Brian Wilson - Smile (2004)

Legendarisch 'verloren' album van Beach Boys komt na 44 jaar toch uit - Showbizz & TV - AD

De originele opnames van het legendarische 'verloren' album van de Beach Boys worden dit najaar uitgebracht - 44 jaar nadat het eigenlijk op de markt had moeten komen.

Het album 'The Smile' werd in 1966 opgenomen, maar was nog niet af toen Brian Wilson, de medeoprichter van de groep en schrijver van de meeste liedjes, een depressie kreeg.

The Smile had de opvolger moeten worden van de lp Pet Sounds, wat als een van de beste albums ooit wordt beschouwd, maar werd nooit meer afgemaakt.

'Brian was tijdens de sessies op zijn creatieve hoogtepunt', zegt zanger Mike Love nu. 'Ik ken geen popmuziek die ook maar in de buurt komt van wat hij heeft gemaakt.'

De eccentriciteit van Wilson is bekende band-folklore. Zo zou hij een aantal nummers hebben geschreven in gigantische een zandbak die Wilson in zijn huiskamer had laten plaatsen, om het strandgevoel te kunnen krijgen. (Redactie)

Voor mensen die de U2 box van Achtung Baby al duur vonden .... check de "Limited Edition Exclusive Autographed SMiLE Light Up Box + Limited Edition Exclusive SMiLE Surfboard ":
The Beach Boys - Official Merch - Powered by MerchDirect

boxset is alvast ge-preordered

Toch wel die met surfplank hé?

Komt de echte versie dan wel apart op MuMe?

Dacht het wel want die word nu uitgebracht onder de vlag van The Beach Boys.

Plots behoorlijk irrelevant met het uitkomen van de "smile sessions"

Voorlopig luister ik anders nog het liefst naar deze.

Het is volgens mij trouwens omgekeerd. The Smile Sessions zijn wat irrelevant geworden in 2004.

SMiLE draagt de hele geschiedenis van de Sessions, die nu hooguit nog een stukje interessant verleden zijn, in zich.

En hier pas werd het werk helemaal voltooid. Deze keer had Brian in tegenstelling tot toen wel de volledige enthousiaste steun van de groep muzikanten waar hij mee samenwerkte en dat straalt van de muziek af.

Best aangenaam, maar kan me toch niet voorstellen dat dit het destijds nooit uitgebrachte meesterwerk is dat de wereld op zn kop zou zetten. Vind 'Pet Sounds' toch echt een slaggie sterker. Een wereldsong als 'God Only Knows' staat hier niet op. Wel mooi dat we er nu alsnog kennis van hebben kunnen nemen.

Dat is denk ik dan toch een kwestie van smaak. Surf's up is toch nog een stukkie beter? En dan heb je nog knallers als Heroes and Villains, Good Vibrations. Dan is God Only Knows toch maar een minimalistich liefdesliedje.

Een van de weinige CD's waarbij ik dezelfde sensatie voelde als toen ik als 11 jarige voor het eerst LP's luisterde. Wat een prachtig meesterwerk vind ik dit. De samenzang, de instrumentatie, alles van een zeldzame schoonheid, die mij bij elke luisterbeurt weer weet te raken.

Brian Wilson - Smile

Dit is een plaat die ik keer op keer op kan zetten en die me toch iedere keer weer weet te overrompelen. Het is ook een plaat met een opmerkelijke historie. Hij kwam uit in 2011, maar had eigenlijk in 1967 uit moeten komen en Smile moeten heten. Destijds was Brian Wilson van The Beach Boys, naar zijn idee, verwikkeld geraakt in een creatieve strijd met The Beatles. In 1966 had hij The Beatles weten te overtroeven met Pet Sounds en Good Vibrations, en de opvolger, Smile, zou nog grens verleggender zijn. Het zou een muzikale collage worden; a teenage symphony to God; een conceptalbum dat de luisteraar meenam op een muzikale reis door het Oude Westen. Wilson ging enthousiast aan de slag. Hij schreef de muziek en de arrangementen in rap tempo en vertrouwde de teksten toe aan de dichter, Van Dyke Parks. Hij liet de befaamde, meerstemmige zang van The Beach Boys nieuwe hoogten bereiken en de ervaren sessiemuzikanten van The Wrecking Crew de muziek inspelen. Zelf zat Wilson achter de mengtafel, van waaruit hij het geluid van alle ingredienten van Smile wilde perfectioneren. Maar halverwege begon hij zijn zelfvertrouwen te verliezen. Wilson kreeg veel tegengeluid te verduren van de platenmaatschappij en van zijn bandleden, en ondertussen hoorde hij hoe briljant The Beatles bezig waren met hun Sgt. Pepper. Dat alles en het feit dat Brian Wilson aan de harddrugs ging, leidde ertoe dat het Smile-project in de lente van 1967 door hem werd stopgezet. Daardoor leverde The Beach Boys slechts een magere bijdrage tijdens de Summer of Love en dat heeft ervoor gezorgd dat ze, tot op de dag van vandaag, door het grote publiek niet op waarde worden geschat, ondanks al hun indrukwekkende werk van daarvoor en daarna. En dat is niet terecht!

