Zwartblauwe rapunzel

De donkerblauw tot paarse, bloemen van de zwartblauwe rapunzel staan dicht opeengepakt in een aarvormige bloeiwijze van ongeveer 4 cm met 30-100 kleine bloementjes. Bloei is vanaf eind april tot begin juni. Hommels bezoeken de bloemen voor stuifmeel en nectar. In de bloeiwijze komen de bloemen van beneden naar boven tot bloei. Het eigen stuifmeel wordt eerst aangeboden, pas daarna rijpt de stempel en is de bloem klaar voor kruisbestuiving. In het zuiden en oosten van het land komt de zwartblauwe rapunzel voor in lichte bossen, beschaduwde bermen en in (laat) gemaaide graslanden. De zwartblauwe rapunzel is sterk achteruitgegaan. Alleen in het noorden van Drenthe en in Zuid-Limburg komen populaties van enige omvang voor.

Slechte zaadzetting en weinig verjonging

De zwartblauwe rapunzel is een plant met fraaie, donkerblauw tot paarse bloemen, die van eind mei tot half juni bloeien. De afzonderlijke bloemen van de zwartblauwe rapunzel staan dicht opeengepakt in een aarvormige bloeiwijze van ongeveer 4 cm met 30-100 bloemen. Hommels bezoeken de bloemen voor stuifmeel en nectar. In de bloeiwijze komen de bloemen van beneden naar boven tot bloei. Het eigen stuifmeel wordt eerst aangeboden, pas daarna rijpt de stempel en is de bloem klaar voor kruisbestuiving.

Ecologie en leefgebied

In het zuiden en oosten van het land komt de zwartblauwe rapunzel voor in lichte bossen, beschaduwde bermen en in (laat) gemaaide graslanden. De soort houdt van vochtige tot vrij natte, matig voedselarme tot matig voedselrijke, zwakzure tot kalkhoudende, humeuze bodem (leem, zand en mergel).

Bedreiging

De zwartblauwe rapunzel is sterk achteruitgegaan. Alleen in het noorden van Drenthe en in Zuid-Limburg komen populaties van enige omvang voor. Op de verspreide groeiplaatsen elders in het land groeien meestal maar enkele exemplaren.

Rapunzels zijn voor een goede zaadzetting afhankelijk van kruisbestuiving door hommels. Hommels transporteren stuifmeel over afstanden van enkele tientallen tot ongeveer 100 m. In kleine populaties van enkele verspreid groeiende rapunzels kunnen hommels moeilijk voor kruisbestuiving zorgen en zijn slechte zaadzetting en weinig verjonging het gevolg. Rapunzels vormen geen zaadbank van langlevende zaden in de bodem, maar kunnen behoorlijk oud worden en houden daarom stand op hun kleine groeiplaatsen.