خشم و نفرت مردم انقلابی نسبت بهشاه و عوامل حکومت او افزود و انگیزهٔ آنان را برای مبارزه تا سرنگونی حکومت پهلوی تقویت کرد.
 
11-امریکایی ها براساس لایحه کاپیتولاسیون چه حقی(امتیازی) به دست آورده بودند؟
آمریکا دولت ایران را مجبور کرد که به مأموران نظامی آمریکا مصونیت قضایی یا حق کاپیتولاسیون بدهد. بر اساساین مصونیت، اگر آمریکاییها در ایران مرتکب جرمی میشدند، دادگاههای ایران حق رسیدگی به جرم آنها را نداشتند.
 
12- چه کسی با دادن حق کاپیتولاسیون به آمریکایی ها مخالفت کرد؟ به چه علت؟
امام خمینی دادن مصونیت قضایی به آمریکاییان را اقدامی ذلّت بار و خلاف استقلال کشور شمرد و شاه را به سبب وابستگی به آمریکا به شدت سرزنش کرد.
 
13-چرا رژیم تصمیم به تبعید امام خمینی ازکشور گرفت؟ واین اقدام در چه تاریخی وبه کجا صورت گرفت؟
حکومت پهلوی دریافت که امام اهل سازش و سکوت نیست،  در 13آبان 1343ایشان را به ترکیه تبعید کرد. حدود یک سال بعد، تبعیدگاه امام از ترکیه به نجف در عراق تغییر یافت و تا مهر 1357 امام در آن شهر ساکن بود.
 
14-آیا مردم ایران پس ازتبعید امام خمینی دست از مبارزه کشیدند؟ توضیح دهید.
خیر- بلکه قشرهای مختلف مردم به ویژه روحانیان، فرهنگیان، دانشجویان و بازاریان ، به مبارزه ادامه دادند. آنها به پیروی از امام، مبارزه را وظیفه ای دینی و شرعی میدانستند. علاوه بر یاران و پیروان امام خمینی، گروههای دیگری نیز با عقاید سیاسی متفاوت در مبارزه با حکومت پهلوی شرکت داشتند.
 
15-روش مبارزاتی افرادی مانند شهیدمطهری ودکتر شریعتی چگونه بود؟
 اینگونه شخصیت ها روش مبارزه فرهنگی را برگزیدند و می کوشیدند با سخنرانی، نوشتن کتاب و مقاله و برگزاری کلاسهای تفسیر قرآن و نهج البلاغه در مساجد، حسینیه ها و دانشگاهها، اسلام انقلابی را به جوانان معرفی کنند.
 
16-اوضاع ایران درآستانه انقلاب اسلامی چگونه بود؟(سال1356 )
در آن زمان، شاه اکثر مخالفان خود را سرکوب کرده بود. آمریکا و بسیاری از کشورهای قدرتمند نیز از حکومت او پشتیبانی میکردند. با این حال، مردم ایران به دلیل مسائل و مشکلات مختلف فرهنگی، سیاسی و اقتصادی از شاه و سیاستهای او ناراضی بودند؛
 
17-زمینه های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی واقتصادی نارضایتی مردم از حکومت شاه را بیان کنید.
سیاسی
فرهنگی
اجتماعی
اقتصادی
1-وابستگی سیاسیحکومت پهلوی به بیگانگان 2- نفوذ و دخالت کشورهای خارجی به ویژه آمریکا در امور ایران
3-استبداد و سرکوب توسط ساواک و مأموران نظامی
4-اعدام، زندانی و تبعید بسیاری از مخالفان
 
1-حکومت پهلوی به فرهنگ و ارزشهای اسلامی توجهی نداشت.
2-برنامه های رادیو و تلویزیون و سینما در جهت تضعیف فرهنگ اسلامی بود.
3-روزنامه ها  آزادی وحق انتقاد از شاه و مقامهای حکومتی نداشتند.
1- روزنامه ها آزادی وحق  انتقاد از شاه و مقامهای حکومتی نداشتند.
2- رژیم پهلوی حقوق ملت واصول قانون اساسی مشروطه را نادیده میگرفت.
3- نمایندگان مجلس شورای ملی و هیئت وزیران مطیع شاه بودندوهیچ استقلالی نداشتند.
1- حیف و میل و غارتثروت و سرمایه های ملی کشور توسط خاندان پهلوی و مقامهای حکومتی.
2-  فقر و محرومیت گسترده دراکثر روستاها و شهرهای کوچک.
 
 
18-علت قیام 19 دی ماه مردم قم چه بود؟
 انتشار مقاله توهین آمیز روزنامه اطلاعات به امام در روز17 دی ماه 1356
 
19-مناسبت روز29 بهمن سال1356  چه بود؟
مردم تبریز به مناسبت چهلم شهدای 19دی قم، در روز 29بهمن قیام کردند و تعداد زیادی از آنها شهید و زخمی شدند.
 
20- عکس العمل رژیم شاه درمقابل اعتراض ها وتظاهرات به چند صورت بود؟
به دو صورت بود:
الف) از یکسو برای فریب ملت، پی درپی نخست وزیران خود را عوض میکرد و به مردم وعده میداد که پیام انقلاب آنان را شنیده است و به خواسته هایشان توجه خواهد کرد.
ب ) از سوی دیگر، به مأموران خود دستور میداد که تظاهرکنندگان را سرکوب کنند.
 
21-چرا روز17 شهریورسال1357  به «جمعه سیاه» معروف شد؟
یکی از خونین ترین رویدادهای دوران انقلاب اسلامی در روز 17شهریور 1357در تهران به وقوع پیوست. دراین روزمأموران رژیم به طرز بی رحمانه ای تظاهرات مردم را در میدان ژاله (شهدای کنونی) به خاک و خون کشیدند و عده زیادی را شهید و زخمی کردند.
 
22-مناسبت  تاریخ های زیر را بنویسید.
26 دی ماه 1357 ( فرار شاه از کشور )
12 بهمن1357(بازگشت باشکوه امام خمینی به میهن بعداز 15 سال تبعید)
22 بهمن 1357 (  پیروزی انقلاب اسلامی وآغاز عصرجدید درتاریخ ایران)
 
23-انقلاب اسلامی ایران، انقلابی با ویژگی های ............... بود.( دینی )
24-شعار محوری انقلاب اسلامی ........................... می باشد.
( استقلال،آزادی، جمهوری اسلامی )
 
25-مهم ترین هدف های انقلاب اسلامی چه بود؟
الف))از بین بردن وابستگی کشور به بیگانگان
ب)) تأمین حقوق ملت در چارچوب قوانین و ارزشهای اسلامی بود.
 
26-سه عامل موثر در موفقیت وپیروزی انقلاب اسلامی را نام ببرید:
1- ایمـــــان و اعـتـقـــــــاد به اســــــــلام
2- وحــــــــدت و اســتـقـــــــامت مــــــلت
3- رهبری قاطع وهوشیارانه امام خمینی
 
 
 
سوالات متن فصل هشتم – درس 16         
 
1-خواسته اصلی واساسی ملت درجریان انقلاب اسلامی چه بود؟
«استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی»
 
2-امام خمینی به دولت موقت چه مأموریتی داد؟
مأموریت داد که ضمن اداره امور کشور، اقدامات لازم را برای تأسیس نظام سیاسی جدید انجام دهد.
 
3-چراروز12فروردین روز جمهوری اسلامی نام گذاری شد؟
مردم ایران در روزهای 10و11فروردین 1358برای تعیین سرنوشت سیاسی خود به پای صندوقهای رأی رفتند. در این همه پرسی، 98/2درصد مردم به جمهوری اسلامی رأی مثبت دادند. نتیجه همه پرسی در 12فروردین اعلام گردید و پس از آن، این روز به عنوان روز جمهوری اسلامی نامگذاری شد.
 
4-بلافاصله پس از همه پرسی تعیین نظام سیاسی، مقدمات .......... فراهم آمد.( تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی)
 
5-نظام جمهوری اسلامی چگونه با چه اقداماتی به طور رسمی تأسیس شد؟
پس از تصویب قانون اساسی، انتخابات  اولین دورهٔ ریاست  جمهوری (بهمن 1358 )و سپس اولین دوره مجلس شورای اسلامی(اسفند1358)برگزار شد. پس از انتخاب رئیس جمهوری و تشکیل مجلس شورای اسلامی، هیئت دولت نیز تعیین شد و نظام جمهوری اسلامی به طور رسمی شکل گرفت.
 
6-نهادهایی مانند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی  و بیسج مستضعفان باچه هدفی تشکیل شدند؟
با هدف دفاع از آرمانهای انقلاب اسلامی ودفاع از مرز و بوم کشور شکل گرفتند.و نقش مؤثری در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی داشتند.
 
7-به چه دلایلی جمهوری اسلامی بارژیم اسرائیل قطع رابطه کرد؟ واز قیام مردم فلسطین حمایت کرد؟
زیرا رژیم وابسته  پهلوی سقوط کرد و حکومتی انقلابی و مخالف سلطه کشورهای زورگو در ایران به وجود آمد. نظام جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدای شکل گیری به حمایت از نهضتهای آزادی بخش در سراسر جهان برخاست.به همین دلایل..... .
 
8-چرا دولت های سلطه گر وزورگویی مانند امریکا به دنبال انحراف ونابودی انقلاب اسلامی بودند؟
زیرا رژیم وابسته  پهلوی سقوط کرد و حکومتی انقلابی و مخالف سلطه کشورهای زورگو در ایران به وجود آمد. نظام جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدای شکل گیری به حمایت از نهضتهای آزادی بخش در سراسر جهان برخاست.
 
