Overzichtstabel stammen dierenrijk + kenmerken van de rijken

STAM sponzen holtedieren platwormen rondwormen gelede wormen geleedpotigen weekdieren stekelhuidigen chordadieren

klassen

/ 2 onderstammen - Neteldieren - ribkwallen

3 onderstammen - trilhaarwormen - zuigwormen (p) - lintwormen (p)

/ 2 onderstammen - borstelwormen (regenwormen) - bloedzuigers (p)

4 klassen - insecten - spinachtigen - kreeftachtigen - veelpotigen

• slakken

• inktvissen

• tweekleppi gen

• olifantenst andjes

• keverslakke n

• zeester

• zeekomkomm er

• zeeegel

• zeelelies

• slangsterren

embryonale ontwikkeling

/ 2 kiemlagen - endoderm - ectoderm

3 kiemlagen - endoderm - ectoderm - mesoderm

3 kiemlagen - endoderm - ectoderm - mesoderm

Scenario 1 3 kiemlagen Lichaamsholte met mesoderm Scenario 1

Scenario 1 Scenario 2

Lichaams- symmetrie

Assymetrisch Veelzijdig 2 zijdig 2 zijdig 2 zijdig 2 zijdig 2 zijdig 2 zijdig Zeefplaat

weefsels

Geen 2 soorten - endoderm - ectoderm

Vormen organen en orgaanstelsels, geen lichaamsholte

Orgaanstelsels Echte organen en orgaanstelsels

Echt organen en orgaanstelsels

Echte organen en orgaanstelsels

Echte organen en orgaanstelsels

Echte organen en orgaanstelsels

spijsvertering

Fagocytose Darmzak met kliercellen Sterk vertakt darmkanaal 1 opening voor in en uit

Onvertakt darmkanaal met mond en anus Chemisch en mechanisch

Onvertakt darmkanaal met verschillende organen

Aangepaste mond Spijsverteringkanaal met mond en anus

Mond, slokdarm, darm, maag, anus + rasptong

Mond, maag naar buiten gebracht, volledig

Volledig

ademhaling

Diffusie door kraagcellen Diffusie (zuurstofgas uit zeewater)

Diffusie (via huid opnemen uit omgeving)

Diffusie Diffusie Adembuisjes (in het water hebben kieuwen)

Longdraadjes en kieuwen

Watervaatstelsel Longen

uitscheiding

Diffusie door kraagcellen diffusie Vertakte buisjes verspreid aan het lichaam

Excretieve porus Niertjes Nierbuisjes Nieren watervaatstelsel

Transport (bloedvaten)

Geen Geen Geen Geen Gesloten bloedvaten + meerdere harten

Open bloedvatenstelsel met meerdere harten

Open bloedvatenstels el 1 hart

Ring rond de maag

• vertakkingen

zenuwstelsel

Geen Verspreidde zenuwcellen en zintuigcellen

Kopganglion en zenuwstrengen

Zenuwring rond slokdarm en zenuwen

Ganglion + touwladder

Kopganglion en zenuwstreng (primitieve hersenen)

Inktvissen = zenuwstelsel + hersenen Rest = ganglion en zenuwkop

Bloed vrij door lichaam

voortplanting

Ongeslachtelijk + geslachtelijk 2 slachtig Larvale fase Via amoebocyt

Ongeschlachtelijk + geslachtelijk 1 en 2 slachtig Larvale fase

Ongeslachtelijk + geslachtelijk 2 slachtig Inwendige bevruchting

Geslachtelijk 1 slachtig Inwendige bevruchting

Vooral geslachtelijk 2 slachtig Zadel als voortplantings- structuur

Geslachtelijk 1 slachtig Inwendige bevruchting Eierleggend

Geslachtelijk 1 + 2 slachtig Inktvis = eierleggend

Ring rond de maag

• vertakkingen

eenvoudige indeling:

• steun en bescherming
• beweging
• segmentatie
• aanhangsels
• lichaamsvor m

Netwerk van vezels Sessiel Niet gesegmenteerd Geen Onregelmatig

Hydroskelet (stevigheid uit water) Sessiel en vrij levend Zee: flapjes Land: trilhaartjes Niet gesegmenteerd Ongelede aanhangsels onregelmatig

Hydroskelet vrij levend Zee: flapjes Land: trilhaartjes Niet gesegmenteerd Geen Wormachtig (afgeplatte vorm)

Hydroskelet vrij levend Zee: flapjes Land: trilhaartjes Niet gesegmenteerd Geen Wormachtig en rond

Exoskelet Vrij levend Gesegmenteerd Geen aanhangsel Wormachtig en rond

Exoskelet Vrij levend Gesegmenteerd (vooral uitwendig) Gelede aanhangsels Onregelmatig

Nee ga naar vraag 8

Heeft het organisme een kalkachtige schelp?

Ja stam van de weekdieren

Nee stam van de chordadieren