Polska Razem

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Polska Razem
Zjednoczona Prawica
Państwo

 Polska

Skrót

Polska Razem

Prezes

Jarosław Gowin

Data założenia

7 grudnia 2013

Data rozwiązania

4 listopada 2017

Adres siedziby

ul. Wilcza 23 m. 29, 00-544 Warszawa

Ideologia polityczna

konserwatywny liberalizm

Poglądy gospodarcze

liberalizm gospodarczy

Liczba członków

ok. 2 tys. płacących składki (2017)[1]

Grupa w Parlamencie
Europejskim

Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy

Młodzieżówka

Młodzi Razem (2014–2016), Młoda Prawica (2016–2017)

Barwy

     błękit      zieleń      czerwień

Strona internetowa
Prezes partii
Jarosław Gowin
Szef rady krajowej partii Paweł Kowal
Roll-upy Solidarnej Polski i Polski Razem przy wejściu do pokoju 134 w gmachu Sejmu

Polska Razem Zjednoczona Prawica (Polska Razem) – polska centroprawicowa partia polityczna o profilu konserwatywno-liberalnym, założona 7 grudnia 2013 przez Jarosława Gowina (który kilka miesięcy wcześniej wystąpił z Platformy Obywatelskiej), zarejestrowana postanowieniem z 14 lutego 2014. Do 6 marca 2015 działała jako Polska Razem Jarosława Gowina (PRJG). Ugrupowanie współtworzyły m.in. partia Polska Jest Najważniejsza (pod przewodnictwem Pawła Kowala), Stowarzyszenie „Republikanie” (pod kierownictwem Przemysława Wiplera, który jednak wraz ze swoimi zwolennikami wkrótce opuścił ugrupowanie) oraz część byłych działaczy PO. Wkrótce w skład partii weszło także Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe (kierowane przez Marka Zagórskiego). Polska Razem powstała po uprzednim powołaniu ruchu społecznego „Godzina dla Polski”. 4 listopada 2017 przekształciła się w partię Porozumienie – po ponownym podjęciu współpracy z „Republikanami”, a także poprzez poszerzenie się m.in. o środowisko Chrześcijańskiego Ruchu Samorządowego.

Historia partii[edytuj | edytuj kod]

W 2013 były minister sprawiedliwości w drugim rządzie Donalda Tuska Jarosław Gowin przegrał z Donaldem Tuskiem bezpośrednie wybory na przewodniczącego Platformy Obywatelskiej (trwające od 16 lipca do 19 sierpnia), uzyskując 20,42% głosów[2]. 9 września opuścił tę partię (w innym czasie uczynili to także m.in. dwaj inni posłowie John Godson i Jacek Żalek oraz eurodeputowany Artur Zasada). Jarosław Gowin zainicjował następnie akcję społeczną „Godzina dla Polski”[3], organizując konwencje regionalne i podejmując współpracę programową z gronem ekspertów[4][5], a także z partią Polska Jest Najważniejsza[6], Stowarzyszeniem „Republikanie”[7] i partią Polskie Stronnictwo Demokratyczne[8]. Do inicjatywy przyłączyła się także część byłych działaczy PO i jej młodzieżówki[9], jak również dotychczasowy senator Solidarnej Polski Kazimierz Jaworski[10]. 7 grudnia 2013 na konwencji krajowej w Warszawskim Centrum Kongresowym EXPO XXI, w której wzięło udział około 1500 osób, ogłoszono powstanie partii, która przyjęła pełną nazwę „Polska Razem Jarosława Gowina”. Zaprezentowano także logo oraz przedstawiono zarys programowy formacji. Tego samego dnia podjęto również decyzję o rozwiązaniu PJN[11]. Dwa dni później złożony został wniosek o rejestrację nowej partii. Tydzień po konwencji założycielskiej zostały ukonstytuowane tymczasowe władze ugrupowania[12][13]. 20 stycznia 2014 z Polską Razem związał się eurodeputowany Adam Bielan[14]. 1 lutego ugrupowanie przedstawiło na konwencji program dotyczący kwestii związanych z Unią Europejską pod hasłem „Wielka Polska w małej Unii”[15]. 14 lutego sąd postanowił o rejestracji Polski Razem Jarosława Gowina jako partii[16]. Dwa dni później Polska Razem przedstawiła swój program gospodarczy pod hasłem „Droga do bogactwa”[17]. 20 lutego grupa działaczy „Republikanów” (na czele z Przemysławem Wiplerem i wiceprezesem PRJG Łukaszem Wróblem) opuściła ugrupowanie[18][19]. 1 marca decyzję o samorozwiązaniu i włączeniu się w struktury ugrupowania podjęło Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe (odbyła się wówczas „konwencja wiejska” Polski Razem)[20]. Kilkanaście dni później formację opuścili działacze, którzy reaktywowali (jako nieformalne ugrupowanie) Polski Blok Ludowy (na czele ze skarbnikiem PRJG Wojciechem Mojzesowiczem i Wacławem Klukowskim)[21]. W tym samym miesiącu z partią związał się poseł Andrzej Dąbrowski, który kilka dni wcześniej opuścił klub PSL[22]. Z Polską Razem związali się dwaj radni wojewódzcy: Włodzimierz Fisiak w sejmiku łódzkim (zasiadający z klubie PO) i Piotr Zwara w sejmiku pomorskim.