9-نمونه هایی از توطئه ها ومشکلاتی را که دولت های سلطه گر درمسیرانقلاب قراردادند، نام ببرید.
الف) ایجـــــــــــــاد شـــــــورش وناامنــــــــــی
ب)ترور شخصیت های تأثیرگذار ومردم انقلابی
ج)اقدامــــــــــــات نظــــامی وجنگ تحمیلــــی
 
10-ایجاد شورش وناامنی با چه هدفی وچگونه صورت می گرفت؟
باهدف :
« الف »به راه انداختن جنگ داخلی، اقوام ایرانی را در مقابل هم قرار دهند
« ب » ایجاد فضای رعب و وحشت از طریق خسارت و آتش زدن اموال عمومی و داراییهای مردم .
 
11-چند نمونه از شخصیت های نظام جمهوری اسلامی که به وسیله گروه های ضدانقلاب ترور شدند نام ببرید.
افرادی مانند: شهید مطهری، شهیدبهشتی، شهیدان رجایی وباهنر، رهبرمعظم انقلاب و .....
 
12-چرا دانشجویان در 13 آبان 1358 سفارت آمریکا را تسخیر کردند؟ خواسته آن ها چه بود؟
 زیرا سفارت آمریکا در ایران به مرکزی برای حمایت از گروههای ضد انقلاب تبدیل شده بود. به همین دلیل، در 13آبان 1358دانشجویان پیرو خط امام آنجا را تسخیر کردند و تعدادی از مأموران دولت آمریکا را به گروگان گرفتند.
خواسته دانشجویان این بود که چنانچه آمریکا شاه را تحویل دهد و متعهد شود که در امور داخلی ایران دخالت نکند، گروگانها را آزاد خواهند کرد.
 
13-امریکا برای رهایی گروگان های خود دست به چه اقدامی زد؟ سرانجام گروگان ها چگونه آزادشدند؟
آمریکا برای رهایی گروگانهأ اقدام به حمله نظامی کرد اما هواپیما و بالگردهای آن کشور در صحرای طبس دچار طوفان شن شدند و نیروهای آمریکایی با تحمل تلفات و خسارت گریختند.
سرانجام با میانجیگری دولت الجزایر، دانشجویان پس از یک سال و چند ماه گروگانهای آمریکایی را آزاد کردند.
 
14-جنگ تحمیلی در چه تاریخی وچگونه آغازشد؟
در 31شهریور ،1359  صدام، رئیس حکومت بعثی عراق، با فرمان حمله به خرمشهر جنگ علیه ایران را آغاز کرد و بخشهایی از خاک میهن ما را  در جنوب غرب ومغرب به اشغال خود درآورد.
 
15-سرانجان جنگ تحمیلی چه شد؟
جنگ تحمیلی سرانجام پس از هشت سال پایداری ملت و ایثار رزمندگان به پایان رسید. در حالی که صدام به هیچ یک از اهداف خود نرسید. دو سال بعد از اعلام آتش بس، آزادگان(رزمندگان دربند) ایرانی از اسارت رژیم بعثی عراق آزاد شدند و در میان استقبال گرم و با شکوه مردم به میهن اسلامی بازگشتند.
 
16-امام خمینی درچه تاریخی رحلت کردند؟ عظیم ترین ثمره زندگی ایشان چه بود؟
درشامگاه 13خرداد1368در تهران درگذشت.
عظیم ترین ثمرهٔ زندگی ایشان، رهبری انقلاب بزرگی بود که به قول آیت اللّٰه خامنه ای «این انقلاب در هیچ کجای جهان بی نام او شناخته نیست.»
 
17- پس ارتحال امام، چه کسی وچگونه به رهبری انقلاب برگزیده شد؟
یک روز پس از ارتحال امام، مجلس خبرگان رهبری، آیت اللّٰه خامنه ای را به رهبری انقلاب برگزید.
 
 توضیحات تکمیلی:
نظر امام خمینی (ره) در باره آیت الله خامنه ای
همواره امام این جایگاه(رهبریت نظام) را متعلق به فرد برتری می دانستند و می گفتند هیچ نگرانی بعد از من نیست… سید احمد آقا فرمودند زمانی رئیس جمهورآیت الله خامنه ای که به ژاپن سفر کرده بودند ، امام (ره) وقتی صحنه استقبال و سخنرانی آقای خامنه ای را دیدند فرمودند " حقیقتا این اقا لیاقت رهبری دارد" در مواردی که بعضی می گفتند ما نگرانیم برای بحث رهبری امام بارها فرمودند "مگر اقای خامنه ای نداریم ایشان صلاحیت و لیاقت برای رهبری دارند".در قضیه جانشینی امام خامنه ای سسید احمد آقا نقش موثری داشتند وقتی نظر قلبی امام را به خبرگان رساندند امر رهبری حضرت امام خامنه ای محقق شد و امروز هر چه بیشتر از این انتخاب می گذرد ما شاهد لیاقت و توانمندی های ایشان هستیم . امام فرمودند:" آیت الله خامنه ای مثل خورشید درخشانی هستند که برای این کشور پرتو افکنی می کند" یا جای دیگری خطاب به آیت الله خامنه ای فرمودند: " من به شما تبریک می گویم که شما با لباس رزم و در سنگر جبهه و لباس روحانیت به مملکت خدمت می کند". این فرمایشات امام نوعی اشاره به این دارد که توانمندی و لیاقت اداره کشوردر حضرت خامنه ای هست. 
 
 
            بخش اجتماعی          
 
 سوالات متن فصل نهم - درس17             
-1تعاريف فرهنگ چيست ؟
الف) فرهنگ را مي توان شيوه ي مشترك زندگي در يك جامعه دانست .ب) فرهنگ را آگاهي و انديشه ي مشترك اعضاي يك جامعه نيز مي گويند .
-2رابطه ي جامعه و فرهنگ را بيان كنيد؟
جامعه بدون فرهنگ وجود ندارد و فرهنگ هم بدون جامعه به وجود نمي آيد . 
جامعه به منزله سخت افزار رایانه وفرهنگ به منزله نرم افزار های آن است که این دو بدون یکدیگر کار آیی نخواهند داشت.
-3اجتماعي شدن يا جامعه پذيري چيست ؟
اجتماعي شدن فرايندي طولاني مدت از تولد تا آخر عمر است كه افراد از طريق آن ، زندگيدر جامعه را مي آموزند و خود را با ان منطبق مي كنند .
-4چرا اجتماعي شدن فرايندي بسيار مهم در زندگي است؟
زيرا بدون آن ، افراد نمي توانند به زندگي در جامعه ادامه دهند .در يكجامعه ، هر فرد عقايد و باورها ، رسوم ، قوانين و حتي چگونگي پاسخ دادن به غرايز را از ديگران مي آموزد و به افراد ديگر ياد مي دهد .
-5فرايند اجتماعي شدن نخست در كجا رخ مي دهد ؟ چگونه؟ با ذكر مثال؟
در خانواده - پدر و مادر به كودك ياد مي دهند كهچطور صحبت كند ، چگونه غذا بخورد و در نشست و برخاست چه آدابي را رعايت كند ، چگونه به مهمان سلام و تعارف كند ، چگونه در مراسممختلف مثل جشن ها يا عزاداري ها شركت كند و چه بپوشد و چگونه رفتار كند ، در موقع خميازه كشيد دست را جلوي دهانش بگيرد ياپاهايش را جلوي افراد بزرگ تر دراز نكند و موقع غذا خوردن ، دهانش صدا ندهد .
-6با بزرگ تر شدن فرد ، علاوه بر خانواده ، چه عوامل ديگري در فرايند اجتماعي شدن فرد موثر است؟
رسانه هاي جمعي ،دوستان و گروه همسالان و برنامه هاي آموزشي و تربيتي مدرسه نيز چگونگي زندگي در جامعه و سازگاري با ان را به تدريج به او مي آموزند .اين فرايند بعدها با رفتن به دانشگاه ، خدمت سربازي ، محل كار و ..... ادامه پيدا مي كند .
 
