George I van Groot-Brittannië
| George I Lodewijk | ||
|---|---|---|
| 1660-1727 | ||
| ||
| Keurvorst van Hannover | ||
| Periode | 1698-1727 | |
| Voorganger | Ernst August | |
| Opvolger | George II | |
| Hertog van Lauenburg | ||
| Periode | 1705-1727 | |
| Voorganger | George Willem | |
| Opvolger | George II | |
| Koning van Groot-Brittannië en Ierland | ||
| Periode | 1714-1727 | |
| Voorganger | Anna | |
| Opvolger | George II | |
| Vader | Ernst August van Hannover | |
| Moeder | Sophia van de Palts | |
| Dynastie | Hannover | |
.svg) Wapen van George als koning van Groot-Brittannië en Ierland | ||
George I Lodewijk (Duits: Georg I. Ludwig; Engels: George I Louis) (Hannover, 28 mei 1660 — Osnabrück, 11 juni 1727) was vanaf 1698 hertog-keurvorst van het Keurvorstendom Brunswijk-Lüneburg in het Heilige Roomse Rijk. Op 1 augustus 1714 werd hij ook koning van Groot-Brittannië en Ierland.
George werd geboren in Hannover, destijds de residentie van de hertogen van hertogdom Brunswijk-Lüneburg (gelegen in nu de Bondsrepubliek Duitsland). Hij erfde al de titels en deelgebieden van het hertogdom Brunswijk-Lüneberg van zijn vader en ooms. Een reeks Europese oorlogen zorgde ervoor dat zijn grondgebied nog uitbreidde, en in 1708 werd hij bekrachtigd tot keurvorst van Hannover.
In 1714, na de dood van koningin Anna van Groot-Brittannië, besteeg hij op 54-jarige leeftijd de Britse troon als de eerste monarch van het Huis Hannover. Alhoewel er meer dan vijftig nauwere, doch rooms-katholieke, bloedverwanten waren van Anna, verbood de Act of Settlement dat er katholieken op de Britse troon zouden zitten; George was zo, via de familietak van zijn grootmoeder, de dichtst levende protestantse verwant van Anna. In reactie hierop probeerden de jakobieten George af te zetten en hem te vervangen door de katholieke halfbroer van Anna, Jacobus Frans Eduard Stuart, maar dat mislukte.
Tijdens de heerschappij van George nam de macht van de monarchie af en begon Groot-Brittannië aan een overgang naar het moderne systeem van een kabinet dat geleid wordt door een premier. Tegen het einde van zijn heerschappij was de echte macht eigenlijk in handen van Robert Walpole, de eerste de facto premier van Groot-Brittannië. George stierf onderweg tijdens een reis naar Hannover, waar hij ook werd begraven.
Leven[bewerken | brontekst bewerken]
George werd geboren op 28 mei 1660 te Hannover als oudste kind van Ernst August van Brunswijk-Lüneburg en Sophia van de Palts, een dochter van Elizabeth Stuart. Hij had vijf jongere broers: Frederik August (1661-1691), Maximiliaan Willem (1666-1727), Karel Filips (1669-1690), Christiaan (1671-1703) en Ernst August (1674-1728). George had ook een jongere zus: Sophie Charlotte (1668-1705), zij huwde koning Frederik I in Pruisen.
George sprak Duits en had een aaneenschakeling van Duitse maîtresses. Bij een van hen, Melusine von der Schulenburg, die hij hertogin van Kendall maakte, had hij zeker drie onwettige kinderen. Toen zijn vrouw op haar beurt een verhouding aanging met de Zweedse graaf Philip Christoph von Königsmarck, verbande George haar in 1694 voor de rest van haar leven naar Ahlden (1694–1726).
Vanaf 1698 bestuurde hij het Keurvorstendom Brunswijk-Lüneburg en na de dood van zijn oom en schoonvader George Willem van Brunswijk-Lüneburg in 1705 erfde hij het Hertogdom Brunswijk-Lüneburg. Na de dood van zijn moeder, die bij de Act of Settlement als troonopvolgster was aangewezen, gingen haar rechten over op George. In 1710 werd Georg Friedrich Händel (Engels: George Frideric Handel) Hofkapelmeester in Hannover door bemiddeling van de jongste broer van keurvorst Georg Ludwig. Aan het einde van dat jaar reisde Händel voor het eerst naar Londen waar hij al snel succes kende en erg populair werd.