Ugrupowanie zapowiedziało samodzielny start w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014, odrzucając możliwość koalicji z Solidarną Polską Zbigniewa Ziobro z powodu różnic programowych[23]. 1 lutego ugrupowanie przedstawiło na konwencji program dotyczący kwestii związanych z Unią Europejską pod hasłem „Wielka Polska w małej Unii”[15]. Komitet Polski Razem zarejestrował (jako pierwszy) listy we wszystkich okręgach wyborczych[24]. Hasło wyborcze partii brzmiało: „Wybierzmy Polskę. Razem!”[25]. W ramach kampanii partia zorganizowała m.in. akcję „Żyj po polsku”[26]. Partia uzyskała w wyborach 3,16% głosów, nie przekraczając progu wyborczego[27].

27 czerwca 2014 jeden z założycieli partii, poseł John Godson, decyzją prezydium zarządu został usunięty z partii w wyniku głosowania, w którym zagłosował za wotum zaufania dla rządu Donalda Tuska[28].

11 lipca 2014 ogłoszono powstanie Klubu Parlamentarnego Sprawiedliwa Polska, który utworzyli trzej posłowie związani z Polską Razem (dotychczas w Sejmie niezrzeszeni) wraz z 12 posłami Solidarnej Polski (wcześniej tworzącymi własne koło). Jarosław Gowin został przewodniczącym tego klubu, zaś funkcja jednego z trójki wiceprzewodniczących przypadła Jackowi Żalkowi[29]. Do klubu dołączył wkrótce także senator PRJG Kazimierz Jaworski.

19 lipca 2014 Polska Razem i Solidarna Polska podpisały porozumienie o współpracy z Prawem i Sprawiedliwością, zakładające start z list tej partii w kolejnych wyborach (samorządowych – do większości sejmików województw – oraz parlamentarnych), a także wystawienie wspólnego kandydata na prezydenta Polski[30].

Część członków partii (m.in. jej wiceprezes Piotr Zając[31] i wielu innych działaczy „Republikanów”) przeszła do Kongresu Nowej Prawicy (a następnie do KORWiN; Piotr Zając powrócił później do Polski Razem).

W wyborach samorządowych w 2014 członkowie Polski Razem startowali do sejmików w 14 województwach z list PiS (w tym w lubuskim, gdzie jednak lider regionalny poparł komitet Lepsze Lubuskie). Do sejmiku wielkopolskiego PRJG wystartowała z list komitetu Teraz Wielkopolska, a do śląskiego z listy komitetu Niezależny Samorząd Województwa Śląskiego. W skali kraju partia uzyskała 8 mandatów radnych wojewódzkich z list PiS: po dwa w województwach podkarpackim i podlaskim, a po jednym w dolnośląskim, kujawsko-pomorskim, łódzkim i małopolskim (zasiedli oni w klubach radnych PiS). W podkarpackim Stanisław Kruczek został członkiem zarządu województwa. Radnymi w sejmikach zostali także m.in. Włodzimierz Fisiak (ponownie) czy Andrzej Walkowiak. Na niższych szczeblach kandydaci Polski Razem startowali z list PiS, pod szyldem PRJG bądź z lokalnych komitetów, uzyskując łącznie kilkadziesiąt mandatów. W wyborach na prezydentów miast Polska Razem popierała głównie kandydatów PiS. W kilku miastach na prezydenta (głównie z ramienia lokalnych komitetów) startowali członkowie partii (większość z nich bez poparcia PiS). Do II tury w Opolu przeszedł popierany przez PiS szef wojewódzkich struktur PRJG Marcin Ociepa (startujący z lokalnego komitetu), jednak poniósł porażkę.