-7در فرايند اجتماعي شدن ، مهم ترين لايه هاي فرهنگ كه به افراد آموخته مي شوند چيست؟
نمادها ، هنجارها ، ارزش ها و عقايد .
-8انواع لايه ها ی فرهنگ يك جامعه رابیان کنید؟ با ذكر مثال؟
 1-لايه هاي خارجي يا بيروني (ظاهري)مانند: نمادها و هنجارها 2-لایه های دورنی و عميق  مانند: ارزش ها و عقايد .
-9كاربرد نماد چيست؟با ذکر مثال بیان کنید.
هر جامعه اي براي انتقال معاني مورد نظر خود از انواع معيني از نمادها استفاده مي كند . زبان گفتاري و نوشتاري ،همه ي اشياو دست ساخته هاي انسان مانند تصاوير ، پوشاك ، خوراك ، ساختمان ها و همچنين رفتارهاي او ، نقش نمادين دارند .
-10هنجار چيست؟
هنجارها ، رفتارهاي معيني هستند كه در يك گروه يا جامعه پذيرفته شده و متداول اند . به عبارت ديگر به قواعد وشيوه هاي مورد قبول يك جامعه براي انجام دادن كارها ي مختلف ، هنجار مي گويند . براي مثال ، ما وقتي به هم مي رسيم سلام مي كنيم ،وقتي مي خواهيم غذا بخوري م يا وارد جايي شويم به هم تعارف مي كنيم .
-11هنجارها  چه مواردي را شامل مي شوند ؟
هنجارها در اقع همه ي عادت ها ، آداب و رسوم اجتماعي ، مناسك مذهبي ، قواعد ، قوانين ومقررات را در بر مي گيرد .
-12رابطه ي هنجارها و زندگي اجتماعي چيست؟
زندگي اجتماعي بدون وجود هنجارها ادامه پيدا نمي كند و هنجارها به روابط اجتماعيسامان مي بخشند . افراد يك جامعه خود را ملزم مي بينند از هنجارها پيروي كنند تا جامعه آنها را به عضويت بپذيرد .
-13مهم ترين دلايل پيروي از هنجارها را بيان كنيد؟
ارزش دانستن و اعتقاد به آنها ، حفظ آبرو و احترام يا ترس از مجازات .اگر افراد از هنجارها يا شيوه هاي مورد قبول گروه يا جامعه پيروي نكنند، مجازات مي شوند . اين مجازات ممكن است به صورت سرزنش خود يا ديگران ، پوزخند ف تمسخر ، طرد كردن و محروم نمودن ، متلك گفتن يامجازات هاي رسمي و قانوني باشد .
-14پيروي نكردن از هنجارها ، چه عواقبي براي افراد دارد؟ 
اگر افراد از هنجارها يا شيوه هاي مورد قبول گروه يا جامعه پيروي نكنند، مجازات مي شوند . اين مجازات ممكن است به صورت سرزنش خود يا ديگران ، پوزخند ف تمسخر ، طرد كردن و محروم نمودن ، متلك گفتن يامجازات هاي رسمي و قانوني باشد .
-15ارزش چيست؟
ارزش يعني خوب و بد ، زشت و زيبا و مطلوب يا نامطلوب دانستن امور مختلف .
-16رابطه ي ارزش ها و هنجارها را بنويسيد ؟ با ذكر مثال؟ ارزش ها زمينه ي شكل گيري هنجارها را ايجاد مي كنند و جهت دهنده يرفتارها هستند . افراد بر مبناي ارزش هايي كه به آنها معتقدند ، عمل مي كنند . براي مثال ، كسي كه پرهيز از اسراف را كار خوب و درستيمي داند و آن را ارزش تلقي مي كند ، اگر در عمل هم از اسراف بپرهيزد، هنجارش طبق اين ارزش بوده است .
-17منظور از ارزش هاي اجتماعي چيست؟ با ذكر مثال؟
ارزش هاي اجتماعي ، ارزش هايي هستند كه مورد توجه اكثر افراد جامعه اندو افراد به عملي شدن آنها تمايل دارند . براي مثال ، براي يك تيم ورزشي ، پيروزي در مسابقه و براي يك ملت دفاع از كشور خود و مقابله بادشمنان ، ارزش هاي اجتماع ي هستند.
-18بخش مهمي از فرهنگ هر جامعه را چه چيز تشكيل مي دهد؟
بخش مهمي از فرهنگ جامعه را عقايد و باورهاي آن شكل مي دهد.
-19با ذكر يك مثال توضيح دهيد چه رابطه اي بين عقايد و هنجارها و ارزش ها وجود دارد؟
بخش مهمي از فرهنگ جامعه راعقايد و باورهاي آن شكل مي دهد . براي مثال در جامعه اي كه عقايد ديني دارد ، هنجارها ، نمادها و ارزش هايي بر مبناي آن عقايد شكل ميگيرد . به عكس در جامعه اي كه زندگي را فقط به اين دنيا محدود مي داند و به آخرت اعتقادي ندارد ، هنجارها و ارزش هاي متناسب با همانجامعه پديد مي آيند .
-20عقايد اسلامي براي مسلمانان چه نقشي دارد؟
اعتقادات اسلامي ، ملاكي است كه با آن هنجارها و ارزش ها را مي سنجيم و هر كدام راكه با اين اصول اعتقادي سازگاري ندارند ، طرد مي كنيم .
-21هر يك از هنجارهاي زير مبتني بر كدام ارزشها و عقايد است؟ توضيح دهيد .الف: برخي نانوايي ها ، شب ها ي جمعه يك يا چند تنور نان خود را به صورت رايگان و صلواتي به مردم مي دهند.( ارزش هاي ديني – كمك به ديگران و انسان دوستي)
ب: مردها در هنگام ورود به خانه ديگران با صداي بلند يا االله مي گويند . ( ارزش هاي عرفي و ديني- حفظ حجاب و پوشش)
ج: افراد در موقع ديدن كودك ، ماشااالله مي گويند .
(ارزش هاي ديني- چشم زخم )
-22عوامل مختلفي مي توانند نمادها ، ارزش ها و هنجارهاي يك جامعه را تغيير دهند و در فرهنگ آن جامعه تغيير ودگرگوني پديد آورند . در باره اين عوامل و چگونگي تأثير آنها بر فرهنگ گفت و گو كنيد و مثال هايي بياوريد .
-* فرهنگ جامعه شيوه ي............... است . ( زندگي آن جامعه)-* فرهنگ پديده اي ............ است ، يعني از طريق زن به ارث نمي رسد . ( آموختني )-* فرهنگ از راه ..................... از نسلي به نسل ديگر منتقل مي شود . ( آموزش و تربيت )-* فرهنگ در جريان (فرايند) ................. آموخته مي شود . (اجتماعي شدن)-* فرايند اجتماعي شدن ، نخست د...... رخ مي دهد. (خانواده )-* اولين و مهم ترين كانون اجتماعي شدن فرد ........است . (خانواده)-* نماد در جريان .............. به وجود مي آيد .(روابط اجتماعي)-* هنجارها به ................. سامان مي بخشد .(روابط اجتماعي)
 
سوالات متن فصل نهم- درس18                
-1هويت چيست ؟ چه تفاوتي بين انسان و ساير موجودات زنده است؟
هويت عبارت است از احساس و آگاهي و شناخت از خود .آگاهي انسان از وجود و شخصيت و ويژگي هاي خود از جمله تفاوت هاي او با ساير موجودات زنده است و خداوند اين امتياز را به انسان عطاكرده است .
-شناخت هویت چه اهمیتی دارد؟شناخت هویت موجب آگاهي انسان از وجود و شخصيت و ويژگي هاي خود که از جمله تفاوت هاي او با ساير موجودات زنده است می شود .
-2هويت فردي چند بخش دارد ؟
دو بخش ويژگي هاي جسماني و رواني .
-3براي هويت جسماني و رواني مثال بزنيد؟ (چه ويژگي هايي هويت جسماني و هويت رواني را تشكيل مي دهد؟)الف:ويژگي هايي مانند جنسيت ، قد وزن، سن ، گروه خوني و ...... هويت جسماني را تشكيل مي دهد . اين ويژگي ها مربوط به بدن و خلقت طبيعيما هستند .
 ب:ويژگي هاي اخلاقي و رواني همان ويژگي هاي غير جسماني هستند ، مانند صبور بودن ، زودرنج بودن ، داشتن پشتكار و اراده ،اميدوار بودن ، لجوج بودن ف به هنر علاقه داشتن و .....
-4ويژگي هاي جسماني چه تأثيراتي بر انسان دارد؟(مثال) ويژگي هاي جسماني افراد بر خصوصيت رواني انسان ها اثر مي گذارد .براي مثال بيماري ها يا اختلا لات جسمي تأثيرات نامطلوبي بر سلامتي رواني انسان دارند .
-5ويژگي هاي اخلاقي چه تأثيراتي بر انسان مي گذارد با ذكر مثال؟
ويژگي هاي اخلاقي و روان ي مي توانند بر جسم ما تأثيربگذارند . براي مثال افراد خوش بين و اميدوار و پر تلاش نسبت به ادم هاي بدبين و منفي باف يا تنبل سلامت جسماني بيشتري دارند .
 
-6هويت اجتماعي چيست؟
افراد با عضويت در گروه هاي مختلف اجتماعي هويت به دست مي آورند. به عبارت ديگر ، هويت اجتماعي ما ازطريق ارتباط با جامعه شكل مي گيرد . ما عضور گروه هاي متفاوتي ماننند خانواده ، دوستان ، هم كلاسي ها ، همسايه ها و همكاران هستيم و درهر گروه نقش هايي را بر عهده مي گيريم .
 
-7رابطه ي جامعه و هويت افراد را بيان كنيد ؟
جامعه زمينه ي پيدايش برخي ويژگي هاي رواني و اخلاقي را در فرد به وجود مي آورد واز بروز برخي هويت ها نيز جلوگيري مي كند .
-8ابعاد مختلف هويت را بنويسيد؟
ويژگي هاي اجتماعي – ويژگي هاي رواني و اخلاقي – ويژگي هاي جسماني
 
-9با ذكر مثال تأثير هويت اجتماعي برهويت فردي را بيان كنيد؟ هويت اجتماعي بر هويت فردي (جسماني و رواني)تأثير مي گذارد.براي مثال وقتي فردي در گروه دوستان و همسالان قرار مي گيرد از سليقه ها و علايق آنها تأثير مي پذيرد و به تدريج ، همان علايق بخش ي ازهويت فردي او مي شوند .
 
-10تأثير هويت افراد بر هويت جامعه چگونه است؟
هويت افراد بر هويت جامعه تأثير مي گذارد – براي مثال وجود افراد سالم و پرتلاش و منظم به پيشرفت جامعه كمك مي كند و وجود افراد پايبند به اخلاق موجب مي شود كه جامعه به سمت فضايل اخلاقي پيش برود.
 
-11آيا ويژگي هاي هويتي ما تغيير مي كند؟ با ذكر مثال توضيح دهيد؟
برخي از ويژگي هاي هويتي تغيير نمي كنند و هميشهثابت اند . براي مثال ما نمي توانيم سن و تاريخ تولديا مكان تولد خود را تغيير دهيم . اما برخي از ويژگي هاي هويتي همواره در حالتغييرند . براي مثال ، يك فرد فقير ممكن است به فردي پردرآمد ، و يك فرد بي سواد به آدم ي با سواد و تحصيل كرده مبدل شود يا فردي كهچندان به اخلاق ديني پايبند نيست با تلاش و كوشش به فردي با تقوا تبديل گردد .
 
-12ويژگي هاي انتسابي را با مثال توضيح دهيد ؟
به ويژگي هاي هويتي كه ما در پيدايش و شكل گيري آنها نقشي نداريم ويژگيهاي انتسابي مي گويند . براي مثال ، جنسيت ، مكان تولد پدر و مادر و شكل و قيافه ي خود و ...
 
