Recepta na antykoncepcję awaryjną to decyzja farmaceuty. NFZ wydał komunikat... - mgr.farm
REKLAMA
śr. 15 maja 2024, 08:01

Recepta na antykoncepcję awaryjną to decyzja farmaceuty. NFZ wydał komunikat…

Od 2 maja apteki mogą zgłaszać się do udziału w pilotażowym programie umożliwiającym farmaceutom wystawianie recept na antykoncepcję awaryjną. Przez niespełna 2 tygodnie zgłosiło się do niego nieco ponad 300 aptek. To sukces czy porażka?

Farmaceuta w aptece pokazujący pacjentce różne leki.
Wystawienie recepty na antykoncepcję awaryjną nieletniej pacjentce będzie decyzją farmaceuty (fot. Shutterstock)

71 aptek podpisało umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia na udział w pilotażowym programie usługi farmaceuty dotyczącej zdrowia reprodukcyjnego. To stan na poniedziałek 13 maja, o którym poinformowały Fakty TVN. Dzięki temu zatrudnieni w nich farmaceuci mogą wystawiać recepty na antykoncepcję awaryjną. Poprzedzi to jednak przeprowadzenie wywiadu z pacjentką, która takiego preparatu będzie potrzebować.

W całej Polsce obecnie funkcjonuje niecałe 12 000 aptek. To oznacza, że do pilotażu zgłosiło się mniej 3 procent z nich.

– Jak z każdą usługą nową, muszą być pionierzy, i oni będą nadawali rytm dalszym aptekom – oceniał w rozmowie z Faktami TVN Wojciech Chmielak, wiceprezes Zachodniopomorskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej.

Wątpliwości farmaceutów

Farmaceuci nieufnie podchodzą do pilotażu. Głównym powodem są wątpliwości, jakie budzi udział w nim pacjentek między 15 i 18 rokiem życia. Naczelna Izba Aptekarska wydała w tej sprawie rekomendacje, które początkowo stały w sprzeczności ze stanowiskiem Minister Zdrowia.

– W przypadku osób, które mają ukończony 15. rok życia, sugerujemy uzyskanie zgody opiekuna prawnego, a między 16. a 18. rokiem życia uzyskanie zgody tzw. równoległej, a więc pacjentki i opiekuna prawnego – wyjaśnia Marek Tomków, prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej.

Recepta na antykoncepcję awaryjną to decyzja farmaceuty

Ostatecznie Minister Zdrowia uspokoiła farmaceutów, że to oni decydują o wystawieniu recepty farmaceutycznej nieletniej pacjentce. Spotkanie w tej sprawie Izabela Leszczyna odbyła w miniony poniedziałek z prezesem NRA i prezesem NFZ.


Spotkanie Minister Zdrowia, Prezesa NRA i Prezesa NFZ w sprawie pilotażowego programu dotyczącego antykoncepcji awaryjnej w aptekach.
Źródło: X

– Chcemy pomóc kobietom, m. in. zwiększając dostępność do antykoncepcji awaryjnej. W pełni szanujemy opinie farmaceutów oraz ich autonomię. Podkreślamy, że wobec farmaceutów, którzy mają wątpliwości i obawiają się wydania antykoncepcji awaryjnej bez zgody rodziców, NFZ nie będzie wyciągał żadnych konsekwencji. Wspieramy kobiety i rozwiązujemy problemy – czytamy w komunikacie resortu.

NFZ wydał też komunikat, w którym podkreślił, że farmaceuta jest niezależny i samodzielny w podejmowaniu decyzji w zakresie czynności zawodowych. Wynika to z ustawy o zawodzie farmaceuty. Przy ich podejmowaniu farmaceuta kieruje się wyłącznie dobrem pacjenta, nie jest związany w tym zakresie poleceniem służbowym. Podmiot prowadzący aptekę ma obowiązek umożliwić farmaceucie samodzielne podejmowanie takich decyzji. Do ostatecznej decyzji farmaceuty należy więc czy i w jaki sposób należy wykonać usługi, objęte programem pilotażowym w zakresie usług farmaceuty dotyczących zdrowia reprodukcyjnego.

