Mirra, kadzidło i złoto – czym są podarunki od trzech królów?

Święto Trzech Króli, które obchodzimy 6 stycznia, jest jednym z najstarszych świąt chrześcijańskich. Królowie przybyli ze wschodu, by złożyć pokłon i dary nowo narodzonemu Jezusowi Chrystusowi. Złoto symbolizowało godność królewską, mirra – wypełnienie proroctw i zapowiedź śmierci Chrystusa, kadzidło – godność kapłańską. Substancje te mają jednak nie tylko symboliczne znaczenie.

Mirra – żywica balsamowców

Kto, będąc dzieckiem, nie zastanawiał się, czym jest mirra? Tak nazywa się wonną gumożywicę z balsamowców Commiphora myrrha lub Commiphora gileadensis – krzewów i drzew rosnących głównie w południowej Afryce, na Półwyspie Arabskim i w Indiach. Wypływając, żywica twardnieje i przybiera postać ziarenek, które zmieniają kolor na brunatny lub czerwonozłoty. Przy spalaniu wydają miły zapach.

Właściwości mirry

Starożytni Egipcjanie łączyli mirrę z olejkami przy balsamowaniu ciał. Skrapiano nią ubrania i stosowano do odświeżania łóżek. Kobiety nosiły sproszkowaną mirrę w woreczkach na piersi, aby stale wdychać orzeźwiającą woń.

Mirra zmniejsza stan zapalny i wykazuje działanie przeciwbólowe. Ze względu na właściwości znieczulające i odkażające była stosowana w leczeniu hemoroidów i trudno gojących się ran. Chińczycy używali jej do leczenia artretyzmu czy nadciśnienia krwi. Prowadzone są badania tego surowca dotyczące obniżania poziomu cukru we krwi oraz frakcji LDL cholesterolu (tzw. złego cholesterolu).

W kosmetyce wykorzystuje się takie właściwości mirry jak: zmniejszenie wydzielania łoju, działanie przeciwtrądzikowe, obkurczanie rozszerzonych porów, niwelowanie zapachu potu. Poza tym mirra chroni zęby przed próchnicą, odświeża oddech, zmniejsza krwawienie z dziąseł oraz narastanie płytki nazębnej. Dzięki tym właściwościom bywa składnikiem kosmetyków stomatologicznych, np. past do zębów.

Olejek z mirry (oleum myrrhae w odróżnieniu od gumożywicy, czyli gumirrhesina myrrhae) wykazuje działanie przeciwbakteryjne, pierwotniakobójcze, pobudzające psychicznie, hamujące stany zapalne. Może być stosowany pomocniczo przy infekcjach górnych dróg oddechowych, stanach zapalnych dróg rodnych, w przypadku przemęczenia, stresu i depresji.  

Kadzidło – żywica kadzidłowców

Kadzidło to również żywica drzew wydająca zapach przy spalaniu. Nad Morzem Śródziemnym jako kadzidła – zwanego tam olibanum – używano żywicy kilku gatunków drzew z rodzaju kadzidłowców (Boswellia sacra, Boswellia papyrifera i Boswellia serrata), rosnących w południowej części Półwyspu Arabskiego, w Somalii, Etiopii oraz w Indiach. Żywice te mają konsystencję skondensowanego mleka, powoli twardnieją, tworząc jasnożółte grudki. Przy spalaniu rozsiewają przyjemny cytrusowy zapach.

Lecznicze działanie kadzidła

Kadzidło często wykorzystywano w produkcji kosmetyków. Do dziś jest składnikiem wielu perfum. Używano go i nadal się używa w aromaterapii. Badania wykazały, że zawiera seskwiterpeny zwiększające natlenienie mózgu nawet o 28 procent. Wpływa korzystnie na gospodarkę hormonalną, stany emocjonalne oraz procesy uczenia się. Zwiększa odporność organizmu. Olibanum ma też właściwości antyrakowe. Kadzidło reguluje działanie gruczołu tarczycy, działa antydepresyjnie. Spłyca zmarszczki, pomaga na problemy skórne. Ma silne działanie przeciwzapalne, pomaga w leczeniu chorób autoimmunologicznych.

Złoto – cenny pierwiastek

Ze względu na działanie bakteriobójcze i przeciwzapalne złoto wykorzystuje się nie tylko w medycynie, lecz także w kosmetologii.

Złoto w kosmetykach

Złoto opóźnia starzenie się naskórka, a pobudzając produkcję elastyny i kolagenu, pomaga spłycić już istniejące zmarszczki. Redukuje przebarwienia, bowiem spowalnia wydzielanie melaniny, nadaje też skórze blasku, rozświetla ją. Dlatego jest wykorzystywane w kosmetykach anti-ageing. W luksusowych wyrobach kosmetycznych złoto stosowane jest w formie płatków.

>> Digital ageing, czyli cyfrowe starzenie się skóry. Co to jest?

Złoto w medycynie i farmaceutyce

Aktualnie badana jest możliwość zastosowania tego pierwiastka jako nośnika niektórych leków. Naukowcy oceniają właściwości przeciwbakteryjne oraz przeciwnowotworowe złota, analizując, czy istnieje możliwość wykorzystania go w terapiach antyrakowych i neurodegeneracyjnych. Rozwój nowoczesnych technologii pozwolił już na stworzenie bardzo małych cząstek złota o unikalnych właściwościach, tzw. nanocząsteczek złota (nanozłoto).

Złoto w lekach

Obecnie w aptekach dostępne są spraye do gardła ze związkami złota, które łagodzą stany zapalne gardła czy jamy ustnej. Złoto stosują także niektórzy producenci silikonowych żeli na blizny.

Farmaceutka Apteline Lucyna Koralewska

>> Olejek złodziei – co to jest, skąd nazwa, na co się stosuje?