-13ويژگي هاي اكتسابي را با مثال توضيح دهيد ؟
ويژگي هاي هويتي كه ما در به دست آوردن آنها نقش داريم ويژگي هاي اكتسابيمي گويند . براي مثال برخي صفات اخلاقي يا ويژگي هاي اجتماعي را خود انتخاب مي كنيم و به آنها شكل مي دهيم .
 
14- چرا شناخت هويت خود و ويژگي هاي آن اهميت دارد ؟ انسان مي تواند استعدادهاي خود را كشف كند – از كيفيت زندگيبهتري بهره مند مي شويم – با توجه به شناخت ويژگي هاي خود در زمان مناسب تصميم گيري دقيق تري داريم .
 
-15به نظر شما آيا صحيح است كه خود يا ديگران را به دليل ويژگي هاي انتسابي سرزنش كنيم؟ چرا؟
خير – زيرا ما درپيدايش ، انتخاب و شكل گيري ويژگي هاي انتسابي خود مانند جنسيت ، شكل و قيافه خود و مواردي از اين قبيل نقشي نداريم .
 
16-آيا ما در تغيير هويت خود نقش داريم؟ چگونه؟
بله – از نوع اكتسابي ، زيرا ما در پيدايش ، انتخاب و شگل گيري بسياري ازويژگي هاي هويتي خود مانند نظم ، نحوه ارتباط خود نقش داشته و به آنها شكل مي دهيم .
17-عناصر هويت يك ملت را نام ببريد؟
فرهنگ ، تاريخ (زمان) ، سرزمين (مكان) .
 
18-مهم ترين ويژگي هاي مشترك جامعه ي ايراني را كه با آنها شناخته مي شويم نام ببريد؟
ما در سرزمين ايران زندگي ميكنيم –  مسلمانيم-  تاريخ طولاني و ميراث فرهنگي غني داريم – زبان مشترك ما فارسي است – انقلاب اسلامي نمايانگر آرمان هاي والايجامعه ي ماست - سرودملی مشترک و پرچم مشترک
 
19-چرا سرزمين از مهم ترين عناصر شكل دهنده ي هويت ملي است؟
زيرا سرزمين باعث ادامه ي حيات يك ملت مي شود . بههمين دليل براي مردمي كه در يك سرزمين زندگي مي كنند سرزمين يا وطن ارزشي متفاوت با ساير مكان ها دارد و احساس خاصي در آنها بهوجود مي آورد ، به گونه اي كه وظيفه ي خود مي دانند كه از آن تا پاي جان دفاع كنند .
 
20-چرا دين از اركان مهم هويت ما ايرانيان است؟ فرهنگ ما بر اساس دين اسلام است و عقايد و ارزش ها و حتي نظام سياسي وقوانين امروز از دين اسلام نشئت مي گيرد . زندگي ما ايرانيان با دين اسلام عجين شده است . دين اسلام همچنين موجب پيوند ما با جهاناسلام يعني مسلماناني است كه در ساير نقاط جهان زندگي مي كنند .
 
21-تاريخ ايران چه تأثيري بر فرهنگ ايرانيان گذاشت؟
ايران جايگاه تمدن هاي كهن باستاني بوده است كه بيش از پنج هزار سالقدمت دارد . پس از ورود اسلام به ايران عقايد و ارزش هاي اسلامي ، دگرگوني بزرگي در فرهنگ ايرانيان پديد آورد . پذيرش اسلام ، ايران رابه جهان اسلام پيوند زد و ايرانيان با بهره گيري از تعاليم اسلام در شكوفايي و گسترش تمدن اسلامي نقش مهمي را ايفا كردند .
 
22-چرا زبان نقش مهمي درتكوين هويت ملي دارد؟
زيرا زبان مشترك است كه ميراث فرهنگي با آن آموخته مي شود و انتقال مي يابد.
23-زبان فارسي به عنوان يكي از ويژگي هاي مشترك جامعه ي ايراني ، چه نقشي در هويت ملي دارد؟
زبان فارسي ريشه درتمدن ايران باستان دارد اما در دوران پس از اسلام نيز تداوم يافت و به عنوان زبان آموزشي و اداري به كار رفت . دانشمندان و بزرگان دوره ياسلامي صدها اثر علمي و ادبي و هنري به اين زبان پديد آورده اند . تا جايي كه مي توان زبان فارسي را زبان دوم جهان اسلام دانست .
زبانفارسي همچنين همواره عامل وحدت اقوام ايراني بوده است .
24-انقلاب اسلامي چه تأثيري بر هويت ملي ايرانيان داشته است؟
در اين انقلاب ، مردم ايران به جاي دنباله روياز فرهنگ بيگانگان به فرهنگ وهويت اسلامي خود بازگشتند و با بهره گيري از ارزش هاي ديني خود ، خواستار استقلال ، ازادي و جامعه ي اسلامي شدند . امروزه آرمان هايانقلاب اسلامي الهام بخش مسلمانان جهان قرار گرفته است .
 
-* موضوع هويت در واقع همان پاسخ به پرسش .............. است . (كيستي)
-* ما داري هويت .................. و هويت ............. هستيم .( فردي - اجتماعي)-* افراد با عضويت در گروه هاي مختلف اجتماهي ............ به دست مي آورند.(هويت اجتماعي)
-* هويت اجتماعي ما از طريق ................... شكل مي گيرد .( ارتباط با جامعه)
-* يكي از مراتب هويت اجتماعي هويت ..................... است كه به ...................... مربوط مي شود .(ملي – يك ملت)
 سوالات متن فصل دهم- درس19              
 
-1ازدواج(نكاح) چه نوع پیمانی است ؟ و براي رفع كدام نياز انسان است؟
ازدواج پيماني است كه به موجب آن يكي زن و مرد در زندگي با هم شريك و متحد مي شوند و خانواده اي را تشكيل مي دهند . تمايل به تشكيل خانواده و داشتن فرزند در نهاد انسان گذاشته شده و تشكيل زندگي خانوادگي ، امري طبيعي و فطري و بر اساس نظام خلقت است.-2حديثي از پيامبر را درباره اهميت تشكيل خانواده بنويسيد؟
هيچ بنيادي در نزد خدا ، پسنديده تر از بنياد ازدواج و خانواده نيست.
-3كاركردهاي خانواده را نام ببريد؟
1فرزندآوري و تجديد نسل
2-کارکردحمايتی(محبت ،  مراقبت و رفع نيازهاي مادي)
3-جامعه پذيري و تربيت اعضا ي خانواده
-4اهميت فرزند آوري در خانوداده چيست؟
يكي از مهم ترين كاركردهاي خانواده در طول تاريخ ، فرزند آوري بوده است . فرزند آوري علاوه بر تقويت بنيان خانواده موجب مي شود كه نسل انسان باقي بماند و تداوم پيدا كند . با تولد فرزندان ، خانواده توسعه و استحكام مي يابد . به دنيا آمدن فرزندان ، موجب نشاط و سرزندگي اعضاي خانواده و دلگرمي پدر و مادر مي شود . تولد فرزند ، بركت ها و فوايد زيادي براي اعضاي خانواده و خويشاوندان به ارمغان مي آورد .-5 اولين شرط بقاي هر جامعه اي ، چیست؟ و چرا؟
جمعیت، زيرا بدون وجود جمعيت كافي در يك جامعه ، فعاليت هاي آن دچار اختلال مي شود . در صورتي كه جمعيت يك جامعه منقرض گردد ، آن جامعه نابود مي شود و از بين مي رود .
-6يكي از كاركردهاي خانواده مهر و محبت است؟ مختصر توضيح دهيد؟
( مهر و محبت والدين به يكديگر و والدين به كودكان چه اثراتي دارد؟)مهر ومحبت ونیاز عاطفی یکی از نیاز های اساسی انسان است . مهر و محبت والدين به يكديگر و والدين به كودكان موجب آرامش در كانون خانواده مي شود .كودكان از نخستين سالهاي زندگي خود در آغوش گرم پدر و مادر با مهرباني و محبت آشنا مي شوند و با پرورش يافتن در دامان آنها ، مهرباني و از خود گذشتگي و نيكوكاري را مي آموزند.
-7در چه دوره هايي انسان ها به مراقبت خانواده نياز دارند؟
نوزادي – سالمندي – در شرايط مختلف مانند بيماري يا حوادث .
-8مراقبت از اعضاي خانواده را به عنوان يكي از كاركردهاي خانواده توضيح دهيد ؟
 كودك براي ادامه ي زندگي خود به مراقبت نياز دارد . از سوي ديگر ، انسان ها در دوره ي سالمندي نيز دچار ضعف و ناتواني مي شوند و بدون مراقبت ، قادر نيستند خود را به خوبي اداره كنند . علاوه بر دوره كودكي و سالمندي ، در ميانه ي اين دو دوره نيز اعضاي خانواده در شرايط مختلف مانند بيماري يا حوادث به مراقبت از يكديگر نياز پيدا مي كنند.-9 خانواده چگونه به رفع نيازهاي مادي اعضاي خود کمک می کند؟ شرح دهيد.
 اعضاي خانواده به خوراك و پوشاك ، مسكن و وسايل زندگي نياز دارند . رفع اين نيازها بر عهده ي سرپرست خانواده يعني پدر است . هر چند امروزه در شهرها و روستاها ، عده اي از زنان نيز دوش به دوش مردان با فعاليت هاي اقتصادي و كسب درآمد در رفع نيازهاي مادي خانواده مشاركت و همراهي مي كنند.
-10چرا اجتماعي شدن هم نياز فرد هست و هم نياز جامعه ؟ زيرا هم باعث شكل گيري هويت و شخصيت افراد مي شود و هم موجب تداوم جامعه مي گردد .
 