Równocześnie Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia zapewnił, że zarówno wymaganie przez farmaceutę przedstawienia przez małoletniego pacjenta zgody przedstawiciela ustawowego na udzielenie usług, jak i odmowa przez farmaceutę udzielenia usług objętych programem pilotażowym na rzecz pacjentów małoletnich, którzy nie ukończyli 18. roku życia, spowodowana brakiem zgody przedstawiciela ustawowego, nie będą stanowić naruszenia zasad realizacji programu.

– W szczególności odmowa taka nie będzie traktowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia jako „nieuzasadniona odmowa udzielenia usług pacjentowi uprawnionemu do usługi realizowanej przez realizatora pilotażu w ramach umowy”, o której mowa w § 5 ust. 3 pkt 3 umowy z NFZ. W rezultacie — nie będzie stanowić podstawy do nałożenia kary umownej – zapewnił NFZ.

©MGR.FARM

Wynalazca plastrów nikotynowych: Całe życie zastanawiałem się, dlaczego ludzie palą!

4 czerwca 202414:01

Historia pełna jest inspirujących opowieści o ludziach, którzy poświęcili swoje życie i karierę na rzecz tego, co kochali najbardziej – pomocy innym. Jedną z takich osób był Murray Elias Jarvik, amerykański psychofarmakolog i naukowiec, współtwórca plastrów nikotynowych. Z okazji Światowego Dnia bez Papierosa przypominamy jego niezwykłą sylwetkę.

[Artykuł sponsorowany]

Murray Jarvik urodził się 1 czerwca 1923 r. w Nowym Jorku. Ukończył m.in. Uniwersytet Kalifornijski w San Francisco. Przez całe życie cierpiał na problemy z sercem. Jego kłopoty zdrowotne rozpoczęły się od ciężkiego przypadku gorączki reumatycznej, gdy miał 12 lat. Później w wieku 28 lat zachorował na polio, a w 1992 r. zdiagnozowano u niego raka płuc. Nowotwór udało się wyleczyć.1,2

W całej tej historii warto wspomnieć, że naukowiec nigdy nie palił papierosów. W trakcie licznych pobytów w szpitalach obserwował jednak pacjentów, którzy zmagali się z nałogiem i objawami odstawienia papierosów. To wtedy w jego głowie zrodził się pomysł na inny, bezpieczniejszy sposób dostarczania nikotyny do organizmu, który zniweluje chęć sięgania po papierosa u osób, które powinny natychmiast wyjść z nałogu.1,2 Motywacji do działania dostarczała mu również żona, nałogowa palaczka.1

Nikotyna w terapii leczenia uzależnienia

Murray Jarvik rozpoczął badania nad wchłanianiem nikotyny przez skórę i jej wpływem na organizm ludzki od obserwowania rolników zajmujących się zbieraniem tytoniu. Nie mógł jednak uzyskać zgody na prowadzenie badań na pacjentach. W końcu wraz ze swoim kolegą z Uniwersytetu Kalifornijskiego, Jedem Rosem, zaczęli prowizoryczne plastry testować na sobie. Po latach, w jednym z wywiadów Javik wspominał: „Nałożyliśmy tytoń na skórę i czekaliśmy, co się stanie. Nasze tętno wzrosło, zaczęła skakać adrenalina, to wszystko przytrafia się palaczom”. 4

Badania Jarvika i Rose doprowadziły do wynalezienia plastra nikotynowego na początku lat 90. Sześć lat później Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) zatwierdziła ich sprzedaż jako leku bez recepty. Murray Jarvik dożył później starości. Zmarł 8 maja 2008 roku w wieku 84 lat.2

Plaster nikotynowy dzisiaj

Plaster nikotynowy dziś jest szeroko stosowany jako podstawowy element Nikotynowej Terapii Zastępczej. Dostarcza on nikotynę bezpośrednio przez skórę do organizmu, aby złagodzić potrzebę zapalenia papierosa i stopniowo rzucić palenie. Działa do 16 godzin i – w przeciwieństwie do papierosów czy e-papierosów – nie zawiera tysięcy substancji kancerogennych.5

Co warto zapamiętać na temat Nikotynowej Terapii Zastępczej?

• Nikotynowa Terapia Zastępcza to najlepiej przebadana farmakologiczna forma wsparcia rzucania palenia: ponad 150 badań klinicznych 6, w trakcie których przebadano około 65 tysięcy pacjentów 7, badania dostępne w Cochrane Library.