Smile past, naar mijn mening, gemakkelijk in het rijtje waar ook de meesterwerken van The Beatles, Pink Floyd, The Doors, Jimi Hendrix en ga zo maar door in staan, en persoonlijk vind ik het album daar nog bovenuit stijgen. Brian Wilson legde alle puzzelstukjes van zijn Smile-sessies in 2004 in elkaar, nam alles opnieuw op en bracht het album alsnog uit als solo-artiest. Ik prefereer zelf de latere versie uit 2011, omdat het hetzelfde muzikale verhaal verteld, maar dan met de originele opnames. Maar dat Wilson, solo, zo lang na die originele Smile-sessies, het album alsnog op zo’n briljante wijze wist te voltooien, getuigt van zijn genie. Hij moet er destijds echt heel dichtbij geweest zijn, want ik kan me haast niet voorstellen hoe dit album beter kan. Alles klopt voor mij! Ik hoor van sommige mensen die ik het heb laten luisteren dat ze het te gefragmenteerd vinden – het zou meer luisteren als een reeks ideeen die niet volledig uitgewerkt zijn. Deels is dat denk ik een vooroordeel, wat veel te maken heeft met de geschiedenis van deze plaat. Ik kan alleen maar zeggen: luister verder, blijf luisteren. Dat heb ik gedaan. Op een gegeven momenten ging ik al Wilsons keuzes begrijpen.

Het is inderdaad een symfonie, met verschillende delen, sommige wat korter dan de andere, die samen een briljant geheel vormen. Veel kracht zit hem in de afwisseling. Het klinkt ironisch, maar Smile heeft niet een gevoel. Sommige nummers klinken vooral vrolijk, anderen droevig, anderen zijn angstaanjagend, weer anderen zijn meditatief en zelfs in de nummers op zichzelf gaat een spectrum aan emoties schuil. De rode lijn is dat er altijd iets vreemds aan de hand is, iets ontregelends. Noem het Wilsons manie. Ook een vooroordeel wat met de geschiedenis te maken heeft, maar dit keer werkt het in het voordeel van de plaat. Smile klinkt als een kunstwerk dat zo groot is, dat het de kunstenaar haast wel te veel moest worden. Er zit zoveel vernieuwing in, er zijn zoveel goede ideeen, zoveel onverwachte wendingen. Dat de energie om zoiets te maken allemaal uit een man kwam, is verbazingwekkend. De zenuwinzinking die Brian Wilson in 1967 kreeg, maakt Smile alleen maar mysterieuzer. Omdat er een geest op vastgelegd is toen die ontzettend hoog vloog, ver boven vele tijdgenoten uit, vlak voordat hij onverbiddelijk neer moest storten.

De labiliteit van die geest is overal op Smile te horen. Het begint met Our Prayer. De a capella zang is hemels mooi, maar er zit zo’n enorme breekbaarheid, zo’n immense gevoeligheid achter verscholen. Met Gee komt de energie erin en dan gaat het snel. Heroes and Villains opent als een normaal poplied, maar wordt al snel onderbroken door hele merkwaardige en onverwachte intermezzo’s. Weer is daar die labiele geest in terug te horen. Uit een verzameling stemmen, duikt steeds een herhalende kopstem op. De andere zang en het klavecimbel zijn de creatieve input die onophoudelijk Wilsons hoofd binnenstroomt, de kopstem is die fragiele geest die die input nog maar net aankan en op het randje van waanzin balanceert. De snelheid waarmee de stukken na Heroes and Villains elkaar opvolgen versterken die indruk.
De ironie spat er vanaf: ‘Look at me jump, I’m into great shape of the agriculture’
Brian Wilson is in vorm, maar op een andere manier dan hij op Pet Sounds in vorm was: dit is manisch.