11- اجتماعی شدن درچه مرحله ای از زندگی فرد رخ میدهد؟اجتماعي شدن در سراسر زندگي فرد رخ مي دهد اما مهم ترين مرحله ي آن دوران اوليه ي زندگي افراد در خانواده است .
12-رايند اجتماعي شدن به چند صورت انجام مي گيرد؟ توضيح دهيد؟
 به دو صورت مستقيم و غير مستقيم .
فرزندان در جريان فعاليت هاي روزانه ، برخي رفتارها را به طور تقليدي و بدون آن كه آگاهي و توجه داشته باشند ، از پدر و مادر و اعضاي خانواده مي آموزند(غیرمستقیم) ،
 اما برخي رفتارها و عقايد و هنجارها را نيز خانواده به طور مستقيم به فرزندان آموزش مي دهند.
13-طبق فرموده ي امام سجاد(ع)نقش والدين در تربيت اعضاي خانواده چيست ؟( حقوق فرزندان بروالدین)
 حق فرزند اين است كه بداني خوبي و بدي او به تو ارتباط دارد . در تربيت و ادب آموزي و خداشناسي او مسئوليت داري ، بايد او را در محبت و اطاعت از خدا كمك كني و وسايل ايمان و پاكي او را فراهم سازي .14-والدين در تربيت اعضاي خانواده چگونه مسئول هستند؟ وانجام این وظیفه چه تأثری درجامعه دارد؟
والدين نه تنها مسئول رفع نيازهاي عاطفي و زيستي و معيشتي فرزندان هستند بلكه وظيفه ي مهم تربيت اخلاقي ، معنوي و ديني آنها را بر عهده دارند
يك خانواده ي سالم مي تواند در دامان خود فرزنداني مومن ، پرهيز گار و پايبند به اصول اخلاقي تربيت كند .وبه سلامت جامعه کمک کند.15-خانواده ها به چه روش هايي اعضاي خانواده را اجتماعي مي كند؟
 الف) دلايل خوبي و بدي رفتارها را براي فرزندان خود بازگو مي كند ) گفت و گو)
ب)رفتارهاي پسنديده ي فرزندان را تشويق و تحسين مي كنند )تشويق)
ج) با نشان دادن نارضايتي ، بي اعتنايي ، خودداري از صحبت كردن با محبت و يا محروم كردن فرزندان از برخي مزاياو... ) تنبيه(
-* بنيان خانواده بر ............................... استوار است . ) ازدواج(-* واحد بنيادين جامعه و كانون رشد و تعالي انسان .............................. است . )خانواده(-* اولين شرط بقاي هر جامعه اي .......................... است . ) جمعيت (-* از نيازهاي اساسي انسان ، نياز به ......................... است . )مهر و محبت يا نياز عاطفي (-* مهم ترين كانون حمايت و مراقبت عاطفي از افراد ...................... است . ) خانواده(-* رفع نياز هاي مادي و اقتصادي خانواده بر عهده ي .................... يعني .................... است . ) سرپرست خانواده – پدر(-* اجتماعي شدن هم نياز ................... و هم نياز ...................... است . ) فرد – جامعه (-* فرايند اجتماعي شدن هم به طور ..................... و هم به طور ........................ صورت مي گيرد . ) مستقيم – غير مستقيم(
* اجتماعي شدن در......... زندگي فرد رخ مي دهد اما مهم ترين مرحله ي آن دوران .............. افراد در خانواده است .(سراسر- اولیه زندگی )
 
نمونه سوالات فصل دهم - درس20
 
-1منظور از خانواده متعادل چیست؟
وقتی خانواده ای بتواند وظایف خود را به خوبی وبه موقع انجام دهد ازآن به خانواده متعادل یاد می شود.
2- اولین گام درتشکیل خانواده متعادل وسالم چیست؟ دقت درانتخاب همسر
 
3-اگر خانواده اي نتواند وظايف خود را به خوبي انجام دهد ، چه اثرات زيانباري دارد؟ ؟
در چنين حالتي ، رابطه ي خانواده با ديگر نهادهاي جامعه نيز دچار مشكل مي شود و در نهايت آسيب به همه ي جامعه سرايت مي كند.4 -انتخاب صحيح همسر چه نتيجه اي دارد؟
موجب سازگاري و آرامش در خانواده مي شود .
5-اگر افراد در انتخاب همسر به معيارهاي نادرستي تكيه كنند چه مشكلي ايجاد مي شود؟
در زندگي خانوادگي با شكست روبه رو مي شوند . مثلاً اگر تنها به زيبايي ظاهري يا ثروت همسر توجه شود .
6-عقيده ي صاحب نظران در انتخاب همسر چيست؟
برخي از صاحب نظران معتقدند كه افراد در انتخاب همسر بايد به تناسب و همگوني خود با طرف مقابل توجه كنند . هر چقدر افراد از نظر اعتقادات ديني ، تحصيلات ، اخلاق و روحيات و وضعيت خانوادگي با همديگر هماهنگي داشته باشند ، زندگي شان با دوام تر است.
7-از ديدگاه اسلام براي انتخاب همسر به چه عواملي بايد توجه كرد ؟
از ديدگاه اسلام ،
 الف)مهم ترين عاملي كه بايد در همسر گزيني به آن توجه كرد ، ايمان و اعتقادات ديني افراد است .
ب)اسلام همچنين بر اصالت خانواده تأكيد كرده است ، يعني فردي كه به عنوان همسر انتخاب مي شود ريال در خانواده اي صالح و اهل ايمان و تقوا پرورش يافته باشد.
 
8- منظور از اصالت خانواده یعنی چه؟
يعني فردي كه به عنوان همسر انتخاب مي شود در خانواده اي صالح و اهل ايمان و تقوا پرورش يافته باشد.
 
9-الف) درگذشته خانواده چه نقشی در همسرگزینی داشتند؟    
 ب) چگونه می توانیم از این شیوه همسرگزینی استفاده کنیم؟
الف_درگذشته خانواده ها نقش بیشتری در انتخاب همسر داشتند واز خانواده نوپا حمایت بیشتری میکردند.
ب- اگر امروزه جوانان همسر خود را با همفكري و حمايت خانواده ها انتخاب و از تجربه هاي آنان استفاده كنند ، ار بروز بسياري از ناسازگاري ها جلوگيري مي شود.
10-درآیه21 سوره روم چه چیزی از نشانه های خداوند شمرده شده است؟ برایشما همسرانی ازجنس خودتان افریدتا درکنار آنها آرامش بیابیدو انس بگیرید وبین شما رأفت ومهربانی برقرارنمود
11-از ديدگاه قرآن مهم ترين هدف ازدواج چيست ؟
برقراري آرامش و محبت بين زن و مرد است . زن و مرد يكديگر را كامل مي كنند و مي توانند در كنار هم به كمال برسند .
12-حديث پيامبر در باره رفتار با خانواده چيست؟
بهترين شما كسي است كه رفتار او با خانواده اش نيكوتر باشد . و من در نيكي به خانواده ام بهترين هستم .
13مهم ترين عواملي كه موجب ناسازگاري زن و مرد مي شوند كدام اند ؟
الف( انتخاب نادرست همسر
ب) برخي زن و شوهرها از حقوق و تكاليف خود در زندگي خانوادگي شناخت كافي و شايستگي لازم را براي انجام تكاليف خانوادگي به دست نياورده اند .ج) زن و مرد در دو خانواده و در دو محيط جداگانه تربيت و پرورش يافته اندو ممکن است ارزش ها وهنجارهای متفاوتی داشته باشند
 د) بين افراد تفاوت هاي فردي وجود داردکه ممکن است به مشاجره و اختلافات مخرب تبدیل شوده)گاهي بين نقش هايي كه فرد بايد ايفا كند تعارض به وجود مي آيد .
 
14-ازجمله عوامل ناسازگاری بین همسران تعارض در نقش هاست،  این عامل را توضیح دهید.
مثلا" خانمی که شاغل است علاوه بر وظیفه شغلی  نقش مادری و نقش همسری و خانه داری نیز دارد که معمولا در انجام بهتر همه این نقش ها دچار مشکل می شود که ازآن به تعارض نقش ها تعبیر میشود.
 
15-برخي از كارهايي كه به سازگاري زن و شوهر كمك مي كنند،  كدامند؟
 الف( گذراندن آموزش هاي خانواده قبل از ازدواجب( مشاوره با افراد داراي صلاحيت در زمينه ي همسر گزيني
 ج( رعايت اخلاق و آداب همسرداري
 د( گفت و گوي صميمانه ي زن و شوهر براي حل مشكلات و پيدا كردن راه حل هاي مناسب .
16-چند مورد از اخلاق و آداب همسرداري بیان کنید؟
 خوش خلقي- احترام گذاشتن به همسر و رعايت ادب - با الفاظ نيكو وي را صدا زدن - قدرداني كردن از زحمات همسر- گذشت كردن – بهانه جويي نكردن و ناديده گرفتن مسايل بي اهميت – پذيرفتن اشتباه خود – عذر خواهي كردن و جبران اشتباه .
17-چگونه می توان از بروز ناسازگاری ها جلوگیری کرد؟
1-گذراندن دوره های آموزش خانواده قبل از ازدواج
2-مشاوره با افراد صلاحیت دار
3-رعایت اداب واخلاق همسرداری
4- پیدا کردن راه حل های مناسب  برای مشکلات از طریق گفتگوی های صمیمانه
 
 
 18-آیا همه اختلاف نظرها وسلیقه ها مخرب هستند؟
خیر. گاهی جرّ و بحث بین زن ومرد طبیعی است و این امکان وجودندارد که زن وشوهر کاملا مثل هم باشند، اما مهم تر این است که یادبگیرنداختلاف هایشان را به روش های درست ومنطقی حل وفصل کرده وچاره اندیشی کنند.
19-معايب تك فرزندي را بنويسيد ؟ (به نظر صاحب نظران تك فرزندي چه پيامدهاي نامطلوب فردي و اجتماعي دارد؟(الف( تجربه اجتماعي شدن و رشد اجتماعي كودكان كاهش مي يابد .ب( در اين خانواده ها كودكان از داشتن همبازي محروم مي شوند و رقابت ها و بازي ها و دعواهاي كودكانه و همچنين الگو برداري از رفتارهايخواهر و برادر شكل نمي گيرد و كودكان همواره با افراد بزرگسال ارتباط دارند .ج( از لذت ارتباطات وسيع تر خانوادگي و حمايت و محبت برادر و خواهر محروم مي شوند .د( فرزندانشان نيز از داشتن عمو و خاله و عمه محروم خواهند بود .
 