6 marca 2015 Polska Razem Jarosława Gowina zmieniła swoją pełną nazwę, odtąd brzmiącą „Polska Razem – Zjednoczona Prawica”. Klub parlamentarny Sprawiedliwa Polska także przyjął wówczas nową nazwę – „Zjednoczona Prawica”[32].

26 kwietnia tego samego roku odbył się I kongres partii. Prezesem pozostał Jarosław Gowin, który nie miał kontrkandydata. Wiceprezesami pozostali Krystyna Iglicka-Okólska (która wkrótce przestała jednak pełnić tę funkcję) i Marek Zagórski, a nowymi wiceszefami partii zostali Adam Bielan, Jadwiga Emilewicz i Marcin Ociepa. Paweł Kowal pozostał przewodniczącym rady krajowej ugrupowania. Polska Razem oficjalnie poparła kandydata PiS Andrzeja Dudę w wyborach prezydenckich. Podczas kongresu przemawiali prezesi PiS, Solidarnej Polski i Prawicy Rzeczypospolitej[33].

Później z Polską Razem związali się senatorowie Tadeusz Kopeć[34][35] i Stanisław Iwan[36], którzy opuścili PO (nie przystąpili jednak do klubu ZP, ani wówczas do partii). 11 września 2015 z PO do Polski Razem (i klubu ZP) przeszedł poseł Andrzej Kania[37].

W wyborach parlamentarnych w 2015 kandydaci Polski Razem zgodnie z umową znaleźli się na listach PiS (dwóch członków partii znalazło się ponadto na listach komitetu Kukiz’15). Do Sejmu z list PiS zostało wybranych 6 członków partii (Michał Cieślak, Jarosław Gowin, Iwona Michałek, Marek Zagórski, Artur Zasada i Jacek Żalek), a także dwóch bezpartyjnych kandydatów z rekomendacji tej partii (Wojciech Murdzek i Andrzej Sośnierz). W Senacie znalazło się trzech członków partii (Adam Bielan, Andrzej Stanisławek i Andrzej Wojtyła) oraz trzy rekomendowane przez nią osoby bezpartyjne (Tadeusz Kopeć, Małgorzata Kopiczko i Konstanty Radziwiłł – dwoje ostatnich wstąpiło jednak w 2016 do PiS, natomiast Tadeusz Kopeć został członkiem Polski Razem). Adamowi Bielanowi przypadła funkcja wicemarszałka Senatu, Jacek Żalek został natomiast jednym z wiceprzewodniczących klubu PiS. Polska Razem wraz z PiS i Solidarną Polską weszła w skład koalicji rządowej. W rządzie Beaty Szydło Jarosław Gowin objął urzędy wicepremiera oraz ministra nauki i szkolnictwa wyższego. Rekomendowana przez Polskę Razem Anna Streżyńska została ministrem cyfryzacji. Kilka osób związanych z Polską Razem zostało także wiceministrami. Działacze partii objęli również (wskutek wyboru innych radnych do parlamentu) po jednym mandacie radnych w sejmikach małopolskim, warmińsko-mazurskim, pomorskim i mazowieckim.

W lipcu 2016 Grzegorz Piechowiak objął mandat poselski w miejsce działacza PiS, zostając dziewiątym posłem Polski Razem. W czerwcu 2017 do partii przystąpił wykluczony wcześniej z PiS radny sejmiku kujawsko-pomorskiego. W następnym miesiącu ugrupowanie straciło natomiast radną w sejmiku podlaskim, kiedy to Dorota Kędra-Ptaszyńska została wybrana na wójta gminy Boćki (we wcześniejszych wyborach po rezygnacji z tej funkcji Stanisława Derehajły, także działacza Polski Razem).

13 października 2017 ogłoszono plan powołania na bazie Polski Razem nowej partii, także będącej częścią koalicji rządzącej. Współpracę z Jarosławem Gowinem ponownie podjęło Stowarzyszenie „Republikanie” (w tym posłanka Magdalena Błeńska). Oprócz działaczy „Republikanów” akces do nowej partii zapowiedzieli, którzy opuścili partię KORWiN (na czele z jej byłym wiceprezesem Robertem Anackim) oraz środowiska samorządowe[38][39]. 19 października oficjalną współpracę z Jarosławem Gowinem podjął Chrześcijański Ruch Samorządowy[40]. 11 dni później do Polski Razem dołączył senator klubu PiS Józef Zając[41]. Na kongresie 4 listopada 2017 Polska Razem przekształciła się w Porozumienie[42].