Met Cabin Essence begint een nieuw deel van de plaat. De nummers worden weer wat langer, zijn meer echte nummers, waarin Wilsons melodieuze instinct op volle kracht werkt. Cabin Essence, Wonderful en Surf’s Up zijn stuk voor stuk melodieen die niet alleen prachtig zijn, maar ook fascinerend in de vorm van hun compositie. De samenzang is briljant. In Cabin Essence is die bezwerend, met lage stemmen die de cello’s volgen en haast op het gegons van bijen lijken, en kopstemmen die daar, zigzaggend, over heen zweven. In Wonderful klimt de zang steeds op onvoorspelbare wijze de hemelse hoogtes in, terwijl een andere stem daar met een staccato ‘one, one, one, one’ overheen loopt. Dan volgen er twee zeer aparte en kortere stukken. Look! (Song For Children) heeft dat ontregelende weer in zich. Het lijkt deels een vrolijk kinderdeuntje, met zelfs een kleine ode aan een bestaand nummer in zich, maar dat wordt onderbroken door een bloedstollend krachtig middenstuk. Het intro en het tussenstuk van Look! (Song For Children) behoren tot de meest indrukwekkende instrumentale stukken die ik ooit gehoord heb! Voor mij gaat Brian Wilson op dit punt van de plaat door het glazen plafond heen. Met deze ‘kinderlijke’ compositie bereikt hij de hoogste hoogtes waar inspiratie je kan voeren. Dit uitstekende muzikale intermezzo vloeit over in weer een heel apart stuk - Child (Father of the Man) - en dan een nieuw hoogtepunt, Surf’s Up. Een unieke compositie, die zowel weet te raken in een simpele setting (de versies met alleen solozang en piano) als in deze zorgvuldig muzikaal aangeklede Smile-versie. In beide versies grijpt Wilsons uithaal in de eerste twee coupletten naar de keel: het is van een schoonheid die haast iets engs heeft. De melodie zweeft heerlijk over de begeleiding heen en laat weer die hartverscheurende gevoeligheid horen:
‘I heard the most wonderful thing, a children song’

De climax is hemels (wederom in beide versies!). Het is alsof er met een geslaakte zucht meteen de mooiste, engelachtige muziek meekomt. Want het voelt haast als een verzuchting. Alsof Brian Wilson hier iets laat ontsnappen, iets uit zich laat stromen, waar hij al zo lang mee geworsteld heeft. Hoewel zijn invloed op de ontwikkeling van deze plaat niet de meest positieve geweest schijnt te zijn, levert hij hier een knap staaltje werk af. Tussen al die engelachtige kopstemmen klinkt namelijk Love’s prachtige, afwijkende baritone: ‘Father of the Man’. En daar overheen de prachtige hoofdmelodie, ook door Love gezongen: ‘A children’s song, can you hear them as they play?’. Het grote kippenvelmoment van Smile!

Een nieuw deel van de plaat begint met I Wanna Be Around / Workshop. Smile moest ook een plaat met veel humor worden, vond Brian Wilson, en dat is hier te horen. Ook in opvolger Vega-Tables is die humor op de voorgrond aanwezig. Vega-Tables is een groeibriljant. Na Surf’s Up doet het op het eerste gehoor wat suf aan om een nummer aan te moeten horen dat over de gezondheidsvoordelen van veel groenten eten gaat. Toch durf ik Vega-Tables een hoogtepunt te noemen dat niet onderdoet voor Surf’s Up…na het veel geluisterd te hebben. De enorme hoeveelheid energie die in dit nummer zit is erg aanstekelijk. Voor mij is het een ode aan de creativiteit en de vernieuwing, zowel in de kunst als in je eigen persoon. Nieuwe dingen doen, nieuwe dingen ontdekken, het leven in duiken:
‘Sleep a lot, eat a lot, rushing like crazy. Run a lot, do a lot, never be lazy’

Dit nummer is in een jaar tijd heel belangrijk voor me geworden. Als ik het in mijn hoofd of hardop zing, dan voel ik me gemotiveerd om de uitdagingen van het leven aan te gaan en om nieuwe dingen te maken. Iets dat Smile als geheel voor mij doet, maar in Vega-Tables voel ik het het meest. Muzikaal gezien, is de samenzang en de structuur van het nummer geniaal. Het gepingel op de banjo en de onverwachte inval van de cello op het eind, het originele gebruik van stemgeluiden: het werkt allemaal! Dat brengt me op een volgend punt: de timing op deze plaat. Die is perfect! Op oude Beach Boy-platen werd soms al geexperimenteerd met onconventionele instrumenten. Vaak viel er dan nog wat te verbeteren aan de timing ervan. Op Pet Sounds slaagde Brian Wilson erin dat te perfectioneren – op Pet Sounds is de briljante timing ook een grote kracht van de plaat – en op Smile gaat hij daarmee verder. Over elke inval is nagedacht en het is tot in detail gemixt. Perfecte productie kan muziek soms ook kapot maken, maar Brian Wilson doet het op zo’n liefdevolle manier dat de schoonheid van alles er juist door uitvergroot wordt: ieder instrument en stemgeluid komt tot zijn recht!

