W czasie ciąży biegunka występuje u około jednej trzeciej kobiet. Z reguły jest stanem łagodnym i ustępuje samoistnie, jednak zawsze powinnaś ją skonsultować z lekarzem, ponieważ grozi odwodnieniem tobie i dziecku.
Biegunka w ciąży: w którym trymestrze się zdarza, co wtedy stosować i co można jeść
W serwisie Apteline.pl zgodnie z wizją Grupy NEUCA zależy nam na przekazywaniu treści najwyższej jakości – sprawdzonych informacji, eksperckiej wiedzy. Dlatego nasze teksty piszą i weryfikują specjaliści – farmaceuci i lekarze.
Biegunka w ciąży – jak ją rozpoznać
Podczas biegunki następują 3 wypróżnienia w ciągu doby lub jest ich więcej, a stolec przyjmuje płynną lub półpłynną konsystencję. Biegunka ostra trwa krócej niż 3 tygodnie, przewlekła – dłużej. Niezależnie od postaci z biegunką zawsze powinnaś się zgłosić do lekarza, ponieważ może ona doprowadzić do odwodnienia organizmu, zaburzeń elektrolitowych, niedoborów pokarmowych, a nawet niedożywienia, co stanowi poważne niebezpieczeństwo dla ciebie i dziecka.
Przyczyny biegunki w ciąży
Pojawiające się w okresie ciąży rozwolnienie wynika najczęściej z:
- błędów dietetycznych
- zakażeń wirusowych i bakteryjnych
- stosowanych leków
- zaostrzeń objawów zespołu jelita drażliwego.
Przyczyny biegunki w ciąży mogą być odmienne w zależności od trymestru ciąży.
Biegunka w pierwszym trymestrze ciąży
Choć zdarza się to rzadko, u niektórych kobiet zmiany hormonalne zachodzące na początku ciąży powodują oprócz wymiotów i nudności także biegunkę. Nie jest ona jednak charakterystycznym objawem wczesnej ciąży. Biegunka z towarzyszącym bólem brzucha oraz krwawieniem z dróg rodnych pojawiająca się w pierwszym trymestrze ciąży powinna być jak najszybciej skonsultowana z lekarzem, ponieważ może wskazywać na poronienie.
Biegunka w drugim trymestrze ciąży
Istnieje wiele przyczyn, które mogą wywoływać biegunkę u kobiet w drugim trymestrze ciąży. Często jest ona spowodowana przez szybko rosnący płód i powiększającą się macicę, które uciskają narządy wewnętrzne. Poza tym biegunka pojawiająca się w tym okresie ciąży może wynikać z błędów żywieniowych, zmian hormonalnych, stresu, a także infekcji bakteryjnych i wirusowych.
Biegunka w trzecim trymestrze ciąży
Podobnie jak w drugim trymestrze, tak i pod koniec ciąży do występowania biegunek przyczyniają zmiany hormonalne i powiększający się płód. Rozwolnienie może wynikać także ze stresu przed zbliżającym się porodem i pojawieniem się na świecie noworodka. U niektórych kobiet pojawiająca się biegunka jest fizjologicznym zwiastunem rozpoczynającej się akcji porodowej, podczas której organizm dąży do oczyszczenia się przed wydaniem dziecka na świat.
Pojawiająca się w trzecim trymestrze ciąży biegunka, której towarzyszą gorączka, osłabienie, skurcze brzucha, tkliwość i twardość brzucha, może być rezultatem odklejania się łożyska i wymaga pilnej wizyty lekarskiej.
Żółta biegunka w ciąży
Oddawanie żółto zabarwionych stolców w czasie ciąży jest najczęściej objawem wewnątrzwątrobowej cholestazy ciężarnych. Zjawisko to pojawia się samoistnie na skutek wzrostu stężenia estrogenów, który powoduje zaburzenia wydzielania kwasów żółciowych i utrudnia przepływ żółci przez drogi żółciowe.
Cholestaza ciążowa uwidacznia się najczęściej w trzecim trymestrze ciąży. Oprócz żółto zabarwionych stolców objawia się także silnym świądem skóry oraz zażółceniem skóry i błon śluzowych. Zjawisko to nie stanowi zagrożenia dla ciężarnej i ustępuje samoistnie po porodzie. Może być natomiast niebezpieczne dla płodu, ponieważ zwiększa ryzyko przedwczesnego porodu, niedotlenienia i spadku akcji serca, a nawet obumarcia płodu. Podejrzenie wewnątrzwątrobowej cholestazy ciężarnych wymaga przeprowadzenia dodatkowych badań i wdrożenia odpowiedniego leczenia.
