The Stones and Brian Jones (2023)

Vanaf 25 april 2024 in de bioscoop (Cherry Pickers Filmdistributie)

Geslaagde documentaire, bestaande uit veel footage-materiaal en zorgvuldige gekozen talking heads van wie (gelukkig) weinigen in beeld komen.

Het portret van de oprichter van The Stones is ontluisterend. Brian Jones werd door zijn ouders uit huis gezet, waarna hij de korte rest van zijn leven fladdert op zoek naar bevestiging in een band waarin niemand oog heeft voor elkaar. De blues is zijn troost.

De documentaire vertelt het verhaal van de opkomst en ondergang van Brian Jones – de rockster die de meesten niet (meer) kennen maar die mij wel interesseert omdat ik altijd een zwak heb gehad voor de vroege muziek van de Rolling Stones – al is dat verhaal vooral dat van een ondergang.

We leren dat Brian Jones uit de middle class kwam met een (klassieke) pianolerares als moeder, dat hij met zijn liefde en keuze voor zwarte muziek (blues) met succes daartegen rebelleerde waarbij zijn vader hem op z’n 17de het huis heeft uitgezet en zijn keuze voor de Rolling Stones nooit heeft begrepen zodat Brian altijd op waardering door z’n ouders heeft gehoopt. En dat de Rolling Stones is ontstaan door de fusie tussen een bandje van Brian Jones en een bandje van Mick Jagger en Keith Richards en dat er meteen rivaliteit was tussen Brian en Mick waarbij aanvankelijk Brian de winnaar was met de meeste meisjes achter zich aan: behalve muziek is Brian altijd alleen geïnteresseerd geweest in meisjes en hij heeft er enorm veel zwanger gemaakt (ik las eens een interview van Mick Jagger waarin hij hoog opgeeft van het beschikbaar komen van de anticonceptiepil eind jaren ’60 hetgeen ik nu beter begrijp). Brian was ook de leider, de woordvoerder en de manager van de band. Zijn band was meteen een succes maar tamelijk snel werd Brian naar de achtergrond gedrukt, met name toen ze een manager kregen die de blues wilde verruilen voor pop omdat dat beter verkoopt en Mick en Keith naar voren schoof die ook de liedjes gingen schrijven, welke liedjes Brian vreselijk vond. Waar Mick eerst jaloers was op Brian keerde dat om en Brian ging zwaar aan de drugs (amfetamine en alcohol) hetgeen hem ook onberekenbaar en paranoïde maakte (niet ten onrechte meende hij dat Mick en Keith hem in de maling namen). En hij ging nog meer fotomodellen zwanger maken waarbij de meisjes ook graag hopten van de ene Rolling Stone naar de andere.

De laatste fase begint met Anita Pallenberg met wie Brian een soort Sid en Nancy- of Cobain en Love-relatie krijgt vol drugs (LSD) en uitspattingen. Zij haalt de duistere kant van Brian naar boven (hij was altijd al een etter overigens) maar Brian vindt er ook een nieuwe sterrenstatus door omdat hij de hipste, meest extravagante kerel van swinging London wordt waarbij hij zelfs de Rolling Stones voorziet van een meer exotisch geluid. Maar als Anita naar Keith hopt is het klaar: hij verliest zich zo in drank en drugs dat hij niet eens meer gitaar kan spelen zodat Mick en Keith hem uit de band zetten. Drie weken later wordt hij dood in zijn zwembad aangetroffen.

De tragiek van Brian Jones’ leven is aldus dat hij in een band zat die hij haatte – hij vertrouwde Mick en Keith niet en hij haatte hun muziek – maar niets anders had (hij was te onzeker om zelf muziek te schrijven althans te publiceren) en dat het succes dat de band hem gaf hem enerzijds de kans gaf heel veel affaires te beleven en de prachtigste meisjes te bezwangeren maar anderzijds hij zo veel frustraties had (met zijn ouders en als bandlid) dat hij ook zijn drugsgebruik niet onder controle had hetgeen zijn ondergang werd.

Brian luisterde nooit naar de Rolling Stones – zijn eigen band – maar wel graag naar The Beatles. Ik denk dat The Beatles niet alleen muzikaal veel beter en innovatiever zijn maar ook authentieker: de Rolling Stones zijn toch vooral een commercieel product van een commercieel denkende manager en de gewiekste zakenman Jagger die zorgvuldig een rebels imago cultiveerden met Keith Richards die de junkie-outlaw speelt. Het is ironisch dat de enige bandlid die echt rock ‘n’ roll was – Brian Jones – geen echte rol van betekenis speelde (ook al doet Bill Wyman z’n best ons van het tegendeel te overtuigen) en ook onhoudbaar bleek precies vanwege z’n rock ‘n’ roll-levensstijl. De documentaire doet een prima job het verhaal van Brian Jones te vertellen, waarbij opvalt dat de documentaire praktisch alleen bestaat uit dingen die worden gezegd door allerlei betrokkenen terwijl de muziek zelf praktisch niet klinkt (er wordt ook geen enkel album genoemd en slechts een paar liedjes). Maar dat is wellicht precies de tragedie van Brian Jones.

Inhoudelijk wel oké en de docu geeft een redelijk beeld van Brian Jones als persoon en zijn leven ten tijden van zijn lidmaatschap van The Stones. Maar de docu is als film dan weer erg matig. Veel stilstaande beelden en vooral veel interviews door de beelden gemixt. Al met al wat duf en Jones zelf is ook niet een heel boeiend persoon per se. De stukjes met Bill Wyman die echt de muzikale stukjes van Jones uit de muziek noemt en echt ervan geniet zijn nog het leukst. 2,5*.

Echt ook zo verschrikkelijk irritant, en ik kan niet zo een oplossing bedenken, als er titels (vertalingen of talingen) in beeld komen, en dan de ene keer onder en twee seconden later weer boven. Gewoon omdat de echte tekst (lees echt als 'authentiek') de meerwaarde heeft.

Je wordt er bijkans scheel van.

Enige oplossing is om deze documentaire in Londen te bekijken

Wellicht wat budgettaire haken en ogen. Je moet er wat voor over hebben. Er zijn diehard fans die speciaal naar het buitenland gaan voor een première om zich niet te ergeren aan onder- en boventitels die het visuele plaatje verstoren.

Wie gaat er nou voor een niemandalletje als deze docu helemaal naar het buitenland toe? Zo interessant is dit ook allemaal niet natuurlijk. Leuk filmpje, als je toch in de buurt van een filmhuis bent. Meer niet.

Ik bedoel dan meer Star Wars nerds die de nieuwste film willen zien. Niet perse dit niemendalletje.

Ondertitels zijn vaak ook storend. Het ergste is als ze door de authentieke tekst heenlopen. Dan kijk ik me nog liever scheel.