In het derde deel van Smile is die timing het belangrijkst. De muziek raakt hier in een stroomversnelling. De contrasten tussen de stukken zijn optimaal en overweldigend: er wordt afgestuurd op de climax van dit meesterwerk. Vega-Tables wordt rap gevolgd door Holidays – wederom energiek, op zijn eigen, speelse manier. Dat eindigt in een wat ingetogener outro. De stemmen vloeien het instrumentale stuk in, tot ze haast alleen overblijven. De engelachtigheid van Our Prayer klinkt hier weer in door. Daarna volgt het ingetogen begin van Wind Chimes. Voor de afwisseling zijn de teksten in dit derde deel wat minder zwaar poetisch en wat simpeler, en ook bij Wind Chimes is dit het geval. Dan, schijnbaar uit het niets, barst het nummer los in een plotselinge climax. Een deel van de zang imiteert de voorheen aanwezige baslijn, terwijl daarboven stemmen uitstijgen die weer heerlijk vreemde sprongen maken. In de tussenstukken spelen de piano en de klavecimbel op prachtig stuwende wijze tegen elkaar in, in het tweede tussenstuk bijgestaan door uitstekend basspel.

Als Wind Chimes is afgelopen word je gelijk het volgende nummer ingesleurd. Fire tart alle wetten van de conventionele popmuziek. Dit lijkt het nummer te zijn waar Wilsons manische inspiratie de gevaarzone in schoot. Tijdens de opnames was zijn labiliteit voort erg zichtbaar. Er moest vuur branden in de studio, de muzikanten moesten de rook kunnen ruiken terwijl ze allemaal brandweerhelmen droegen. Wilde Wilson soms dat ze speelden alsof ze midden in een brandend gebouw waren? Zodat ze de paniek voor de luisteraar tastbaar konden maken, zodat de luisteraar het vuur haast op de huid zou voelen? Wilson kreeg de prestatie die hij wenste. De muzikanten speelden hier alsof hun leven er vanaf hing, Hal Blaine sloeg als een dolle stier op de drums. De sirene jankte, want de rode zone leek bereikt. Het nummer lijkt de belichaming te zijn van het moment waarop Wilsons creatieve vuur omsloeg, de controle verdween en het vuur een brand werd. De gigantische lading inspiratie drukte zo hard op zijn geest dat de zenuwinzinking niet meer ver weg is. Deels zou je wensen dat een nummer waar zo’n persoonlijke tragiek achter zit, niet zou bestaan: je wenst Brian Wilson zijn instorting niet toe. Maar Wilson overleefde de brand, niet zonder schade, maar genoeg om goed verder te kunnen leven en dit album alsnog te kunnen maken. Dus hoewel het enigszins wrang is, ben ik blij dat dit moment er was in zijn geest, en dat wij naar dit nummer – deze muzikale krankzinnigheid – kunnen luisteren. Want het is een unieke muzikale ervaring!

Hoe passend dat na Fire, water volgt. Love To Say Dada begint totaal anders, rustig en hemels, warm en haast meditatief, omdat existentiele inzichten hier bereikt lijken te worden. De manische geest van Fire is gekalmeerd en er volgt een moment van comfortabele rust, van tevredenheid. Dit is een van de redenen waarom Smile zo geniaal is. Het kent onbedwongen uitgelaten momenten, maar ook rustige momenten, die echter zo sterk zijn dat ze de plaat niet vertragen. In deze muzikale tegenhanger van Fire wordt het meesterwerk prettig en waardig afgewerkt. Dan klinken de stemmen van het begin weer – een fragment van Our Prayer. Door het enorme verhaal wat Smile in zo’n drie kwartier verteld, lijkt het zo lang geleden. En daarom is het zo mooi dat Our Prayer nog een keer terugkomt.