• NTZ to jedyna, dostępna bez recepty, terapia rekomendowana przez WHO (Essential Medicines List). Na liście znajdują się zarówno plastry, gumy, tabletki, jak i spray.3

• NTZ zwiększa szansę na rzucanie palenia o 50% do 60%.8

• Jednoczesne stosowanie plastra nikotynowego i innego rodzaju NTZ (szybko działającego, np. guma do żucia, tabletka do ssania, spray) zwiększa o 15% do 36% prawdopodobieństwo, że dana osoba rzuci palenie, niż gdyby użyła tylko jednego rodzaju produktu NTZ.7

• NTZ może być używana w grupach pacjentów ze szczególnymi potrzebami (kobiety w ciąży i karmiące piersią pod nadzorem lekarza10, pacjenci z chorobami serca i po przebytym zawale11, pacjenci z chorobami układu oddechowego, w tym POChP12, pacjenci z innymi uzależnieniami np. od alkoholu13.

Dowiedz się więcej na temat produktów Nikotynowej Terapii Zastępczej.

Literatura

  1. Weber, Bruce (2008-05-13). „Murray Jarvik, 84, Whose Research Helped Lead to Nicotine Patch, Dies”New York Times. Retrieved 2008-05-26.
  2. Wikipedia. Dostep 21.05.2024 r. https://en.wikipedia.org/wiki/Murray_Jarvik
  3. WHO model list of essential medicines – 22nd list, 2021, 30 September 2021, WHO/MHP/HPS/EML/2021.02, dostęp https://www.who.int/publications/i/item/WHO-MHP-HPS-EML-2021.02, 21.05.2024 r.
  4. Obituary: Murray E. Jarvik, 84, UCLA pharmacologist, nicotine patch inventor, dostęp: https://www.uclahealth.org/news/release/obituary-murray-e-jarvik-84-ucla-pharmacologist-nicotine-patch-inventor
  5. Edyta Budzyńska, Stefanie Sielemann, Jarosław Puton, Alexander L.R.M. Surminski, Analysis of e-liquids for electronic cigarettes using GC-IMS/MS with headspace sampling, Talanta, Volume 209, 2020, 120594, ISSN 0039-9140, https://doi.org/10.1016/j.talanta.2019.120594.
  6. SteadL.F., PereraR., BullenC. et al. Nicotinereplacementtherapyfor smoking cessation// CochraneDatabase Syst. Rev. 2012. Issue11.
  7. Hartmann‐BoyceJ, ChepkinSC, YeW, BullenC, Lancaster T. Nicotinereplacementtherapyversus controlfor smoking cessation. CochraneDatabase of SystematicReviews2018, Issue5.
  8. W porównaniu do pacjentów otrzymujących placebo lub bez leczenia za Hartmann‐Boyce J, Chepkin SC, Ye W, Bullen C, Lancaster T. Nicotine replacement therapy versus control for smoking cessation. Cochrane Database of Systematic Reviews 2018, Issue 5. Art. No.: CD000146. DOI: 10.1002/14651858.CD000146.pub5.
  9. Lindson N, et al. Different doses, durations and modes of delivery of nicotine replacement therapy for smoking cessation. Cochrane Database Syst Rev. 2019 Apr 18;4(4):CD013308.
  10. Bała,Cedzyńska i in. Wytyczne leczenia uzależnienia od nikotyny. Rekomendacje, 2022. https://nil.org.pl/uploaded_files/art_1653901298_wytyczne-zun.pdf
  11. McRobbie H, Hajek P. Nicotine replacement therapy in patients with cardiovascular disease: guidelines for health professionals. Addiction. 2001 Nov;96(11):1547-51.
  12. Ellerbeck EF, Nollen N, Hutcheson TD, Phadnis M, Fitzgerald SA, Vacek J, Sharpe MR, Salzman GA, Richter KP. Effect of Long-term Nicotine Replacement Therapy vs Standard Smoking Cessation for Smokers With Chronic Lung Disease: A Randomized Clinical Trial. JAMA Netw Open. 2018 Sep 7;1(5):e181843. 
  13. Pharmacological Options for Smoking Cessation in Heavy-Drinking Smokers – PubMed (nih.gov).

    Jak oceniasz artykuł?

    Twoja ocena: Jeszcze nie oceniłeś/aś artykułu

    Udostępnij tekst w mediach społecznościowych

    0 komentarzy - napisz pierwszy Komentujesz jako gość [ lub zarejestruj]