Indiana Jones and the Dial of Destiny (2023)

Regie: James Mangold | 154 minuten | actie, avontuur | Acteurs: Harrison Ford, Karen Allen, Phoebe Waller-Bridge, Boyd Holbrook, Mads Mikkelsen, John Rhys-Davies, Antonio Banderas, Toby Jones, Thomas Kretschmann, Olivier Richters, Jill Winternitz, Shaunette Renée Wilson, Mark Killeen, Alaa Safi, Ethann Isidore

In 1935, India, eet hij (bijna) apenhersenen, drinkt hij bloed uit een mensenschedel en redt hij kinderen uit de handen van een zwarte magiër. In 1936 weet hij ternauwernood uit een Peruaanse tempel te ontsnappen en vecht hij tegen Nazi’s die de Ark van het Verbond willen gebruiken om hun leger onoverwinnelijk te maken. Twee jaar later, in 1938, zoekt hij naar zijn vader in Venetië, komt op het spoor van de Heilige Graal (de beker waar Jezus uit dronk bij het Laatste Avondmaal) en vecht hij (weer) tegen Nazi’s. In 1957 reist hij af naar Peruaanse bossen waar hij het opneemt tegen Russische agenten die zoeken naar een mysterieuze kristallen schedel die wonderbaarlijke krachten schijnt te hebben. Twaalf jaar later, in 1969, al een redelijke oude man, wacht nog een avontuur hem op in ‘Indiana Jones and the Dial of Destiny’. Dit is het laatste deel van het Indiana Jones-franchise (echter, zeg nooit nooit) die de wereld al sinds 1984 vermaakt. Indiana Jones is een van de meest bekende fictieve figuren en staat symbool voor avontuur, fantastische jongensdromen en verwondering. Dit is de enige Indiana Jones-film die niet is geregisseerd door Steven Spielberg maar door James Mangold, bekend van onder andere ‘Walk the Line’ en ‘Logan’. ‘Indiana Jones and the Dial of Destiny’ doet de eerste drie eer aan. Echter, het mist de chemie van de eerste delen die ons aanstaken met het vuur van kinderlijke enthousiasme.

Het is 1944. Indiana Jones (Harrison Ford) en zijn collega Basil Shaw (Toby Jones) zijn, tijdens de kunstroof van de Nazi’s, op zoek naar de Speer van Longinus, de speer die in de zij van Jezus Christus is gestoken terwijl hij aan het kruis hing. Het gaat niet zoals gepland maar ze krijgen een ander object in handen: de helft van een oude wijzerplaat die door de legendarische wiskundige, natuurkundige, ingenieur en het genie Archimedes van Syracuse is gemaakt. De film gaat over het vinden van de andere helft en wat betekent voor de mensheid. En ja, ook hier zijn de Nazi’s weer betrokken. Zij willen de wijzerplaat voor hun eigen doeleinden gebruiken. Indiana Jones wordt hier vergezeld van Helena (Phoebe Waller-Bridge), een kennis van vroeger, die zelf plannen heeft met de wijzerplaat.

Gelukkig is de plot en verhaallijn zoals we van Indiana Jones verwachten. Het prikkelt de fantasie en kriebelt de nieuwsgierigheid naar het verleden. Echter, de regie mist de karakteristieke Steven Spielberg-humor die we van Indiana Jones gewend zijn. Natuurlijk worden hier ook pogingen ondernomen om de speciale Spielberg-saus te evenaren, maar deze zijn niet erg succesvol.

Het is een nostalgisch plezier om Harrison Ford weer in zijn bruine uniform, hoed en zweep te zien. Soms voelt deze niet meer bij de tijd aan, maar toch is het niet storend. Je merkt wel dat hij niet meer de jongste is waardoor de energie er niet echt meer vanaf spat. Phoebe Waller-Bridge (“Fleabag”) als Helena moet wellicht de jongere generatie van avonturiers voorstellen. Ze heeft de energie en het enthousiasme, maar toch voelt het niet echt als een goede match. Mads Mikkelsen (‘Druk’, ‘Doctor Strange’) is een goede toevoeging aan het geheel en doet soms een beetje denken aan Sturmbannführer Arnold Ernst Toht (gespeeld door Ronald Lacey) in ‘Raiders of the Lost Ark’. Dit is geen rol die het volle acteerspectrum nodig heeft en dus is dat ook niet nodig van Mads Mikkelsen. Desondanks is het altijd een plezier om hem op het scherm te zien omdat hij een soort complexiteit uitstraalt wat ideaal is voor deze rol. De rest van het ensemble is aangevuld met oude bekenden zoals John Rhys-Davies als Sallah, Karen Allen als Marion, Boyd Holbrook als Klaber en Antonio Banderas als de niet echt communicatieve maar vrolijke Renaldo. Deze oude bekenden spelen jammer genoeg niet echt een centrale rol en lijken alleen maar in het verhaal gefietst te zijn om onze sentimentele snaren te strelen. Wellicht is het doel ook om te laten zien dat niet alles goud kan blijven en de bladeren van de levensboom, uiteindelijk verwelken en kruimelen tot stof.

De actiescènes zijn fris en hebben een hoog octaangehalte. Echter, soms worden deze een beetje getemperd door de ouderdom van Harrison Ford. Speciale aandacht gaat uit naar de special effects die in deze film gebruikt zijn. Deze zijn zo goed dat je even een paar keer met de ogen moet knipperen om jezelf te vergewissen dat je het goed ziet. De kwaliteit van de special effects, zoals deze nu is, zal verstrekkende implicaties hebben voor de filmwereld.

‘Indiana Jones and the Dial of Destiny’ is een onderhoudende film die levert wat het belooft. De actiescènes spetteren en de special effects barsten van het realisme. Dit deel is beter dan ‘Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull’ en doet moeite om de glorie van de eerste drie films te benaderen. En dat is het ook: een benadering. Het geeft niet dezelfde suikerkick als de eerste films waardoor dit gewoon een leuke avonturenfilm is. Desondanks is dit deel het zien waard, al is het om ook, net zoals Harrison Ford, afscheid te nemen van een franchise waar we sinds de jaren tachtig plezier van hebben gehad.

Gerold Kort

Waardering: 3

Bioscooprelease: 28 juni 2023