Program[edytuj | edytuj kod]

W swoim programie ugrupowanie kładło nacisk na zwiększenie wolności gospodarczej i politykę rodzinną.

Zagadnienia ekonomiczne[edytuj | edytuj kod]

Partia opowiadała się za wolnością gospodarczą. Do jej postulatów ekonomicznych należały:

  • przywrócenie liberalnej ustawy Wilczka
  • ograniczenie biurokracji, zmiana i uproszczenie przepisów (np. wprowadzenie zasady milczącej zgody) oraz likwidacja i połączenie niektórych urzędów
  • równe opodatkowanie polskich i zagranicznych przedsiębiorstw
  • zastąpienie podatku PIT podatkiem od funduszu płac[43][44]
  • likwidacja podatku CIT i zamiast tego wprowadzenie podatku od przychodów w wysokości 1%
  • sprzeciw wobec planów oskładkowania umów cywilnoprawnych[45]
  • likwidacja ZUS (poprzez połączenie go z KRUS i administracją skarbową w jedną instytucję) i zastąpienie obecnego systemu emerytalnego emeryturami obywatelskimi (otrzymywałyby ją wszystkie osoby, które ukończyły 67. rok życia)[46]
  • ograniczenie wydatków państwa z obecnych 44% do 35% PKB
  • wyłączenie małych przedsiębiorstw (do 50 pracowników) z Kodeksu Pracy i regulowanie kwestii zatrudnienia w tych przedsiębiorstwach na podstawie Kodeksu Cywilnego
  • liberalizacja prowadzenia działalności bukmacherskiej i ułatwienie organizowania i gry w pokera między graczami (zastosowanie modelu duńskiego)[47]

Zagadnienia społeczne[edytuj | edytuj kod]

W zakresie polityki rodzinnej partia proponowała likwidację obecnych mechanizmów polityki prorodzinnej (uznawanych przez nią za nieefektywne) i proponowała:

  • wprowadzenie bonu wychowawczego
  • zwiększenie roli rodziców w systemie edukacji

W zakresie edukacji Polska Razem postulowała likwidację gimnazjów. Sprzeciwiała się też przywilejom wynikającym z Karty Nauczyciela.

W zakresie ochrony zdrowia partia proponowała wprowadzenie opłat rejestracyjnych oraz ułatwienie nabywania przez lekarzy specjalizacji[48].

Ugrupowanie nie zajmowało oficjalnego stanowiska w kwestiach światopoglądowych (takich jak aborcja, zapłodnienie in vitro czy związki partnerskie), jednak jego politycy prezentowali poglądy konserwatywne.

Zagadnienia ustrojowe[edytuj | edytuj kod]

W kwestiach ustrojowych proponowała:

Zagadnienia związane z Unią Europejską[edytuj | edytuj kod]

Polska Razem określała się jako ugrupowanie eurorealistyczne (sytuujące się pomiędzy tzw. euroentuzjastami a eurosceptykami). Opowiadała się za referendami w sprawie każdego przeniesienia kompetencji polityki polskiej na politykę prowadzoną przez UE. Postulowała jednolity rynek europejski w celu zwiększenia konkurencyjności, jednak sprzeciwiała się akcesji Polski do strefy euro, dostrzegając jej nieefektywność (zdaniem PRJG ewentualna zmiana waluty może nastąpić jedynie w drodze referendum[50]). Polska Razem chciała inwestowania środków unijnych w tworzenie nowych firm oraz miejsc pracy, a także w badania oraz innowacje. Opowiadała się za poszerzaniem UE o nowe kraje, a także za rozwiniętymi strefami wolnego handlu z USA, Indiami i sąsiadami UE, za rozwojem programu Erasmus, jak również za różnego rodzaju deregulacjami i oszczędnościami w ramach UE. Postulowała też wprowadzenie programu Polskiej Transformacji Energetycznej oraz sprzeciwiała się opodatkowaniu energii. Partia opowiadała się przeciwko powoływaniu sił zbrojnych na poziomie europejskim, popierając ścisłą współpracę z NATO. Postulowała utworzenie Uniwersytetu Partnerstwa Wschodniego. Opowiadała się za reagowaniem przez UE na przejawy dyskryminacji na tle narodowościowym oraz religijnym[15].

