Luilak, een oude Gorcumse traditie – lezers halen herinneringen op

GORINCHEM Wie doet in Gorinchem nog aan Luilak? Herrie maken op de vroege zaterdagochtend voor Pinksteren. Luilak is een traditie die vooral in Noord-Holland nog leeft, maar volgens Wikipedia zou het ook in Gorinchem ‘gevierd’ worden. Maar is dat echt zo? Of is het iets uit (lang) vervlogen tijden? Wie heeft er herinneringen aan Luilak in Gorinchem? Deze vraag stelden we aan onze Facebookvolgers.

door Louis van Oort

Uit de reacties blijkt dat in het verleden inderdaad aan Luilak werd gedaan in Gorinchem, maar dat de traditie waarschijnlijk ergens in de jaren ’80 is uitgedoofd. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de woorden van Marjolijn Rietveld-Donga: ,,Moest er pas nog aan denken. In mijn vroege jeugd (ben 45) kwam het nog voor… Volgens mij.”

In ieder geval in de Lingewijk, Oud West en Stalkaarsen werd destijds op de vroege zaterdagochtend voor Pinksteren een flinke bak herrie gemaakt en werden allerlei ‘geintjes’ uitgehaald. ,,Wij deden dat bij de Dr. van Stratenweg en Stalkaarsen”, vertelt Petra Rooijens bijvoorbeeld. ,,Met pannendeksels en pollepels lawaai maken, en in de portieken van de flat alle bellen drukken.”

KRENTENBOL

Bertha De Jong vertelt: ,,Heb het ook nog meegemaakt, ik ben 76. Wij deden toen ludieke grapjes, zoals de plantenbakken van het stadhuis bij het station neerzetten en andersom en daarna een warme krentenbol halen bij de bakker onder de Asta-bioscoop. En fietsen vastbinden aan de voordeur van huizen in de stad. Het waren lolletjes, maar geen schade of rotzooi.”

RAMEN INSMEREN MET EIEREN OF KALK

Het is echt een traditie uit het verleden volgens Anneke de Klerk: ,,In de vijftiger jaren. Werd er rond vier/vijf uur aangebeld en wat herrie op straat. Mijn vader vond dat toen niet zo leuk.”

En er zijn er meer die bepaalde aspecten van Luilak niet zo leuk vonden. Zo vertelt Gea van Heumen-van den Brand: ,, Ik heb het nog wel meegemaakt en ik vond het wel grappig. Maar dat de ramen van de buren met eieren werden ingesmeerd, was minder leuk. Dit was ik denk een jaar of 35 terug in de Lingewijk Gorinchem.”

,,De ramen werden wit gekalkt, in mijn tijd”, vult Anja Foppen-Boom aan. ,,Zelf nooit meegedaan en gelukkig ook nooit witgekalkte ramen gehad bij ons thuis. Lawaaioptocht en roepen door de brievenbus hoorde er ook bij.”

Bij iedere traditie horen liedjes, zo ook bij Luilak, vertelt Dick de Wit: ,,We zongen dan: ‘Luilak, beddezak, staat om negen uren op, negen uren, half tien, dan kan men de luilak zien!’”

TRADITIE HERLEVEN?

Eigenlijk zou het best leuk zijn als deze traditie weer in ere hersteld zou worden en zaterdagmorgen voor het krieken van de dag weer een lawaaioptocht door Gorinchem zou trekken. Hoewel…. Junior de Jong denkt daar heel anders over: ,, Doe maar niet, er zijn ook genoeg mensen met een nachtelijke baan, geloof me, zit niemand op te wachten.”