Op 31 oktober 1714 werd Georg Ludwig gekroond tot koning van Groot-Brittannië en Ierland als opvolger van koningin Anna. De Hannovers waren de naaste protestantse familieleden. Zij kregen echter te maken met tegenstand van aanhangers van Jacobus Frans Eduard Stuart, de zoon van koning Jacobus II. Hun opstand liep in 1715 op niets uit. Cam ye o'er frae France? is een bekende Schotse folksong uit deze periode[1]. De liedtekst is een satire op de huwelijksperikelen van George I uit Hannover.
George leerde nooit goed Engels spreken en verdeelde zijn tijd tussen Engeland en zijn gebied in Hannover, waardoor hij vaak buitenslands was. De verstandhouding met zijn zoon prins George was slecht. Die werd zelfs enige tijd van het hof verbannen vanwege een ruzie. Zijn Britse tijdgenoten vonden de koning bovendien niet bijster intelligent; in Europa had hij een betere naam. Deze feiten droegen veel bij aan ontwikkeling van de moderne parlementaire staatsvorm.
In 1721 werd Sir Robert Walpole eerste minister. Hij wordt beschouwd als de eerste echte minister-president (Prime Minister); een door de koning benoemde minister die functioneerde op basis van een parlementaire meerderheid in het Lagerhuis.
In 1727 wilde Georg voor de zesde (en laatste) keer zijn geboorteplaats Hannover bezoeken, maar onderweg kreeg hij een beroerte in zijn reiskoets tussen Delden en Nordhorn en werd hij ongeveer 90 km verder vervoerd naar de residentie van zijn broer Ernst August, het prins-bisschoppelijk paleis in Osnabrück, de plaats van zijn jeugd, waar hij twee dagen na aankomst, op 22 juni 1727, overleed.[2] Hij was begraven in de kasteelkapel van het Leineschloss te Hannover. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij herbegraven in het mausoleum in de Berggarten van Herrenhausen.
Zijn zoon volgde hem op als George II.
Huwelijk en kinderen[bewerken | brontekst bewerken]
Op 18 november 1682 trouwde George met zijn nicht Sophia Dorothea, prinses van Celle, dochter van George Willem van Brunswijk-Lüneburg. Zij kregen twee kinderen:
- George Augustus (10 november 1683 - 25 oktober 1760), werd later koning George II. Hij huwde prinses Caroline van Brandenburg-Ansbach.
- Sophia Dorothea (16 maart 1687 - 28 juni 1757), de latere gemalin van koning Frederik Willem I van Pruisen en moeder van koning Frederik de Grote en grootmoeder van koning Frederik Willem II.
Voorouders[bewerken | brontekst bewerken]
| Voorouders van George I van Groot-Brittannië | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Overgrootouders | Willem V van Brunswijk-Lüneburg (1535-1592) ∞ 1561 Dorothea van Oldenburg (1546-1617) |
Lodewijk V van Hessen-Darmstadt (1577-1626) ∞ 1598 Magdalena van Brandenburg (1582-1616) |
Frederik IV van de Palts (1574-1610) ∞ 1593 Louise Juliana van Nassau (1576-1644) |
Jacobus I van Engeland (1566-1625) ∞ 1589 Anna van Denemarken (1574-1619) | ||||
| Grootouders | George van Brunswijk-Calenberg (1582-1641) ∞ 1625 Anna Eleonora van Hessen-Darmstadt (1601-1659) |
Frederik V van de Palts (1596-1632) ∞ 1613 Elizabeth Stuart (1596-1662) | ||||||
| Ouders | Ernst August van Brunswijk-Lüneburg (1629-1698) ∞ 1658 Sophia van de Palts (1630-1714) | |||||||
| George I van Groot-Brittannië (1660-1727) | ||||||||
Bronnen, noten en/of referenties
|
· 
· 