Trasa z Kudowy-Zdroju do Błędnych Skał

Piesza wycieczka do Błędnych Skał to doskonała propozycja dla miłośników aktywnego wypoczynku na świeżym powietrzu. Trasa prowadzi przez malownicze tereny Gór Stołowych z licznymi punktami widokowymi i miejscami przeznaczonymi do odpoczynku. Dodatkowo na trasie osadzone są liczne zabytki i atrakcje turystyczne, które pozwolą odkryć tajemnice tego urokliwego zakątka Polski.

Jak dojechać do Kudowy-Zdroju? Historia stacji kolejowej Kudowa-Zdrój

Trasę naszej wędrówki rozpoczynamy na stacji Kudowa-Zdrój, na którą dostaniemy się pociągami Kolei Dolnośląskich kursującymi na liniach: Wrocław – Kudowa Zdrój oraz Wałbrzych – Kudowa Zdrój. To doskonała okazja na skorzystanie z oferty Dolnośląskiego Biletu Weekendowego. W cenie 59 złotych możemy dotrzeć do Kudowy-Zdroju oraz powrócić z wycieczki w wyjątkowo atrakcyjnej cenie. Bilet uprawnia do nieograniczonej liczby przejazdów pociągami Kolei Dolnośląskich oraz POLREGIO od godz. 18.00 w piątek do godz. 6.00 w poniedziałek.

Stacja znajduje się na zbudowanej w 1890 r. przez Pruskie Koleje Państwowe linii Kłodzko – Szczytna, przedłużonej w 1902 r. do Dusznik-Zdroju, a w 1905 r. do Kudowy-Zdroju. Rok później odcinek został poprowadzony w pobliże granicy prusko-austriackiej do Kudowy Słonego. Ruch pasażerski na tym odcinku został jednak wstrzymany w 1945 r., a w 1956 r. rozebrano na nim tory, czyniąc stację Kudowa-Zdrój ostatnim przystaniem pociągów na trasie. W latach 1998-2000 w związku ze szkodami powodziowymi zamknięto odcinek Polanica-Zdrój – Kudowa-Zdrój, trasę ponownie zamknięto w 2010 r. Po rewitalizacji odcinka Duszniki-Zdrój – Kudowa-Zdrój linię ponownie otwarto w 2013 r., a ruch przejęły Koleje Dolnośląskie.

Stacja Kudowa-Zdrój powstała wraz z otwarciem odcinka Duszniki-Zdrój – Kudowa-Zdrój w 1905 r. Posiada dwa perony i pięć torów, umożliwiających odstawienie składu pociągu po przybyciu na stację końcową. Niegdyś na stacji znajdował się jeszcze jeden tor, prowadzący do lokomotywowni z obrotnicą. Dworzec powstał w latach 1905-1907, a w latach 1911-1912 budynek rozbudowano. Jego architektura stanowi połączenie wczesnego modernizmu z elementami stylu arkadowego i rodzimego (Heimatstil). Po bokach dworca znajdują się: dawna poczekalnia, stanowiąca budynek pierwszego dworca z 1905 r. i magazyn towarowy.

Przy przejeździe na ulicy Fabrycznej znajduje się dawna parowozownia z 1905 r., użytkowana obecnie przez hurtownię, obok stoi ceglana wieża ciśnień pochodząca z tego samego roku, a po drugiej stronie ulicy – kolejowy dom mieszkalny. Ze stacji wychodziła bocznica do zakładów włókienniczych, która funkcjonowała do lat 90. XX w. oraz bocznica majątku Czermna.

Co warto zobaczyć w Kudowie-Zdroju? Na jakie zabytki tego uzdrowiskowego miasta zwrócić uwagę?

