Jane Eyre (1983)
Regie: Julian Amyes | 330 minuten | romantiek | Acteurs: Zelah Clarke, Timothy Dalton, Sian Pattenden, Judy Cornwell, Robert James, Kate David, Sally Osborne, Christine Labsalom, Avril Clark, Mary Kenton, Elma Soiron, Colette Barker, Jean Harvey, Blance Youinou, Joolia Cappleman, Carol Gillies, Christoper Burgess, Eve Matheson, Mary Tamm, Gabrielle Glaister, David Dodimead, Damien Thomas, Richard Borthwick, Roger Walker, Tracey Childs, Emma Jacobs, Colin Jeavons, Lockwood West, Andrew Bicknell, Morag Hood, Elaine Donnelly, Anne Dyson, James Marcus, Sylvia Brayshay
‘Jane Eyre’, het bekende boek van Charlotte Brontë, kent vele verfilmingen van verschillende jaartallen. Deze verfilming is de zoveelste in het rijtje en men vraagt zich af of het nog iets toevoegd. Dat deze versie maar liefst ca. 330 minuten duurt moet al een hint geven: het is de meest gedetailleerde film tot nu toe. Voor sommigen kan het traag overkomen, maar de verhaallijnen hebben tijd nodig om zich te ontwikkelen en men kan zich op deze manier beter identificeren met een van de karakters en meeleven. Daarbij ging het in die tijd een stuk langzamer dan vandaag de dag. Julian Amyes weet ook de 19e eeuwse sfeer goed te vangen met de achtergrondmuziek en de mooie natuuropnames die zo nu en dan voorbij flitsen. De aankleding, vooral de kostuums, passen zo in die tijd, wat de film net een extra dimensie geeft.
De redelijk onbekende Zelah Clarke speelt Jane Eyre en dat doet ze met dezelfde passie die Charlotte Brontë lang geleden heeft toegeschreven aan dit personage. Clarke doet qua uiterlijk een beetje denken aan Virginia Woolf en is bijzonder geschikt. Door haar natuurlijkheid ziet men echt Jane voor zich, en niet een actrice die een rol speelt. Ze wordt bijgestaan door de inmiddels veel meer bekende Timothy Dalton (die een paar jaar later James Bond zou vertolken). Dalton is eigenlijk te knap en/of aantrekkelijk voor de rol van de wat norse Mr Rochester, die eigenlijk wordt beschreven als een wat lelijke, oudere man. Maar het maakt het wel begrijpelijker dat Jane verliefd op hem wordt. Daarnaast zet Dalton in deze film een van de beste Rochesters neer uit de geschiedenis. Enigszins gekweld en gepassioneerd, blijft hij raadselachtig tot het eind. De aantrekkingskracht tussen beiden is erg belangrijk in het verhaal en het had niet beter op het witte doek vertaald kunnen worden. Brontë kan zich verheugen met zo’n verfilming na meer dan een eeuw.
Ook de grotere bijrollen, onder andere Mrs Fairfax (Jean Harvey) en Mrs. Reed (Sian Pattenden) zijn erg goed. Maar ook de kleine Jane, gespeelt door Sian Pattenden valt in goede zin op en is misschien wel beter dan Anna Paquin in de wat recentere versie uit 1996.
Al met al is Julian Amyes’ versie onder de liefhebbers bekend als de meest trouwe en gedetailleerde film die gemaakt is en niet ten onrechte. Het enige nadeel zou kunnen zijn dat de beelden minder scherp tonen en minder mooi zijn afgemaakt dan dat de verwende kijker tegenwoordig gewend is, maar dit doet niets af aan de kwaliteit.
Tessa Obbens