Co jeść, gdy wystąpi biegunka w ciąży?
Sposób leczenia biegunki uzależniony jest od przyczyny jej występowania. Jeśli dolegliwości nie są nasilone, będziesz leczona objawowo. Pomocna jest lekkostrawna dieta, czyli ograniczenie wszelkich pikantnych, ciężkostrawnych i tłustych potraw (czerwonego mięsa, potraw smażonych, fast foodów, sosów, pełnotłustych serów i mleka) oraz kawy i napojów gazowanych. Wskazane jest natomiast spożywanie kleików, sucharków, chrupków kukurydzianych, chudego mięsa, ryżu i ziemniaków.
Nawadnianie się podczas biegunki
W przypadku pojawienia się biegunki przede wszystkim zadbaj o odpowiednie nawodnienie organizmu – podczas rozwolnienia tracisz duże ilości wody i elektrolitów. Ich regularne uzupełnianie pozwala uniknąć odwodnienia organizmu, na co w ciąży jesteś narażona szczególnie. Konsekwencją pozbawienia organizmu płynów mogą być zaburzenia pracy nerek, kwasica oraz zatrucie organizmu.
>> Jak się nawodnić? Sposoby na dobrze nawodniony organizm
Jakie leki na biegunkę w ciąży?
Chcąc zwalczać biegunkę w ciąży lekami, nie stosuj ich na własną rękę – wiele preparatów może negatywnie wpływać na twój organizm, zaburzać rozwój dziecka lub przyczynić się do przedwczesnej akcji porodowej. Lekarz pomoże ci dobrać właściwy lek, zawierający substancje takie jak:
- loperamid – lek przeciwbiegunkowy, który jest bezpieczny w zwalczaniu biegunki ostrej i przewlekłej
- węgiel aktywny – ma zdolność do wiązania i eliminowania z organizmu toksyn bakteryjnych oraz szkodliwych produktów metabolizmu
- diosmektyt – związek, który przez swoją specyficzną strukturę i dużą lepkość powleka silnie błonę śluzową przewodu pokarmowego, wzmacnia jej funkcję ochronną przed m.in. patogenami i czynnikami drażniącymi oraz przywraca jej właściwą przepuszczalność, a dodatkowo pochłania gazy jelitowe, toksyny, bakterie i wirusy
- błonnik – ma zdolność do wiązania dużej ilości wody, przez co działa zapierająco i reguluje rytm wypróżnień
- wyciąg z borówki czernicy – bogaty w garbniki o działaniu ściągającym i zapierającym
- antybiotyki – jeśli przyczyną przedłużającej się biegunki jest infekcja bakteryjna, najczęściej sięga się po penicyliny naturalne i syntetyczne oraz cefalosporyny.
Gdy biegunka pojawia się na tle nerwowym, pomocne okazują się ćwiczenia fizyczne oraz metody relaksacyjne, które redukują stres i częstotliwość wypróżnień.
>> Jak się uspokoić? Metody relaksacyjne, leki i zioła na uspokojenie
Biegunka w ciąży – alarmujące objawy
W większości przypadków objawy biegunki są łagodne i ustępują samoistnie w ciągu kilku dni. Zdarzają się jednak sytuacje, gdy powinnaś jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Takie objawy alarmowe podczas biegunki to:
- oznaki odwodnienia organizmu – mała ilość oddawanego moczu, jego ciemniejszy kolor, suchość w ustach, zmęczenie, senność, zawroty głowy
- towarzyszące biegunce krwawienie z dróg rodnych oraz silne, kurczowe bóle brzucha – mogą świadczyć o poronieniu
- żółte zabarwienie stolca – może wskazywać na cholestazę wewnątrzwątrobową.
>> Taki stolec świadczy o poważnej chorobie. Kiedy iść do lekarza, a kiedy zmienić dietę?
- Waluga M, Hartleb M. Rozpoznawanie i leczenie chorób gastroenterologicznych u kobiet w ciąży. Przegląd Gastroenterologiczny 2009; 4(2): 61-70.
- Tylec-Osóbka E, Wojtuń S, Gil J. Podstawowe zasady postępowania w przebiegu chorób układu pokarmowego u kobiet w ciąży. Pediatr Med Rodz 2012; 8(4): 315-323.
- Milkiewicz P. Cholestaza ciążowa – wybrane aspekty. Gastroenterologia Kliniczna 2010; 2(1): 10-13.