Opuszczając stację obieramy szlak żółty i idziemy ulicą, przy której stoi dawny Hotel zur Heuscheuer (Pod Szczelińcem) i pochodzący z 1907 r. Bahnhofs Hotel (Hotel Dworcowy). Za mostkiem nad Klikawą przekraczamy ruchliwą drogę nr 8 Wrocław – Kłodzko – Praga. Podążamy ulicą Nad Potokiem przez osiedle Zakrze mijając boisko i dwa XIX-wieczne krzyże. Docieramy do ulicy Zdrojowej, którą biegnie droga nr 387 do Karłowa i Radkowa. Na skrzyżowaniu mijamy dawny zajazd Zur Frohen Stunde (Pod Wesołą Godziną). Wkraczamy do uzdrowiskowej części Kudowy-Zdroju, mijamy bloki Osiedla Centrum, za którymi stoi dawny Hotel Kaiser Friedrich z pocz. XX w. Za skrzyżowaniem z ulicą Szkolną zaczyna się reprezentacyjna aleja, biegnąca wśród zabytkowych pensjonatów. Po prawej stronie ulicy znajdują się: dawna Villa Königin Louise, powojenny Zespół Szkół Publicznych im. Jana Pawła II, Villa Gerike z 1904 r., która pełni funkcję Urzędu Miasta oraz Villa von Wunsch z 1904 r.  – obecnie DW Jutrzenka. Naprzeciwko stoją: neobarokowy Hans Heinrich Haus (obecnie bank) Haus Franz z pocz. XX w., w którym mieści się komisariat policji i Hotel Belvedere –  siedziba instytucji m.in. Ośrodka Pomocy Społecznej.

Mijamy stację benzynową, za którą prawą pierzeję ulicy zajmują: Haus Quisi-Sana – obecnie Willa Sudety, Villa Victoria z pocz. XX w. i Villa Glückauf z 1895 r. – obecnie DW Bajka. Po lewej stronie ulicy stoją: Villa Stanke z ok. 1900 r. (Willa Antica), Hotel Feldmarschall Graf Moltke z 1897 r. (Willa Zuzanna), wniesiona w tym samym roku Villa Lohengrin (Hotel Amalia) oraz Haus Rheingold z pocz. XX w. (OW Orion).

Spacerując skrajem Parku Zdrojowego z Ogrodem Muzycznym – z rzeźbami fortepianu, harfy i kontrabasu, widzimy dawne pensjonaty z początku XX w.: Graf Götzen, Fichtenhain i Prinz Friedrich Wilhelm oraz drewniany pawilon parkowy z biurem PTTK. Naprzeciwko, w Parku Zdrojowym stoją Stare Łazienki z XIX w., przebudowane w 1906 r. na secesyjny Nowy Dom Zdrojowy (Charlottenbad), obecnie Zakład Przyrodoleczniczy Łazienki III. Z budynkiem styka się dawna łaźnia Moorbad z końca XIX w. z hotelem kuracyjnym i czytelnią. Obecnie mieści się tu Muzeum Minerałów i Kamieni Szlachetnych, przed którym rośnie pomnikowy jesion wyniosły. Dalej mijamy łaźnię Marienbad z lat 1863-1867, w której ulokowano biuro Zarządu Uzdrowisk Kłodzkich i Villę Bellevue, czyli dawny zarząd uzdrowiska. Po drugiej stronie ulicy znajduje się Sanatorium II Annie-Therese z lat 20. XX w. i Villa Hansa z XIX/XX w., w której od czasów przedwojennych działa apteka. Za nią można odwiedzić Muzeum Zabawek Bajka. Założone w 2002 r. muzeum prezentuje historię zabawek, od starożytności po lata 80. XX w., z naciskiem na XIX i XX w. Można tu zobaczyć ekspozycję starych lalek, mebli, kolejek, samochodów, misiów, wózków, klocków i pozytywek.

Szpitale uzdrowiskowe w Kudowie-Zdroju

Dotarliśmy do centrum Kudowy-Zdroju, u wejścia do Parku Zdrojowego. Wokół skweru zgrupowane są najważniejsze budynki zdrojowe: pijalnia oraz Szpitale Uzdrowiskowe: Zameczek i Polonia.

W latach 1853-1854 nad ujęciem źródła Eugeniusza powstał pawilon z drewnianą halą spacerową. Na jego miejscu wzniesiono w latach 1930-1931 modernistyczny budynek z nawiązaniami do neobaroku. Wewnątrz znajduje się ogólnodostępne ujęcie wody mineralnej i hala spacerowa.

