Bosgeelster
Gagea lutea
Beschrijving
Bosgeelster Gagea lutea heeft onder de grond slechts een jonge bol met een omhulsel (rest van de oude bol). Het wortelblad is breed-lijnvormig (meestal 7-8 mm breed), plotseling-mutsvormig samengetrokken en priemvormig toegespitst. Het derde blad is meestal lancetvormig, langer of korter dan de bloeiwijze, vaak even breed als het wortelblad, het 4e is lijnvormig, kleiner, korter dan de bloeiwijze. Dit derde en vierde blad staan dicht bijeen onder de schermvormige bloeiwijze en zijn beide aan de rand spinnenwebachtig gewimperd. Het vijfde blad is een kort, vlezig schubbetje. De bloemen zitten 1-7, zelden tot 10 bijeen in een schermvormige bloeiwijze. De bloemstelen zijn kaal, vrij lang, tot dubbel zo lang als de bloemen. Het bloemdek is circa 15 mm lang en bestaat uit langwerpige, stompe, onbehaarde, aan de bovenzijde lichtgele en aan de onderzijde groene bladen. De meeldraden zijn omstreeks half zo lang als het bloemdek, met eironde helmknopjes. 10-30 cm. Maart tot mei.
Gelijkende taxa
Bosgeelster gelijkt wel wat op Weidegeelster Gagea pratensis , maar is er door de vorm van het wortelblad gemakkelijk van te onderscheiden. Bij Weidegeelster zijn de meerdere wortelbladen tot 5 mm breed en scherp gekield.
Sleutel
In de Heukels' Flora van Nederland, 2020 wordt Gagea lutea var. glauca onderscheiden. Deze heeft een meer blauwgroene blad- en stengelkleur dan de gewonere groene vorm en is in het noorden van Nederland aangetroffen.
Bijzonderheden
De bloemen zijn zwak proterogynisch. Bij insectenbezoek is in het begin van de bloeitijd kruisbestuiving verzekerd, later kan ook door insecten zelfbestuiving plaatshebben. Dit laatste kan dan ook spontaan geschieden. Bij regenachtig weer blijven de bloemen gesloten en heeft hierin zelfbestuiving plaats (pseudo-cleistogame bloemen).
Verspreiding
Bosgeelster is inheems in Europa, een aanzienlijk deel van aangrenzend Azië en in Japan en Korea. Bosgeelster komt op grazige plaatsen aan heggen, in kreupelhout en langs beken voor en is zeldzaam in Nederland en België. In Nederland is Bosgeelster vooral bekend uit de Hollandse binnenduinen, het uiterste oosten (rond Winterswijk en in Twente), Groningen en Noord-Drenthe en Zuid-Limburg (langs de Geul). In Vlaanderen zijn zeer weinig groeiplaatsen en is Bosgeelster alleen wat stabieler aanwezig rond Lede en Aalst (Oost-Vlaanderen). In Wallonië is Bosgeelster wijder verspreid en vooral bekend uit de (iets) kalkrijkere streken en staat daar voornamelijk langs beken met een natuurlijk stromingsbeeld.
Naamgeving
Gagea = naar Thomas Gage, een vriend van Salisbury, een Engels botanicus (overleden in 1820). Lutea = geel.
Referenties
Tekst
CC-BY-SA 3.0 Blz. 271, deel 1 van de Flora van Nederland 1909-1911 (3 delen) door H. Heukels. Rutger Barendse 2023 (Gelijkende taxa, Sleutel, Verspreiding, Referenties. Aangevuld: Gelijkende taxa). Staf Brusseleers & Godelieve De Schutter 2023 (redactie)
| Data | Aantal |
|---|---|
| Gebruiker | Waarnemingen |
|---|---|