20- خانواده ها در داشتن تعداد مناسب فرزندان به عواملی باید توجه داشته باشند؟
الف) داشتن توانایی و صبر وحوصله لازم برای تربیت مناسب فرزندان
ب)وضعیت اقتصادی ومعیشتی مناسب
21-طبق آيات 23و 24سوره اسرا وظايف فرزندان نسبت به پدرومادر را بنويسيد؟
 الف)به پدر و مادر نيكي كنيد.ب) اگر يك از آن دو يا هر دوي آنان به سالخوردگي رسيدند و اين در حالي است كه نزد تو هستند كوچكترين سخني كه نشانگر ناراحت ي و رنجش است به آنان مگو .ج) با پرخاشگري آنان را از خود مران .
 د) زيبا و شايسته با آنان سخن بگو
 ه)از سر عطوفت و دلسوزي با آنان مهربان و فروتن باش
 و) بگو پروردگارا همان طور كه مرا در كودكي پرورش دادند و با من مهربان بودند به آنان ترحم كن .
22-طبق فرموده پيامبر پدر و مادر نسبت به فرزندشان چه تكاليفي دارند ؟
 به فرزندانتان احترام بگذاريد و با آداب و روش پسنديده با آنها معاشرت كنيد .
 
23-اطاعت از والدین چگونه باید باشد؟
اطاعت از والدین،  رعایت اخلاق خوش و خود داری از بی احترامی به آنها درهر شرایطی واجب است مگراین که شما را به گناه و نافرمانی ازخدا دستور دهند.
24-چه عواملي موجب ناسازگاري والدين و فرزندان مي شود؟
 الف = گاه در مراحلي از زندگي والدين و فرزندان انتظارات يكديگر را برآورده نمي كنند زيرا ممكن است پدر و مادر تغييرات فرزندانشان كه به سن بلوغ رسيده اند را جدي نگيرند .ب = فرزندان در دوران زندگي خود با محيط ها و افراد ديگري به جز خانواده آشنا مي شوند . اين اختلاف ارزش ها و هنجارهاي خانه با ساير محيط ها ممكن است موجب ناسازگاري شود .ج = در جوامع صنعتيِ امروز پدر و مادرهر وقت كمتري را به گفت و گو با فرزندان نوجوان خويش و گذراندن اوقاتي بيشتر با آنان اختصاص مي دهند .
25- چرا پدرو مادرحق دارند بر رفت وامد فرزندان و معاشرت هاي آنها نظارت دقيق داشته باشند ؟
والدين معمولاً نسبت به روبه رو شدن جوانان با محيط هاي ديگر حساس اند . آنها از اين كه بچه ها تجربه ي كافي ندارند و ممكن است به مشكلات اخلاقي دچار شوند نگران اند و حق دارند بر رفت و آمد فرزندان و معاشرت هاي آنها نظارت دقيق داشته باشند .
26-چگونه مي توان از بروز ناسازگاري هاي والدين و فرزندان جلوگيري كرد ؟
 الف) اختلاف نظر و سليقه والدين و فرزندان تا حدي قابل قبول است و اگر به خوبي مديريت شود به رشد و كمال اعضاي خانواده مي انجامد درغير اين صورت به خانواده و جامعه آسيب مي رساند.ب) پدر و مادرم وظف اند براي گفت و گو با فرزندان وقت بگذارند و يكسره خود ار به كار و فعاليت هاي روزانه مشغول نكنند .ج)  ترتيب دادن جلساتي با حضور والدين و مشاوران خُبره كه در آن فرزندان و والدين بتوانند مسائل خود را بگويند مفيد است .
 
27-كاهش نرخ باروري در كشور ما چه پيامدهاي نامطلوبي در آينده به وجود مي آورد ؟فعالیت
 الف( خطر پيري و جايگزين نشدن جمعيتب( كاهش نيروي جوان و كار
ج( عدم رشد و توسعه اقتصادي.
 د( نشاطي جمعيت
ه( آسيب هاي اخلاقي و تربيتيو( انقطاع نسل بشر
 
28-خانواده ها هنگام روبه رو شدن با مشكلات چه وظايفي دارند ؟
 در چنين مواقعي اعضاي خانواده بايد به خدا ، صميميت و همكاري بين خود را بيشتر كنند و با در پيش گرفتن صبر و شكيبايي و دعوت يكديگر به صبر ، مشكلات و حوادث را مديريت كنند و نگذارند كه خانواده دچار بحران شود وآسيب ببيند .
 
29-واژه " صله " و " ارحام " به چه معناست؟
واژه ي « صله» از وصل گرفته شده و به معناي اتحاد و پيوستگي است و « اَرحام » يعني خويشان و نزديكان.
 30-منظور از صله اَرحام چيست؟
اين است كه افراد به ديدار و بازديد خويشاوندان خود بروند و از حال يكديگر خبر بگيرند . . اين ديد و بازديدها بايد با مهر و محبت توأم باشد . كمك مالي به خويشاوندان نيز جزء صله ارحام محسوب مي شود .
31-فوايد صله ارحام براي خانوادها چيست؟
 الف( مهر و محبت بين اقوام را زياد مي كند
ب ( از مشكلات يكديگر با خبر مي شوندج( افزايش طول عمر و افزايش روزي
 د( پاكي اعمال و دفع بلا
 ه( از لحاظ عاطفي و رواني اثرات مثبت زيادي دارد.
 
-* وقتي خانواده اي به خوبي بتواند وظايف خود را اتجام دهد ، مي توان از آن به عنوان خانواده ي.............. ياد كرد . ( متعادل)
-* اولين گام در راه تشكيل يك خانواده ي متعادل و سالم .................... است . ( دقت در انتخاب همسر)
-* يكي از عواملي كه موجب سازگاري و آرامش در خانواده مي شود انتخاب ............... است . (صحيح همسر )
 -* در گذشته ................. نقش بيشتري در همسرگزيني فرزندان خود داشتند . ( خانواده ها)
-* يكي از عواملي كه موجب امنيت و ثبات خانواده و گرمي و نشاط آن مي شودوجود.......... است . (فرزندان)
-* زندگي خانوادگي، يك دوره طولاني يعني از ............. تا ................ را در بر مي گيرد . (ازدواج – پايان عمر)
-* صله به معناي .................و ...................... است و اَرحام يعني ............. و ................ . ( اتحاد و پيوستگي - خويشان و نزديكان )
*وقتی زن ومرد باهم ازدواج میکنند، .................  و ........................ بر روابط آنها حاکم می شود.( حقوق- تکالیف)
* در فقه اسلامی،  کمک کردن به ............. نسبت به دیگران اولویت دارد.
( ارحام و خویشاوندان)
  
سوالات متن فصل یازدهم      -    درس21
 
-1در باره ي پيدايش حكومت نظرات مختلفي وجود دارد آن ها را بيان كنيد ؟
 الف( برخي معتقدند عامل زور و قدرت نقش مهمي در فرمانروايي يك فرد يا گروه بر ديگران دارد . حكومت هاي چنگيز و تيمور مثال روشني از نقش اين عامل هستندب( برخي ديگر معتقدند كه عامل دفاع و حفاظت از اموال و سرزمين متعلق به ساكنان يك منطقه ، نقش مهمي در ايجاد حك ومت ها داشته استج( برخي نيز مي گويند مردم ساكن يك مكان به طور داوطلبانه با هم توافق مي كردند كه حكومتي را به وجود بياورند و اداره ي جامعه ي خود رابه دست گروه يا افرادي بسپارند .د( در مقابل اين ديدگاه ها ، عده اي از صاحب نظران معتقدند همان طور كه زندگي اجتماعي يك ضرورت است و انسان ها نمي توانند بهتنهايي زندگي كنند و نيازهاي مادي و معنوي خود را برطرف كنند ، داشتن حكومت براي يك جامعه نيازي اساسي و يك ضرورت است.
-2حكومتي كه مادها تشكيل دادند جزء كدام گروه از عوامل پيدايش حكومت ها مي باشد ؟
 نظريه اي كه معتقد است مردم ساكن يك مكان به طور داوطلبانه با هم توافق مي كردند كه حكومتي را به وجود بياورند و اداره ي جامعه ي خود را به دست گروه يا افرادي بسپارند .
-3چرا جامعه به حكومت نيازاساسی دارد و نمي تواند بدون وجود حكومت باقي بماند ؟
زيرا در زندگي اجتماعي نيازهاي مشتركي پديد مي آيد و افرادي كه در يك جامعه زندگي مي كنند براي تنظيم امور خود به قوانين و مقرراتي نياز پيدا مي كنند . آنها همچنين براي اجراي قوانين و حل اختلافات و جلوگيري از تجاوز افراد به حقوق يكديگر ، برقراري امنيت و نظم ، تقسيم امور مشترك و ايجاد هماهنگي ميان فعاليت هاي مختلف جامعه ، دفاع از هجوم دشمنان و حفظ سرزميني كه در آن زندگي مي كنند و .... ناگزيرند حكومتي تشكيل دهند و اداره ي امور جامعه را به افرادي بسپارند .4- افراد جامعه برای چه اموری نیاز به حکومت دارند؟
الف- برای تنظیم قوانین ومقررات
ب-برای اجرای قوانین ومقررات
ج –حل اختلافات وجلوگیری از تجاوز به حقوق دیگران
د – برقراری نظم وامنیت
ه – دفاع از کشور درمقابل دشمنان داخلی وخارجی
و – ایجادهماهنگی میان بخش های مختلف جامعه وتقسیم وظایف
5-برخي از مهم ترين وظايف حكومت ها را بنويسيد؟
          الف) وضع قوانين و مقررات لازم در امور مختلف و اجراي قوانين            ب)  برقراري نظم و امنيت و رسيدگي به اختلافات و شكايت ها
             ج) تعليم و تربيت ، حفظ ميراث فرهنگي ، سياست گذاري فرهنگي              د) عمران و آبادي كشور ، ايجاد وسايل و امكانات لازم براي رفع         نيازهاي معيشتي ، اجتماعي و اقتصادي مردم
            ه)  ايجاد هماهنگي بين فعاليت ها و بخش هاي مختلف            و)  دفاع از كشور و حفظ تماميت ارضي
            ز)  مديريت منابع طبيعي و ثروت هايي كه به عموم مردم تعلق دارد.
 