Szpital Uzdrowiskowy Zameczek nawiązuje nazwą do stojącego niegdyś w tym miejscu zameczku myśliwskiego, w którym pomieszkiwał hr. Johann Joseph von Stillfried. Pierwotny budynek powstał w 1772 r., a w 1795 r. został przebudowany na barokowy pałac. W latach 1810-1812 w trakcie remontu po pożarze, gmach podwyższono o dwa piętra. Wypoczywali tu pruscy generałowie z czasów napoleońskich: Gerhard von Scharnhorst i Friedrich Wilhelm hr. von Götzen, który kupił obiekt w 1813 r. W tym samym roku przebywała tu królowa pruska Luiza z dziećmi. W 1950 r. w budynku urządzono Sanatorium Zameczek, przekształcony w 1971 r. na Kardiologiczny Szpital Uzdrowiskowy

Okazały budynek Szpitala Uzdrowiskowego Polonia wzniesiono w latach 1905-1906 jako Hotel Zdrojowy Fürstenhof (Książęcy Dwór) w stylu uzdrowiskowo-rodzimym (Heimatstil). Posiadał 125 pokoi i salę teatralno-widowiskową. Nocowali w nim znani goście, na czele z Winstonem Churchillem w 1921 r. W czasie II wojny światowej w obiekcie urządzono szpital dla żołnierzy Wehrmachtu, a po 1945 r.  Szpital Uzdrowiskowy Polonia. Od 1962 r. odbywają się tu koncerty galowe Międzynarodowego Festiwalu Moniuszkowskiego, zaś w 1983 r. kręcono NRD-owski serial Hotel Polanów z Kaliną Jędrusik w jednej z głównych ról. W 2003 r. obiekt zmodernizowano, obecnie posiada 200 pokoi.

Jak dotrzeć do Kaplicy Czaszek?

Pod Polonią obieramy szlak zielony, który będzie nas prowadził do końca trasy. Skręcamy w ul. Moniuszki, mijając park z rzeźbą moniuszkowską. Docieramy do oryginalnej rzeźby Leśnego Luda u stóp Góry Parkowej i skręcamy razem z ulicą i ponownie w alejkę parkową. Pniemy się zakosami stromym zboczem z kilkoma odcinkami schodkami. Na drugim zakosie w prawo można podejść 150 m w lewo do kościoła ewangelickiego. Późnobarokową świątynię wzniesiono w 1798 r. z funduszy zebranych przez członków gminy braci czeskich. Otaczał go stary cmentarz z grobowcem hr. F.W. von Götzena.

Docieramy do tzw. Altany Miłości – wiaty z widokiem na Kudowę-Zdrój i Pogórze Orlickie po czym drogą gruntową osiągamy szczyt Góry Parkowej. Skręcamy w drogę szutrową, którą schodzimy skrajem lasu z widokiem na Czermną i Góry Stołowe. Przy krzyżu z 1856 r. skręcamy w ul. Moniuszki, którą docieramy do plebanii w dawnej wsi, obecnie części Kudowy-Zdroju – Czermnej. Po lewej widać kościół ze znaną Kaplicą Czaszek.

Gotycki kościół św. Bartłomieja powstał w XIV w., po zniszczeniu podczas wojen husyckich, został odbudowany w XVI w. i przebudowany na barokowy w XVIII w. przez księdza Wacława Tomaszka. Obok stoi późnogotycka dzwonnica obronna z 1603 r. w stylu typowym dla czeskiego pogranicza. Pod świątynią stoi pomnik poległych w I wojnie światowej, statua Jana Pawła II i grób bł. ks. Gerharda Hirschfeldera – przeciwnika nazizmu zmarłego obozie w Dachau. Wewnątrz znajduje się barokowy wystrój z 1783 r. oraz ołtarze boczne i ambona dłuta Aloisa Schmidta z 1930 r. Wokół rozciąga się cmentarz z licznymi nagrobkami ludności czeskiej, zamieszkującej przed 1945 r. ten fragment Ziemi Kłodzkiej.

Największą atrakcją Czermnej jest Kaplica Czaszek, jedyny tego typu obiekt w Polsce i jeden z trzech w Europie. Zbudował ją i wyposażył w latach 1776-1804 ks. Wacław Tomaszek, który wyszukiwał w okolicy szczątki ofiar wojen Śląskich z lat 1740-1763 oraz epidemii. Zgromadzono tu ok. 25-30 tys. czaszek z czego ok. 3 tys. znajduje się na ścianach, zaś reszta – pod podłogą kaplicy.

