Ostoja obejmuje całą polską część Puszczy Romnickiej - dużego kompleksu leśnego położonego na północy Polski, na terenie Mazur Garbatych. Pozostały obszar Puszczy znajduje się na terytorium Rosji. Teren ten charakteryzuje się bardzo urozmaiconym, pagórkowatym krajobrazem. Występują tu pasma morenowe i wzgórza kemowe poprzeplatane licznymi obniżeniami, poprzez co różnice wysokości dochodzą do 120-140 m, licznymi ciekami i jeziorkami. Teren przecinają malownicze strumienie i rzeki o naturalnym charakterze, które są chętnie zasiedlane przez bobry - gatunek znajdujący się na liście z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej.
Charakterystyczne są doliny rzek i mniejszych cieków, płynących w kierunku północnym (Błędzianka i jej dopływy – Bludzia, Czerwona Struga, Czarna oraz Żytkiejmska Struga z dopływami). Cieki te mają naturalny charakter, meandrują lub płyną w dolinach głęboko wciętych w podłoże. Dolina Błędzianki, czyli największej rzeki Puszczy wykształciła się w pasie utworów sandrowych. W dnie tej doliny często występują zagłębienia wytopiskowe. Można je spotkać także w innych fragmentach Puszczy (głównie w części północnej) i są one zwykle zatorfione. Na ciekach, zwłaszcza mniejszych, licznie występują tamy i rozlewiska bobrowe. Bardzo interesujące są torfowiska źródliskowe, wykształcone w postaci torfowisk kopułowych (np. w pobliżu rezerwatu "Czerwona Struga") i torfowisk wiszących np. w dolinie Błędzianki. Gliniaste pagórki i zbocza porośnięte są lasami, głównie liściastymi, z lipą, klonem, wiązem górskim, grabem i domieszką świerka, natomiast piaszczyste wzniesienia –
leszczynowo-świerkowym lasem mieszanym. Równiny są zajęte przez świeże bory sosnowe i świerkowe, a sporadycznie przez bór świerkowy. W zatorfionych dolinach cieków rosną nadrzeczne lasy jesionowo-olszowe. Zagłębienia pojezierne zajęte są przez torfowiska. Z powodu swojej malowniczej rzeźby terenu oraz dużego udziału świerka Puszcza Romincka przypomina lasy tajgi.
Osobliwością botaniczną tego terenu jest występowanie torfowisk wysokich (jedno z nich o powierzchni aż 150 ha), które, jako siedliska przyrodnicze o znaczeniu priorytetowym, znajdują się w załączniku I Dyrektywy Siedliskowej. W rezerwacie przyrody "Mechacz Wielki" znajduje się szczególnie cenne przyrodniczo torfowisko wysokie, które należy do najlepiej wykształconych i zachowanych siedlisk tego typu w Polsce. Puszcza Romnicka nazywana jest często "Polską tajgą", co związane jest z występowaniem zbiorowisk roślinnych o charakterze borealnym, np. boru mieszanego ze świerkiem i domieszką drzew liściastych, czy świerczyny na torfie. Na terenie Puszczy dominują lasy liściaste i mieszane. Około 10% terenu zajmują lasy i bory bagienne, które należą do siedlisk przyrodniczych o znaczeniu priorytetowym z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej. Łącznie w ostoi występuje 9 rodzajów siedlisk przyrodniczych z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej. W Puszczy żyje 28 gatunków zwierząt, wymienionych w załącznikach do dyrektyw Siedliskowej i Ptasiej, wskazanych do ochrony w Europie, m.in.: wilk, ryś, bocian czarny, derkacz, żuraw, traszka grzebieniasta.

Dane uaktualniono w 2009 roku.

Głównym ośrodkiem turystycznym Puszczy Romnickiej jest znajdujące się na jej zachodnim skraju miasto Gołdap. Ze względu na najczystsze powietrze w Polsce i zasoby borowiny jest to jedyne w województwie warmińsko-mazurskim uzdrowisko klimatyczno - borowinowe. Najłatwiej dojechać tam autobusem PKS, lub też pociągiem do Suwałk, Węgorzewa lub Olecka, a następnie autobusem PKS. Główna baza noclegowa znajduje się w Gołdapii i Dubeninkach. W Gołdapii oprócz ośrodkach wypoczynkowych, schroniska młodzieżowego i licznych punktów gastronomicznych znajduje się sanatorium, w którym leczy się schorzenia narządu ruchu oraz chorób układu oddechowego i krążenia. Dubeninki natomiast, oraz wsie okalające Puszczę, oferują turystom pobyt w gospodarstwach agroturystycznych. Główną atrakcją regionu są mosty kolejowe w Stańczykach, których wysokość wynosi około 35 metrów. Godna zwiedzenia jest również piramida – grobowiec pruskiej rodziny Farenheidów znajdujący się w Rapie koło Bań Mazurskich. Malownicze krajobrazy sprawiają, że Puszcza jest doskonałym miejscem do wędrówek pieszych i narciarskich. Na terenie i w okolicach Puszczy jest wytyczonych 5 pieszych szlaków turystycznych oraz szlak kajakowy rzeką Gołdapą. Niedaleko Gołdapii znajduje się Piękna Góra z wyciągami narciarskimi i trasami zjazdowymi. W styczniu w okolicach Gołdapii w odbywa się "Bieg Jaćwingów" – międzynarodowa impreza narciarska. Na terenie Puszczy utworzonych zostało również kilka przyrodniczych ścieżek edukacyjnych m.in. ścieżka "Rechot"..Dalsze informacje można uzyskać w Centrum Promocji Regionu Gołdap (pl. Zwycięstwa 16, tel. (87) 615 20 90), lub w Parku Krajobrazowym Puszczy Rominckiej (Żytkiejmy, ul. Szkolna 1, tel./faks (87) 615 97 27).

Główne zagrożenie dla ostoi wynika z zanieczyszczeń wód powierzchniowych oraz ewentualnego osuszania cennych przyrodniczo siedlisk. Przyroda Puszczy zagrożona jest ze strony kłusownictwa, wprowadzania obcych gatunków roślin i zwierząt oraz wyrębu starych drzewostanów.