6-از نظر اسلام حق حاكميت مطلق برجهان از آن چه كسي است ؟
در جهان بيني توحيدي اسلام، حق حاكميت مطلق همه ي موجودات و پديده هاي جهان فقط از آن خداست . انسان ها و همه ي موجودات ديگر تحت حاكميت خدا قرار دارند و حكومت حق انحصاري خداوند است و با پيروي از دستورات الهي ، به سوي كمال حركت مي كن ند .7-جامعه اي كه تحت حاكميت قوانين الهي است چه ويژگي هايي دارد؟
 استعدادهاي انسان ها در پرتو شناخت حق شكوفا مي شود . در چنين جامعه اي مالكيت و سلطه ي اقليتي بر منابع و ثروت ها و امكانات عمومي و ظلم و تبعيض از ميان مي رود و عدالت حاكم مي شود.
8-خداوند در قرآن در آيه 59 سوره نساء در باره حق حاكميت الهي چه مي فرمايند ؟
 اي كساني كه ايمان آورده ايد ، فرمان بريد از خدا و فرمان بريد از رسول و اولياي امور از خودتان و اگر در چيزي ستيزه كرديد به خدا و رسولش باز گرديد .
 -9-نظر قرآن در باره حق حاكميت الهي با توجه به ترجمه آيه 257   سوره بقره چيست ؟
 خداوند ولي و سرپرست كساني است كه ايمان اورده اند . آنها را از ظلمت ها به سوي نور بيرون مي برد . اما كساني كه كافر شدند ، اولياي آنها طاغوت ها هستند كه آنها را از نور به سوي ظلمت ها بيرون مي برد . آنها اهل آتش اند و هميش ه در آن خواهند ماند.
-10-از ديدگاه اسلام چه كساني شايستگي حکومت وقانون گذاری دارند؟
 فقط آن گروه از مردم شايستگي دارند به نيابت و وكالت از جانب خدا ، مجري قوانين الهي باشند كه هم از اين قوانين آگاهي و به آن ايمان داشته باشند و هم از نظر تقوا و عدالت از ديگر مردم بالاتر باشند . در رأس اين گروه ، پيامبران الهي و سپس جانشينان آنها يعني امامان معصوم (ع) قرار دارند و در غياب آنان افراد صالح و متقي ادامه دهنده ي راه آنها هستند .11-چرا حق حاكميت بر انسان ها از آن خداست ؟(سوال فعاليت)
 زيرا خداوند آفريننده ي انسان و مالك حقيقي اين جهان هستي است و از همه ي امور آگاهي دارد .
12-در حكومت جمهوري اسلامي ايران كلمه ي  «جمهوري » نشانگر چيست ؟
كلمه جمهوري اسلامي نشان مي دهد كه شكل اين حكومت ، جمهوري است و در آن حق انتخاب و مشاركت مردم در حكومت به رسميت شناخته مي شود .13-در حكومت جمهوري اسلامي ايران كلمه ي « اسلامي » نشانگر چيست ؟
 كلمه ي اسلامي نيزيعني محتواي اين حكومت اسلامي است و كشور با اصول و قوانين اسلامي اداره مي شود . زمامداران آن نيز بايد مومن و معتقد به اسلام و متعهد به اجراي آن باشند .
14- نوع حکومت ما را چه کسانی تعیین کردند؟
 به وسیله همه پرسی فروردین ماه 1358  که 98/2درصدمردم به جمهوری اسلامی رأی مثبت دادند.
15- ولایت به چه معنی است ؟ توضیح دهید .
 ولایت به معنی سرپرستی است .از ديدگاه اسلام فقط خدا مي تواند بر انسان ها ولايت و حاكميت داشته باشد پيامبران و امامان معصوم(ع)نيز از طرف خداوند نمايندگي داشته اند كه تا مردم را سرپرستي كنند .
16-برطبق اصل پنجم قانون اساسي، سرپرستي جامعه ي اسلامي در زمان غيبت امام زمان (عج) بر عهده ي چه كسي است ؟سرپرستي جامعه ي اسلامي بر عهده ي فقيه عادل و با تقوا ، آگاه به زمان ، شجاع ، مدير و مدبر است .
17- مهم ترين ركن حكومت جمهوري اسلامي چيست و بر چه پایه ای است؟ رهبری – برپایه ولایت فقیه
18-چهار مورد از مهم ترين وظايف و اختيارات رهبرجمهوري اسلامي را بنويسيد؟
    الف) تعيين سياست هاي كلي نظام و نظارت بر حسن اجراي آنها      ب) فرماندهي كل نيروهاي مسلح
      ج) نصب و عزل و قبول استعفاي فقهاي شوراي نگهبان ، رئيس قوه قضاييه ، رئيس سازمان صدا وسيماي جمهوري اسلامي ايران و فرماندهان نيروهاي نظامي ، انتظامي و سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ...     د) عفو يا تخفيف مجازات محكومان در حدود موازين اسلامي .
19- چرا تشكيل شوراهاي اسلامي شهر و روستا در قانون اساسي مورد توجه قرار گرفته است ؟
زیرا كه نوع حكومت در كشور ما جمهوري اسلامي است و مردم در همه ي شئون حكومت نقش و مشاركت دارند .
20-هدف از تشكيل شوراهاي اسلامي چيست ؟ واعضای آن چگونه انتخاب میشوند؟
 شوراهاي اسلامي با هدف همكاري مردم براي پيشبرد برنامه هاي اجتماعي ، فرهنگي ، اقتصادي و عمراني با توجه به شرايط و مقتضيات هرمنطقه از كشورتشكيل مي شوند .    -  اعضاي اين شوراهارا مردم منطقه يا محل انتخاب مي كنند21-حكومت جمهوري اسلامي چه ويژگي هايي دارد؟  ویژگی های رهبر درحکومت اسلامی کدام اند؟(فعاليت كتاب)الف)قانون اساسي كه مادرهمه قوانين است و هيچ قانوني بر خلاف آن به تصويب نمي رسد. دركشور ما براساس U Uاحكام قرآن نوشته شده است.ب) امام خميني)ره( بنيان گذارحكومت ما شخصيتي: روحاني، آگاه از دين اسلام ، آشنا با امورمردم و جامعه ي خود بودند، به نمايندگي ازطرف مردم حكومت اسلامي را دركشور ايجاد كردند    قسمت دوم : فقيه – اسلام شناس عادل و با تقوا- آگاه به زمان-شجاع- مديرومدبر .
22-نمودار ارکان حکومت اسلامی و بخش های مختلف هریک را بیان کنید.
 
  23- علاوه بر رهبری وقوای سه گانه ، کدام نهادها در اعمال حاکمیت مشارکت دارند؟ وظایف هریک را بیان کنید .
1-مجلس خبرگان رهبری (انتخاب رهبر و بررسی صلاحیت واجدین شرایط رهبری )2-مجمع تشخیص مصلحت نظام (ارائه مشاوره به رهبر برای حل مشکلات)3- شورای عالی امنیت ملی (تأمین منافع ملی و پاسداری از انقلاب اسلامی و حفظ تمامیت ارضی٭)4- شورای عالی انقلاب فرهنگی (تدوین و تصویب اصول و اهداف برنامهریزیهای فرهنگی علمی)
 24- عزل، نصب و قبول استعفای چه کسانی با رهبری است؟
فقهاي شوراي نگهبان ،
رئيس قوه قضاييه ،
رئيس سازمان صدا وسيماي جمهوري اسلامي ايران
فرماندهان نيروهاي نظامي ، انتظامي و سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ...
-* وجود حكومت يك امر .................... و ................... است . (ضروري - عقلاني )-* پس از پيروزي انقلاب اسلامي حكومت ................... درايران تأسيس و جانشين حكومت شاهنشاهي شد . (جمهوري اسلامي)-* بنيان گذار حكومت جمهوري اسلامي ايران ................................... است . (امام خميني (ره))-* دپس از پيروزي انقلاب اسلامي ، بيش از ........... درصد مردم به جمهوري اسلامي رأي " آري "دادند (98/2)-* مهم ترين ركن حكومت جمهوري اسلامي ......................... آن است . )رهبري (-* سه قوه مقننه ، قضاييه و مجريه تحت نظارت .................. به اداره ي امور كشور مي پردازند . (رهبري)-* رهبري جمهوري اسلامي ايران بر پايه ي ................................... است . (ولایت فقیه)-* ولايت به معناي .......................... است . (سرپرستی)
 