Wat volgt is nog een meesterstuk, wat de wereld gelukkig in 1966 al mocht horen: Good Vibrations. Het opnemen van deze unieke single in het verhaal dat Smile heet, had een fout kunnen zijn. Een gevaar is dat Smile een plaat geworden was waarop het heel lang wachten is om Good Vibrations te kunnen horen. De tegenhanger daarvan is dat het een geforceerde toevoeging was geweest, een publiekstrekker om de plaat te kunnen verkopen, die totaal niet past in wat Smile is. Gelukkig is het voor mij geen van beide. Het sluit het album in stijl af, alsof het een epiloog is. De muzikale collage wordt afgesloten met een nummer wat op zichzelf al een muzikale collage is. Als de laatste klanken van dit revolutionaire nummer wegfaden, blijf ik altijd achter met het gevoel alsof ik een geweldige film heb gezien. Alsof ik in iets mee ben genomen, waar geen enkele andere deur me brengen kan. En als kunst dat kan doen, dan is het hoogste wat er is. Daarom voel ik mij schatplichtig aan Smile. Ik kan erover schrijven alsof ik een politiek pamflet schrijf. Ik hoef niemand er meer van te overtuigen dat ze Good Vibrations moeten luisteren. Het is gelukkig welbekend dat dat nummer revolutionair is. Luister nu die 45 minuten ervoor nog maar eens!

Het is een lang verhaal geworden, maar ik kan er niets aan doen. Als ik aan Smile denk hoor ik de muziek al in mijn hoofd, en dat maakt dat ik de passie voel die me uren aan een stuk laat schrijven, zonder te pauzeren of iets te eten. Want dit album is fantastisch in alle opzichten! De muziek houdt me nu al 8 maanden bezig en de gemaakte indruk zal nooit verdwijnen, die is in mijn ziel gebrand. De zang, de instrumentatie, de composities, de structuur, de productie: het komt allemaal perfect samen. Over de teksten kan ik niet veel zeggen. Ze zijn zwaar poetisch en vaak niet te doorgronden. Tekstueel wordt ik niet geraakt, maar de tekst wordt op zo’n manier door de zang gedragen dat dat niets uitmaakt. En dan heb ik liever Van Dyke Parks als de eindverantwoordelijke, dan dat ik me aan de ondermaatse teksten van Mike Love of Tony Asher zit te storen. Dat zou de muziek niet waardig geweest zijn, want Smile bevat ruim drie kwartier van de beste muziek die ik ooit gehoord heb, en misschien ook wel zal horen. Het is een van de wereldwonderen van de muziek die je gehoord moet hebben, op dezelfde manier dat Brian Wilson een muzikaal wereldwonder is! En laat ik dit relaas eens met een lekker controversiele uitsmijter eindigen: als The Beatles dit destijds hadden willen evenaren, dan was de band 2 jaar eerder uit elkaar gegaan!

Ben je d'r ondertussen al uit Herman, na ruim 12,5 jaar?

@ king of dust, wat een geweldig verhaal heb je er van weten te maken. Ben het in grote lijnen met je eens. Hoor het album sinds jaren weer eens terug omdat de docu me gisteren in het geheugen kwam.
Het album komt bij mij tot een 4* helaas omdat ik toch ergens de samenhang mis en het ontbreken van de goede urgentie. De achtervolger in de wapenwedloop kwam tot iets moois maar moet erkennen dat de hoofdrolspelers toch een streep voor behielden.

Hoor 'm stiekem liever dan The Smile Sessions. Het blijft een feit dat Smile (in welk vorm dan ook) mínder is dan de som der delen, oftewel, de delen zijn beter dan de som, die waarschijnlijk nooit correct had kunnen worden opgeteld. (En dat zeg ik met alle liefde, want The Beach Boys zijn mijn favoriete band.)

Tja.........evenals het album "Pet sounds" beslist een album dat de moeite waard is, maar al met al vind ik de vermeende genialiteit bijzonder sterk overdreven.
Hiermee zal ik vast mensen op de tenen trappen, inspecteurs van de goede smaak politie voor het hoofd stoten, maar dat is dan jammer.
Brian Wilson is geen gereïncarneerde Beethoven, Bach of Mozart zoals menig muziekgeleerde ons wil doen laten geloven. Hij heeft een aantal sterke composities geschreven, maar heeft daarnaast heel, heel veel meer fillers gefabriceerd.

Onder de streep voor mij veelal niet meer dan typisch Amerikaanse kitch. Op het eerste gezicht, in dit geval gehoor, lijkt het heel wat. Bij nadere bestudering is het echter slechts doublé en geen echt goud dat blinkt.

Oh. Interessant.

Als u niet enige interesse heeft om te lezen hoe andere mensen tegen een artiest en hun muziek aankijken, is het wellicht een idee om deze website over te slaan.
Maar uw inhoudsvolle sarcastische reactie is genotuleerd hoor.

Met muzikale groet.