Symbolika[edytuj | edytuj kod]

Symbolem partii było zielone jabłko, przypominające kształtem Polskę i nazwa partii napisana granatowymi literami[11].

Działacze[edytuj | edytuj kod]

 Zobacz też kategorię: Politycy Polski Razem.

Prezydium Zarządu Krajowego (ostatni skład)[edytuj | edytuj kod]

Prezes:

Wiceprezesi:

P.o. sekretarza generalnego:

Skarbnik:

  • Dariusz Wieteska

Przewodniczący Rady Krajowej:

Pozostały członek:

W ostatnim okresie funkcjonowania partii w niespełna 30-osobowym zarządzie partii zasiadali także m.in. Kamil Bortniczuk, Andrzej Dąbrowski, Włodzimierz Fisiak, Tadeusz Kopeć, Stanisław Kruczek, Iwona Michałek, Krzysztof Oksiuta, Grzegorz Piechowiak, Andrzej Stanisławek, Andrzej Walkowiak, Artur Zasada i Jacek Żalek. Wiceprzewodniczącymi kierowanej formalnie przez Pawła Kowala (który we wrześniu 2015 zawiesił działalność partyjną) rady krajowej byli Dariusz Lipiński, Zbigniew Wojciechowski i Artur Zasada.

Organizacja młodzieżowa partii do stycznia 2016 nosiła nazwę Młodzi Razem Jarosława Gowina, następnie przyjęła nazwę Młoda Prawica. Jej prezesem został Jan Strzeżek. Organizacja ta została następnie młodzieżówką Porozumienia.

Posłowie na Sejm VIII kadencji[edytuj | edytuj kod]

Wszyscy posłowie Polski Razem należeli do klubu Prawa i Sprawiedliwości.

Senatorowie IX kadencji (w klubie PiS)[edytuj | edytuj kod]

Inni senatorowie Polski Razem w Senacie IX kadencji (początkowo bezpartyjni, potem wstąpili do PiS):

Posłowie na Sejm VII kadencji[edytuj | edytuj kod]

Wcześniejsi posłowie Polski Razem:

Senatorowie VIII kadencji[edytuj | edytuj kod]

Posłowie do Parlamentu Europejskiego VII kadencji (do 30 czerwca 2014)[edytuj | edytuj kod]

