Inmiddels vliegen er 120 vogels op het erf rond de speciaal aangelegde oeverzwaluwwand. Voor zover bekend zijn Johan en Marleen Wieland de enige melkveehouders met een oeverzwaluwwand op hun erf. “Het begon acht jaar geleden, toen de eerste vogeltjes nestjes maakten in het zand bij een van onze kuilsilo’s”, vertelt Johan. „Hartstikke mooi vond ik dat. Er kwam geen ingekuild gras meer in die silo, maar maïs. Die oogsttijd is pas na Rodermarkt, als de oeverzwaluwtjes al weer zijn vertrokken.”

Subsidie

Van lieverlee ontdekten meer oeverzwaluwen de broedplek. Johan en Marleen voorzagen dat er te weinig nestgelegenheid zou zijn en bewogen hemel en aarde om een subsidie voor de aanleg van een oeverzwaluwwand op het erf voor elkaar te krijgen. Een map vol brieven naar allerlei instanties getuigt daarvan. Uiteindelijk lukte het om via een project van Boer Burger Natuur Drenthe de 6500 euro betonkosten voor de wand te financieren. Johan: „Het speciale gele zand, de inzet van materieel en de manuren namen we voor eigen rekening. We wilden dit gewoon heel graag, niet alleen voor de zwaluwen. Hier genieten we van.”

Een meter diep

Het is ook een mooi gezicht. De lange betonmuur heeft 85 ronde gaten, waarin geel zand is te zien. In vrijwel elk nestgat is door een oeverzwaluw een ovaal, oogvormig gangetje gegraven. „Gangetje? Het is wel een meter diep, hoor”, zegt Johan. Het is een komen en gaan, met veel gezwenk en luchtacrobatiek, van vrolijk kwetterende, sierlijke vogeltjes. „Ook in de maïssilo zijn weer wat nestjes gemaakt. De gaten in die betonplaten zitten wat lager. Een stroomraster moet daar de katten weghouden.”

Apetrots is hij op het broedsucces van ‘hun’ oeverzwaluwen. Het is boerentraditie om, als je visite hebt, een rondje bij het vee langs te lopen. Bij Johan en Marleen gaat dat rondje ’s zomers met evenveel trots ook langs de oeverzwaluwen. Gewoon, om hun bezoekers te laten meegenieten van dit mooie stukje boerennatuur.

Een grauwe klauwier

Die natuurbeleving kan Johan niet los zien van het boer zijn. „Als boer werk ik met en in de natuur, met alle seizoenen mee. Mijn vader nam me als klein kereltje al mee naar de meeuwenkolonie op het Bongveen, liet me kievitseieren zien, wees me elke buizerd aan.” Altijd is hij zich bewust van de natuur om hem heen. „Rond de boerderij zitten bonte en groene spechten, pimpelmezen, een paartje bonte vliegenvangers, zwarte en gekraagde roodstaarten, zwartkop- en koolmezen. Bij het weiland heb ik een grauwe klauwier gezien.”

De familie zwaluw is bij de familie Wieland breder vertegenwoordigd: onder de dakranden van het voorhuis broeden huiszwaluwen, in de stallen nestelen boerenzwaluwen naast de mussen. „Op een ochtend lagen er dode boerenzwaluwen op de voergang in de stal. Er was een kerkuil bij de nesten geweest. Daar waren Marleen en ik toch zo sneu van. Meteen heb ik alle ventilatiegaten dichtgemaakt met kippengaas. Sindsdien doen we iedere avond de staldeuren dicht als de boerenzwaluwen weer op het nest zitten. Het is een kleine moeite en het geeft een boel voldoening.”

Parasieten

Zo hebben Johan en Marleen, met dochter en beoogd bedrijfsopvolger Annemiek (19) naast zich, niet alleen de zorg voor hun vee. Ook de natuur op hun erf wordt verzorgd. „Voordat de oeverzwaluwen terug komen uit het zuiden, boren we met helpers alle gaten in de wand uit en doen er nieuw zand in. Een hele klus, maar als we dat niet doen is er geen broedsucces vanwege parasieten in de oude nesten.”

Bij landwerkzaamheden spaart Johan de nestjes van weidevogels. ,,Het frustrerende is dat er niets van terecht komt. Vanuit huis zie ik met een verrekijker hoe de kraaien bezig zijn. Ook huiskatten maken veel jong leven dood. Daar hebben poezeneigenaren vaak geen idee van. Maar katten horen in de broedtijd ’s nachts binnen.”

Nog een broedwand

Ondertussen droomt Johan al van nóg een betonnen nestwand. ,,Bij het Peizerdiep, op één van de achterste percelen van de boerderij. Eentje waarin ook ijsvogels kunnen broeden...”