Tuinbingelkruid
Mercurialis annua
Beschrijving
Uit de penwortel van Tuinbingelkruid Mercurialis annua komt een rechtopstaande of uitgespreide, stompkantige, vertakte, onbehaarde stengel, die sterk vertakt is. Tuinbingelkruid is tweehuizig. De bladen zijn langwerpig-eirond tot langwerpig-lancetvormig, spitsachtig, gekarteld-gezaagd, meestal gewimperd, lichtgroen, gesteeld, glanzend. Bij de mannelijke plant zijn de bladen iets langer gesteeld en breder dan bij de vrouwelijke, bij beide zijn de bovenste bladen smaller dan de onderste. Aan de voet van de bladstelen staan kleine steunblaadjes. Uit de bladoksels komen bij de mannelijke plant de lange, draadvormige bloemstelen, die meer naar de top tot kluwens verenigde, groenachtige bloemen dragen. Bij de vrouwelijke plant staan de kortgesteelde bloemen in de bladoksels, tot armbloemige bijschermen verenigd. De doosvruchten zijn 3-4 mm breed, met spitse een haar dragende kleurloze borstels bezet. De zaden zijn eirond, zwak rimpelig, lichtbruin, kleiner dan bij Bosbingelkruid Mercurialis perennis. 22-60 cm. Juni-herfst, soms zelfs in de winter.
Gelijkende taxa
Bosbingelkruid Mercurialis perennis is een overblijvende, ruwbehaarde plant van bossen en bosranden en heeft minder diepgekarteld blad en minder geelgroene bloeiwijzen. Het lijkt eigenlijk weinig op Tuinbingelkruid. In vegetatieve toestand is Tuinbingelkruid met allerlei eenjarige planten met tegenoverstaand blad te verwarren. Een belangrijk kenmerk van Tuinbingelkruid is dan het korte steunblaadje aan de voet van de bladsteel en de wel duidelijk maar relatief kortgesteelde bladeren.
Bijzonderheden
Tuinbingelkruid wordt bij het drogen blauwachtig, meestal iets metaalglanzend, hoewel niet zo sterk als Bosbingelkruid. Volgens Kerner kunnen bij deze plant de eitjes zich ook zonder bevruchting tot zaden ontwikkelen, althans bij het kweken van vrouwelijke planten in potten, waarbij op alle mogelijke wijzen was gezorgd, dat er geen stuifmeel van mannelijke bij kon komen, is zaadvorming waargenomen. Natuurlijk is daarbij ook rekening gehouden met het feit, dat aan vrouwelijke planten soms enkele mannelijke bloemen voorkomen
Verspreiding
Tuinbingelkruid is inheems in Europa behalve in de noordelijke landen. Tuinbingelkruid komt ook rond de Middelandse Zee en in het Midden-Oosten voor. In het oosten van Noord-Amerika, zuidelijk Zuid-Amerika, Zuid-Afrika is Tuinbingelkruid een aangevoerde plant en het wordt ook als dusdanig beschouwd in Polen, Denemarken, Groot-Brittannië, Ierland en Nederland. In al die landen is Tuinbingelkruid ook (sinds lang) ingeburgerd. Tuinbingelkruid groeit op allerlei, vaak zandige, omgewerkte grond en is in België en de zuidelijke helft van Nederland algemeen.
Naamgeving
In Gelderland is de plant op verschillende plaatsen als Smeerwortel bekend. Mercurialis = naam bij Cato van een naar de God Mercurius genoemde plant. Annua = eenjarig.
Referenties
Tekst
CC-BY-SA 3.0 Blz. 407, deel 2 van de Flora van Nederland 1909-1911 (3 delen) door H. Heukels. Rutger Barendse 2022-2023 (Gelijkende taxa, Verspreiding, Referenties).
| Data | Aantal |
|---|---|
| Gebruiker | Waarnemingen |
|---|---|