Wszyscy eurodeputowani Polski Razem należeli pod koniec kadencji do grupy Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Gowin: Polska Razem ma już 2 tys. członków opłacających składki. gazetaprawna.pl, 18 lutego 2017.
  2. PO zdecydowało. Donald Tusk wygrywa wybory na szefa partii. wp.pl, 23 sierpnia 2013.
  3. Godzina dla Polski.
  4. Gowin rozpoczął prace nad „programem rządzenia w latach 2015–2019”. gazeta.pl, 23 września 2013.
  5. Program 2015.
  6. Środowisko Gowina i PJN podpisały porozumienie o współpracy. onet.pl, 4 października 2013.
  7. Gowin i Wipler podpisali porozumienie o współpracy programowej. interia.pl, 9 października 2013.
  8. Podpisanie porozumienia pomiędzy Polskim Stronnictwem Demokratycznym, a Ruchem Obywatelskim. psd1861.com.pl, 21 stycznia 2014.
  9. Pięćdziesięciu działaczy młodzieżówki PO przeszło do Gowina. newsweek.pl, 6 grudnia 2013.
  10. Jaworski znów zmienił partię. Przeszedł do Jarosława Gowina. gazeta.pl, 8 grudnia 2013.
  11. a b Gowin zakłada wraz z Republikanami i PJN nową partię „Polska Razem”. pap.pl, 7 grudnia 2013.
  12. a b Jarosław Gowin: za mało wolności gospodarczej w Polsce. pap.pl, 15 grudnia 2013.
  13. Droga do bogactwa. Konstytucja wolności gospodarczej PRJG. pjg.org.pl.
  14. Bielan: Przystępuję do Polski Razem Gowina. Startuję z Krakowa. rmf24.pl, 20 stycznia 2014.
  15. a b c Zaprezentowaliśmy program europejski. Gowin wystartuje do PE. pjg.org.pl, 1 lutego 2014.
  16. Pozycja 3918. Monitor Sądowy i Gospodarczy nr 64/2014, 2 kwietnia 2014.
  17. Gowin: prezentujemy program normalnej, wolnorynkowej prawicy. pjg.org.pl, 16 lutego 2014.
  18. Jarosław Gowin: Przemysław Wipler poza Polską Razem. wp.pl, 20 lutego 2014.
  19. Paweł Majewski: Wipler odchodzi, część Republikanów z Gowinem. rp.pl, 21 lutego 2014.
  20. Gowin: Polacy muszą chcieć wrócić z Londynu i zamieszkać w Polsce. W Warszawie, Krakowie i na bogatej polskiej wsi. pjg.org.pl, 1 marca 2014.
  21. Solidarna Polska nawiązała współpracę z Polskim Blokiem Ludowym. interia.pl, 15 marca 2014.
  22. Gowin przedstawił kandydatów do PE [online], onet.pl, 18 marca 2014 [zarchiwizowane z adresu 2014-03-20].
  23. Polska Razem z Solidarną Polską do PE?. gazetaprawna.pl, 16 marca 2014.
  24. Serwis PKW – Wybory 2014
  25. Wybierzmy Polskę. Razem! – relacja z konwencji Polski Razem Jarosława Gowina. migalski.eu, 12 kwietnia 2014.
  26. Strona akcji „Żyj po polsku”.
  27. Serwis PKW – Wybory 2014
  28. Oświadczenie PRJG ws. Pana Posła Johna Godsona. pjg.org.pl, 27 czerwca 2014.
  29. „Sprawiedliwa Polska” – to nowy klub, który powstanie w sejmie. wp.pl, 11 lipca 2014.
  30. Jarosław Kaczyński podpisał porozumienie ze Zbigniewem Ziobro i Jarosławem Gowinem. wp.pl, 19 lipca 2014.
  31. Wiceszef Polski Razem Piotr Zając przeszedł do Kongresu Nowej Prawicy. onet.pl, 28 października 2014.
  32. Klub Jarosława Gowina chce odwołania Wandy Nowickiej z funkcji wicemarszałka Sejmu. wp.pl, 6 marca 2015.
  33. I Kongres Polski Razem Zjednoczonej Prawicy. pjg.org.pl, 27 kwietnia 2015.
  34. Janusz Buzek przechodzi do Gowina. „PO mocno zeszła w lewą stronę”. tvn24.pl, 5 lipca 2015.
  35. Polityczne transfery. radio.katowice.pl, 5 lipca 2015.
  36. Artur Łukasiewicz: Ast, Rafalska... Jest też Zasada i Iwan. Poznaliśmy listy PiS. gazeta.pl, 29 sierpnia 2015.
  37. Poseł Andrzej Kania odchodzi z Platformy Obywatelskiej!. moja-ostroleka.pl, 11 września 2015.
  38. Jarosław Gowin o nowej formacji: w polityce najważniejsza jest gospodarka. wp.pl, 13 października 2017.
  39. Gowin: „4 listopada podczas kongresu Polski Razem zostanie zaprezentowana nowa formacja polityczna”. wpolityce.pl, 13 października 2017.
  40. Natalia Durman: Kolejny ruch dołącza do Gowina. wp.pl, 19 października 2017.
  41. Senator Józef Zając dołącza do Polski Razem. parlamentarny.pl, 30 października 2017.
  42. Jarosław Gowin przedstawił nazwę nowej partii. Odczytano list prezesa PiS. wprost.pl, 4 listopada 2017.
  43. Gowin dla „Rz”: Liczymy przynajmniej na 20 proc. poparcia. rp.pl, 9 grudnia 2013.
  44. Gowin: Polska potrzebuje „Konstytucji wolności gospodarczej”. onet.pl, 12 grudnia 2013.
  45. Krzysztof Ogiolda: Jarosław Gowin w Opolu skrytykował rząd. nto.pl, 15 stycznia 2014.
  46. Polska Razem: zlikwidować ZUS i wprowadzić emeryturę obywatelską. onet.pl, 3 lutego 2014.
  47. Jakub Suszka: Polska Razem opublikowała projekt ustawy hazardowej!. e-playpoker.com, 6 czerwca 2016.
  48. Gowin na konferencji: Pseudoreformy doprowadzą do wydłużenia kolejek. pjg.org.pl, 21 marca 2014.
  49. Dlaczego proponujemy system głosowania rodzinnego?. jgowin.pl, 9 grudnia 2013.
  50. Polska Razem Jarosława Gowina chce referendum w sprawie przyjęcia Euro. bankier.pl, 13 maja 2014.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]