Na današnji 1943. godine dan počela je Bitka na Sutjesci.
Peko Dapčević obavio je smotru Druge proleterske divizije u mjestu Boan u Crnoj Gori, 15. maja 1943. godine, na dan kad je počela V neprijateljska ofanziva, poznatija kao bitka na Sutjesci.
Drugu proletersku diviziju činile su 2. proleterska brigada, 2. dalmatinska brigada i 4. crnogorska brigada.
U vrijeme Pete neprijateljske ofanzive Druga divizija je prvo vodila teške borbe sa Prvom njemačkom brdskom divizijom, na sektoru Mojkovca i Kolašina, potom učestvovala u stvaranju mostobrana na Vučevu i u teškim borbama na Javorku pivskom.
U borbama u dolini Sutjeske njene brigade su igrale odlučujuću ulogu u napadima na Košur i u odbrani na Donjim Barama. U vrijeme proboja na Zelengori izuzetno značajne su odbrambene borbe na Ljubinom grobu i Košuti, i prodor prema komunikaciji Foča-Kalinovik.
U najkrvavijoj bici u NOB-u, u okršaju s njemačkim i italijanskim okupatorima, ustašama i tada već skoro sasvim razbijenim četnicima u sljedećih skoro mjesec dana poginulo je 7543 partizana, od oko 22.000 koliko ih je učestvovalo u borbama.
Na Sutjesci su ginuli borci gotovo iz svih krajeva Jugoslavije. Poginuli su mnogi partizanski komandanti i istaknuti revolucionari: Sava Kovačević, Vasilije Đurović Vako, Nikola Nino Marković, Veselin Masleša, dr Sima Milošević, Nurija Pozderac, Ivan Goran Kovačić, Olga Popović-Dedijer, Pero Ćetković, Moma Stanojlović, Vido Burić, Risto Perović, Boriša Kovačević i mnogi drugi.