Sam Shepard

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Sam Shepard
Sam Shepard in de film Stealth (2005)
Algemene informatie
Volledige naam Samuel Shepard Rogers III
Geboren 5 november 1943
Overleden 27 juli 2017
Land Verenigde Staten
Werk
Jaren actief 1965 - 2016
Beroep acteur, toneelschrijver, scenarist en regisseur
Officiële website
(en) IMDb-profiel
(en) IBDB-profiel
MovieMeter-profiel
(mul) TMDb-profiel
(en) AllMovie-profiel
Portaal  Portaalicoon   Film
Sam Shepard als beginnend toneelschrijver in 1964

Samuel Shepard Rogers III (Fort Sheridan (Illinois), 5 november 1943 – Midway (Kentucky), 27 juli 2017) was een Amerikaans toneelschrijver, scenarist en acteur, zowel op het toneel als in speelfilms. Hij won in 1979 de Pulitzerprijs voor drama en werd voor zijn acteerwerk diverse malen genomineerd voor belangrijke filmprijzen.

Shepards geschreven werk is dikwijls brutaal en absurdistisch. Het tijdschrift New York riep hem uit tot "de belangrijkste toneelschrijver van zijn generatie".[1]

Biografie[bewerken | brontekst bewerken]

Jonge jaren[bewerken | brontekst bewerken]

Sam Shepard werkte als tiener op een ranch. Hij werd in zijn jeugd 'Steve' genoemd. Als acteur liet hij zich 'Sam' noemen. Zijn vader was een leraar, landbouwer en bommenwerperpiloot in de Tweede Wereldoorlog. Zijn moeder was een lerares afkomstig uit Chicago. Na zijn middelbare school volgde Shepard kort hoger onderwijs. Hij stopte om bij een reizend theater te gaan. Hij ontsnapte aan de dienstplicht voor de Vietnamoorlog door zich voor te doen als een heroïneverslaafde. Hij was drummer bij de rockgroep Holy Modal Rounders.

Carrière[bewerken | brontekst bewerken]

Shepard hield zich vanaf zijn negentiende bezig met de off-off-Broadway-theaterscene in New York. Hoewel zijn stukken op meer plaatsen gespeeld werden, was hij vooral verbonden aan het Theatre Genesis. Af en toe speelde hij zelf toneel, maar tot de late jaren 70 hield hij zich het meest met schrijven bezig. Hij schreef vooral voor het theater, maar ook filmscenario's, zoals voor Me and My Brother (1968) en Antonioni's Zabriskie Point (1970). Zijn vroege sciencefictionstuk The Unseen Hand beïnvloedde de Rocky Horror Show van Richard O'Brien. Hij verbleef drie jaar in Engeland en verhuisde daarna naar de San Francisco Bay Area. Bekende werken uit die tijd zijn Buried Child, Curse of the Starving Class in 1978, True West in 1980 en A Lie of the Mind in 1985. Hij werkte ook samen met Bob Dylan. Eerst maakten ze de surrealistische film Renaldo and Clara en later de 11 minuten durende song Brownsville Girl van het album Knocked Out Loaded uit 1986.

Shepard begon zijn acteercarrière pas echt toen hij een knappe maar ongelukkige landeigenaar speelde in Days of Heaven van Terrence Malick (1978), met als medeacteurs Richard Gere en Brooke Adams. Dit leidde tot meer belangrijke rollen, zoals zijn vertolking van Chuck Yeager in The Right Stuff, die hem een Oscar-nominatie opleverde in 1984. In 1986 werd een van zijn stukken, Fool for Love, verfilmd door Robert Altman. Zijn stuk A Lie of the Mind speelde op Broadway met veel bekende acteurs zoals Harvey Keitel en Geraldine Page. Hij leefde samen met Jessica Lange en speelde voortdurend in films. Dit alles maakte hem zeer bekend en bracht hem zelfs op de cover van Newsweek.

In de loop der jaren gaf Shepard veel cursussen over het schrijven van toneelstukken en andere aspecten van het theater, in allerlei seminars en workshops, tijdens festivals en op universiteiten. In 1986 werd hij verkozen als lid van de American Academy of Arts and Letters.

In 2000 toonde Shepard zijn dankbaarheid aan het Magic Theatre in San Francisco, dat veel van zijn werk in première had gebracht, door zijn stuk The Late Henry Moss als benefiet op te voeren. De cast bestond uit onder anderen Nick Nolte, Sean Penn, Woody Harrelson, en Cheech Marin. De productie was drie maanden aan een stuk uitverkocht.

In 2007 speelde Shepard banjo op Patti Smiths coverversie van Smells Like Teen Spirit van Nirvana op haar album Twelve.

Privé[bewerken | brontekst bewerken]

Shepard was samen met actrice Joyce Aaron en daarna was hij van 1969 tot 1984 getrouwd met actrice O-Lan Jones. Ze kregen samen een zoon. Begin jaren 70 had hij een buitenechtelijke relatie met zangeres Patti Smith. Hij ontmoette actrice Jessica Lange in 1982 op de set van Frances, waarin ze beiden speelden. Vanaf 1983 woonden zij samen. Ze kregen twee kinderen en gingen in 2011 uit elkaar[2].

Sam Shepard overleed in 2017 op 73-jarige leeftijd in zijn woning in Kentucky aan de gevolgen van de ziekte Amyotrofe laterale sclerose (ALS).[3]

Prijzen en nominaties[bewerken | brontekst bewerken]

Toneelwerk[bewerken | brontekst bewerken]

Proza[bewerken | brontekst bewerken]

  • 1973: Hawk Moon, PAJ Books
  • 1983: Motel Chronicles, City Lights, vertaald in het Nederlands als Motel Californië (1986)
  • 1996: Cruising Paradise, Vintage, 255 pages
  • 2003: Great Dream of Heaven, Vintage, 160 pages
  • 2004: Rolling Thunder Logbook, Da Capo, 176 pages, reissue
  • 2004: Day out of Days: Stories, Knopf, 304 pages
  • 2013: Two Prospectors: The Letters of Sam Shepard and Johnny Dark, 400 pages
  • 2017: The One Inside, Knopf, 172 pages, vertaald in het Nederlands als Die Vanbinnen.
  • 2017: Spy of the First Person, Knopf, 96 pages, vertaald in het Nederlands als Bespieder van de Eerste Persoon (2018)

Filmografie[bewerken | brontekst bewerken]

Acteur[bewerken | brontekst bewerken]

Scenarist[bewerken | brontekst bewerken]

Regisseur[bewerken | brontekst bewerken]

Externe link[bewerken | brontekst bewerken]

Zie de categorie Sam Shepard van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sam_Shepard&oldid=60533107"