 
 درس 22
-1 نتیجه شکل گیری نهاد حکومت در جامعه چیست؟
روابط متقابلي بين مردم و حكومت پديد مي آيد .
-2منظور از واژه ي "شهروندي" چيست؟
واژه ي شهر وندي به روابط متقابل مردم و حكومت اشاره دارد . شهروندي ارتباطي است كه افراد را به يك حكومت مشخص پيوند مي دهد و در نتيجه براي فرد و حكومت حقوق و تكاليفي ايجاد مي شود .-3منظور از حقوق شهروندان چيست ؟
 وظايف و تكاليف حكومت نسبت به مردم .
-4حقوق و تكاليف شهروندي در كجا مشخص شده است ؟
 قوانين هر كشور به ويژه قانون اساسي آن ، حقوق و تكاليف شهروندي را معين مي كند .
-5آيا حقوق و تكاليف شهروندي كشورها يكسان است؟ چرا؟
خير- زيرا حقوق و تكاليف شهروندي هر كشور متناسب با قوانين آن كشور است و قوانين ك شورها نيز با يكديگر متفاوت است .
-6حقوق شهروندي طيف وسيعي از كدام حقوق ها را شامل مي شود؟
 انواع حقوق سياسي ، اجتماعي ، فرهنگي ، اقتصادي . ...
       7-چند مورد از انواع حقوق شهروندي بر پايه ي قانون اساسي جمهوري اسلامي كدامند ؟                                                                                                                      الف( حق برخورداري از عدالت قانوني             ب( حق برخورداري از عدالت قضايي
              ج( حق برخورداري از رفاه وتأمين اجتماعي
               د( حق مشاركت سياسي ه( حقوق فرهنگي
-8عدالت قانوني يعني چه؟ و اجراي آن چه نتيجه و فوایدی  دارد ؟
 عدالت قانوني يعني اين كه حكومت در وضع قوانين ، اجراي قوانين و نظارت بر اجراي قوانين بين شهروندان تبعيضي قائل نشود . برقراري عدالت قانوني ، از پايمال شدن حقوق انسان ها و بهره كشي ظالمانه ي عده اي از عده ي ديگر جلوگيري مي كند .-9طبق فرمايش پيامبر رعايت نكردن كدام يك از حقوق شهروندي باعث نابودي امت هاي پيشين شده بود؟
حق برخورداري از عدالت قانوني . ، زيرا وقتي اشراف آنها جرمي مرتكب مي شدند آنها را از مجازات معاف مي كردند ، اما وقتي زيردستان آنها همان جرم را مرتكب مي شدند آنها را به شدت مجازات مي كردند .-10منظور از حق برخورداري از عدالت قضايي چيست؟
شهروندان حق دادخواهي دارند و هر كس مي تواند به اين منظور به دادگاه هاي صالح مراجعه كند . شهروندان حق دارند در همه ي دادگاه ها براي خود وكيل مدافع انتخاب كنند .
-11حق برخورداري از رفاه و تأمين اجتماعي را توضيح دهيد ؟
هر شهروند حق دارد به آموزش و و پرورش ، مراكز فرهنگي و ورزشي ، آتش نشاني ، پليس و نظاير آن دسترسي آسان داشته باشد . شهروندان حق دارند در محيطي پاك و سالم و بدون آلودگي زندگي كنند و از خدمات و امكانات بهداشتي و درماني مناسب به بهترين وجه برخوردار شوند.-12شهروندان در چه مواردي حق دارند از تأمين اجتماعي برخوردار شوند ؟
 بيكاري ، معلوليت ، پيري ، بازنشستگي ، بي سرپرستي ، از كار افتادگي ، حوادث .
13- حکومت در زمینه رفاه وتأمین اجتماعی چه وظیفه ای دارد؟
.حکومت باید با برنامه ریزی مناسب، زمینه را برای رفع فقر و محرومیت و ایجاد شرایط مناسب زندگی فراهم کند.-13مشاركت سياسي يعني چه ؟
 يعني اين كه هر شهروند بتواند در امور سياسي جامعه دخالت كند و در سرنوشت كشور خود نقش داشته باشد .
-14مشاركت سياسي مردم از چه راه هايي صورت مي گيرد ؟
 الف( شركت در انتخابات
ب( عضويت و همكاري در احزاب و انجمن هاي سياسيج( شركت در راه پيمايي ها و تظاهرات
 
-15طبق قانون اساسي مردم چه كساني را به طور مستقيم و چه كساني را به طور غير مستقيم انتخاب مي كنند؟
  مستقیم: رئيس جمهور ( رئيس قوه مجريه) ، نمايندگان مجلس شوراي اسلامي و يا اعضاي شوراي شهر و روستا .
غیر مستقیم : براي مثال در انتخاب رهبري ، مردم اعضاي مجلس خبرگان رهبري را انتخاب مي كنند و به آنها رأي مي دهند . سپس اعضاي مجلس خبرگان كه نمايندگان مردم هستند ، رهبر را انتخاب مي كنند.
-16چندمورد از حقوق فرهنگي كه در قانون اساسي مورد تأكيد قرار گرفته كدامند ؟
1-حمایت از تشکیل خانواده و پاسداری از روابط خانوادگی،
2-حمایت از تعلیم و تربیت شایسته،
3-آزاد بودن استفاده از زبان های قومی و محلی در مطبوعات و رسانه های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس، در کنار زبان فارسی .
-17مهم ترين تكاليف شهروندي چيست ؟  الف) رعايت قانون و مقررات  ب) همكاري با دولت ج)  پرداخت ماليات و عوارضد)  دفاع از كشور  ه( تجاوز نكردن به منافع عمومي و حقوق ديگران . و) امر به معروف ونهی از منکر
-18ناديده گرفتن قانون يا سرپيچي از آن چه اثراتي دارد ؟
موجب اختلال و هرج و مرج در جامعه مي شود .
-19چه موقع قانون جايگاه واقعي خود را در جامعه پيدا مي كند؟
 قانون وقتي جايگاه واقعي خود را در جامعه پيدا مي كند كه همه ي افراد ، اعم از كارگزاران و مسئولان و مردم، آن را رعايت كنند و به آن پايبند باشند .-20برنامه ها و اقدامات عمراني ، اقتصادي و اجتماعي حكومت ها چه زماني ثمر مي دهد و به هدف مي رسد؟
 زماني كه شهروندان نسبت به پيشرفت كشور دلسوز و حساس باشند و با دولت مشاركت و همكاري كنند .
-21سخن رهبر در نوروز 94در باره همكاري مردم و دولت را بيان كنيد؟
دولت كارگزار ملت است و ملت كارفرماي دولت است . هرچه بين ملت و دولت صميميت بيشتر و همدلي بيشتري باشد ، كارها بهتر پيش خواهد رفت .
-22ماليات چيست؟
 مبلغي است كه شهروندان بر اساس قانون و به صورت بلا عوض به دولت پرداخت مي كنند تا صرف هزينه هاي عمومي كشور شود .
-23عوارض چيست؟ باذکر مثال توضیح دهید .
 مبلغي است كه شهروندان در مقابل دريافت خدمتي از دستگاه هاي اداري و دولتي ، به آنها مي پردازند . براي مثال ، پولي كه بابت امتياز كنتور آب و برق ، صدور گواهينامه ي رانندگي ، عبور از بزرگراه ها يا وارد كردن كالا به كشور و مانند آن پرداخت مي شود .
-24هدف از تشكيل نيروهاي نظامي و انتظامي چيست؟
 تأمين امنيت كشور و حراست از مرزها و حفظ تماميت ارضي .
-25عضويت در سازمان بسيج و انجام خدمت سربازي توسط پسران با چه هدفی انجام میگیرد؟حفظ آمادگي دفاعي و اداي تكليف دفاع از كشور توسط شهروندان.
 
 -26قانون اساسي( اصل چهلم) در رابطه با تجاوز نكردن به منافع عمومي و حقوق ديگران چه مي گويد ؟  
هيچ كس نمي تواند اعمال حق خويش را وسيله ي اضرار به غير يا تجاوز به منافع عمومي قرار دهد . به عبارت ديگر ، شهروندان مجاز نيستند براي استفاده از حقوق خود به منافع عمومي زيان برس انند و حقوق ديگران را ضايع كنند .
-27نمونه هایی ازتجاوز نكردن به منافع عمومي و حقوق ديگران را بیان نمائید.
الف) همه ٔ افراد حق انتخاب شغل دلخواه و کسب درآمد دارند اما فرض کنید فردی بخواهد در شهر و در حیاط خانه خوددامداری ایجاد کند و دام پرورش دهد، از آنجا که این کار موجب آلودگی و ضرر رسیدن به بهداشت و سلامت ساکنان محله میشود و البته قانون نیز چنین اجازهای را به وی نمیدهد، آن فرد مجاز به این کار نیست.ب )  همه افراد، مالک اتومبیل خود هستند و حق دارند در جاده ها رانندگی کنند اما نباید با سرعت غیر مجاز حرکت کنند؛-28قانون اساسي(اصل هشتم) در باره ي امربه معروف و نهي از منكر چه مي گويد؟
 در جمهوري اسلامي ايران دعوت به خير ، امر به معروف و نهي از منكر وظيفه اي همگاني و متقابل بر عهده ي مردم نسبت به يكديگر ، دولت نسبت به مردم و مردم نسبت به دولت . شرايط و حدود و كيفيت آن را قانون معين مي كند .
-* قوانين هر كشور به ويژه ........................ آن ، حقوق و تكاليف شهر وندي را معين مي كند .( قانون اساسي )-* در انتخابات مردم ممكن است ........................ يا .......................... باشند .  (انتخاب كننده – انتخاب شونده)-* بخشي از درآمدهاي دولت از راه ............... و ................... تأمين مي شود . (ماليات – عوارض)
-* دفاع از كشور در مقابل دشمنان در زمان صلح و جنگ تكليف همه ي ............... است . (شهروندان).
محمد باقر عزیزی دبیر مطالعات اجتماعی ناحیه 2 زنجان