Błędne Skały – malownicze skalne labirynty w Sudetach Środkowych

Skręcamy w ścieżkę, biegnącą tyłem nowej szkoły katolickiej (obecnie SP nr 3) i idziemy w górę doliny Czermnicy. Docieramy do szutrówki obok boiska i do głównej ul. Kościuszki. Stoi tu dawny browar, w którym funkcjonował DW Marzanna z rzeźbami rycerzy. Stoi tu także pomnik ks. Anny Świdnickiej z 2004 r. i Trzech Kultur tworzących lokalną tożsamość (polska, czeska i niemiecka) z 1999 r. Mijamy zabytkowy krzyż i kapliczkę, po czym wkraczamy w Góry Stołowe. Czermnica przełamuje się między Bluszczową Górą i Świnim Grzbietem (528 m), dalej mijamy dawny młyn z krzyżem, a na końcu wsi – ruchomą szopkę.

Ruchoma Szopka przedstawiająca Betlejem jest dziełem Františka Stepana, który w latach 1896–1924 wykonał ok. 250 poruszanych ręcznie figurek. W 1927 r. zmieniono napęd na elektryczny, zaś w latach 1930-1938 powstały drewniane organy składające się z 270 piszczałek. Szopka położona jest w starej chacie sudeckiej.

Skręcamy w drogę gruntową, wkraczając w las i podchodząc dość stromo dolinką między Małą i Dużą Dufałką. Po chwili docieramy do wypłaszczenia na Rozdrożu pod Pstrążnicą (603 m). Schodzimy lekko szutrówką na siodło z szosą z Czermnej na skraju Pstrążnej. Z tego miejsca możemy podejść 300 m w lewo obok dawnej strażnicy granicznej z okresu międzywojennego i remizy z 1924 r. do Neoromańskiego kościoła ewangelickiego Św. Trójcy, zbudowanego na miejscu drewnianej świątyni z 1813 r. przez miejscową społeczność Braci Czeskich. Wokół świątyni rozciąga się cmentarz z licznymi czeskimi nagrobkami i kolekcją słupków granicznych. Przy szosie w pobliżu kościoła znajduje się pomnik poległych w I wojnie światowej.

Skręcamy w boczną szosę prowadzącą do Bukowiny Kłodzkiej i rozpoczynamy podejście na stopień Gór Stołowych. Wkraczamy w las i skracamy stromą ścieżką zakosy szosy. Osiągamy polanę z przysiółkiem Bukowina Kłodzka, mijając dawny Felsenhotel (Hotel Skalny) i dom misyjny, obecnie Szpital Rehabilitacyjny Onkologiczno-Hematologiczny dla Dzieci Orlik.

Skręcamy w ścieżkę, z której możemy podejść 100 m do zabytkowej kapliczki oraz do punktu widokowego na wzgórzu Bukowina (702 m).

Trzymając się ścieżki, stromym podejściem wśród głazów osiągamy drugi stopień Gór Stołowych. Docieramy do granicy polsko-czeskiej i schodamu przecinamy skalny mur, osiągając parking pod Błędnymi Skałami (838 m).

W tym miejscu możemy odbić w lewo na szlak czerwony, który poprowadzi nas do zwiedzić Błędnych Skał.

Labirynt skalny powstał wskutek różnicy w odporności na wietrzenie i erozję wodną różnych warstw piaskowców. Wyznaczono tu trasę turystyczną, o długości 640 m, prowadzącą pogrążonymi w półmroku, krętymi korytarzami. Zaczyna się ona od punktu widokowego na Skalnych Czaszach z panoramą czeskiej części Gór Stołowych. Biegnie obok malowniczych skał o nazwach: Wielbłąd, Dwunożny Grzyb, Okręt, Labirynt, Kasa, Kurza Stopka, Długi Pasaż, Przesmyk Liczyrzepy, Kuchnia i Furtka. Przed zdecydowaniem się na zwiedzanie Błędnych skał należy wziąć pod uwagę, że niektóre korytarze są bardzo wąskie. Po wyjściu z labiryntu spotykamy ponownie zielony szlak koło wiaty.

Błędne Skały są ostatnim punktem naszej wycieczki. Aby powrócić z Błędnych Skał pociągiem możemy przejść przebytą już drogą do Kudowy-Zdroju i skorzystać z jednego z licznych połączeń na liniach Wrocław – Kudowa Zdrój oraz Wałbrzych – Kudowa Zdrój.

Sprawdź aktualny rozkład jazdy pociągów Kolei Dolnośląskich do stacji Kudowa-Zdrój: Kudowa Zdrój stacja PKP ➤ rozkład jazdy – bilety | Koleje Dolnośląskie (kolejedolnoslaskie.pl)