Soldaat van Oranje (1977)

Houwer beschouwt zijn films als Nederlands erfgoed. Hij doet niet mee aan de beperkte bedragen die je voor licenties krijgt, maar wil net zoveel als er voor een Mondriaan of een Appel wordt betaald.

Eigenlijk vind ik dat hij wel een punt heeft. De waarde van kunst overstijgt de commerciële waarde ruimschoots.

Al ben ik er niet blij mee. Maar helaas heeft hij geen cashflow probleem.

Vandaag, op 5 mei, is dit vanzelf de enige film die op het programma staat.

Wel voor het eerst in een jaar of 25 of zo, moet ik er dan meteen bij zeggen. Tsja, wat zal ik er eens van zeggen. Zowat de enige Nederlandse film die ook maar enigszins in de buurt van 'episch' komt als betiteling. Maar aan de andere kant is de kneuterigheid ook nooit ver weg - en nee, dat is niet om het bloot, maar om de platte manier waarop Verhoeven dat toont. Oh wacht, het is natuurlijk wel Verhoeven, dus elke kans om te shockeren moet vanzelfsprekend aangegrepen worden.

Maar deze film is zoveel meer dan dat. Rutger Hauer en Terang Bulan, de ledigheid van het corps. Rutger Hauer en Van der Zande - oh wacht, nee, mét een n, want zonder was die collega. Rutger Hauer en Jeroen Krabbe, de naïviteit van het verzet. Rutger Hauer en Derek de Lint, de, ehh, cynische beschouwing van de film over respect en vriendschap in oorlogstijd. En wellicht vooral ook Rutger Hauer - zijn mooiste rol, zijn grootste held.

En ja, dat is dan naar het verhaal van dat vrindje van Bernhard, die zelf naar verluidt ook nogal wat van zijn invloed heeft aangewend om er voor te zorgen dat de luchtmacht en de marine ruimhartig geholpen hebben aan de film. En als dat ook zo was, dan past dat wel ietwat in het straatje vanzelf - de aartsvader van alle overly entitled, ehh, 'gauner', is geloof ik het enige passende woord dat me tebinnen schiet - zou vanzelf graag bijdragen aan een film over een van zijn matties.

Dat is waar de schoen wel echt wringt. De niet helemaal waarheidsgetrouwe geschiedschrijving van de historie van ons mooie vaderland, met hulp en duiding van een partij die bepaald niet boven de partijen stond, integriteit vaker aan zijn laars lapte dan dat die dingen gepoetst werden. Door de bril van een volwassene valt dit jongenssprookje dan al erg gauw door de mand als nog maar weer een fabel waarvan de feiten toch wel wat twijfelachtig zijn - mooier dan de waarheid, is wellicht een mooie omschrijving. En ja, die hele saus van verheerlijking van het koningshuis, daar ben ik al heel lang heel erg klaar mee. Doe mij maar een republiek.

Ohja, dan moet ik er ook nog een nummertje op plakken. Tsja, ik kan echt alles tussen de 2 en 5 uitleggen - wat zal ik eens kiezen. 3.5 dan maar, dat is dan zo'n beetje halverwege. Dat doet dan ook recht aan de mooie soundtrack. Rogier van Otterloo, dat was indertijd een erg bekende naam - misschien wel de grootste naam van de hele titelrol, als ik daar even bij nadenk.

Verhoevens klassieker.

Ooit had ik hem als regisseur hoog zitten. Ik begon dan dan ook met het kijken van zijn dure blockbusters, die een deel van mijn kindertijd makkelijk hebben getekend. Zijn kijk op lekker lomp geweld was verfrissend te noemen, maar nu was het dus tijd om meer van zijn Nederlandse cinema te ontdekken. Dat bleek al snel nadelig.

Vooral omdat dit allemaal maar onrealistisch en geforceerd overkomt. Veel bekende hoofden, soms zelfs van acteurs die ook internationaal carrière hebben gemaakt, maar toch geen enkel gesprek dat naturel overkomt. Als er dan ook nog de poging wordt gedaan (althans, daar ga ik vanuit) om er wat humor en typetjes in te vermengen, is het feest al helemaal compleet. Vrijwel elke dialoog of expressie faalt, waardoor er nooit een sympathiek of herkenbaar poppetje tussen loopt.

Gelukkig is het verloop verder avontuurlijk en wordt er een aardige balans gevonden in de afwisseling van genres. Verhoeven weet namelijk best goed wat vermaak betekent en weet veel scenes daarom op te vullen met bombastisch spektakel dat zeker voor Nederlandse begrippen de tijd toen vooruit was. Wel af en toe wat vreemd qua geluid en ook wat saai in beeld gebracht, maar de content is makkelijk te volgen en verveelt zelden.

Als ik iets heb mogen leren van de film, is dat het voor ons blijkbaar te moeilijk is om onze eigen taal op een natuurlijke wijze uit te spreken. Of het is gewoon te moeilijk voor de schrijvers om normale teksten te schrijven. Het verhaal zit vol met richtingen maar is inhoudelijk weinig sterk, het is vooral het tempo en de vele gebeurtenissen die de film opvullen. Verder vooral geërgerd aan de vele irritante personages en het totale gebrek aan sympathie. Film die ik ondanks de bombastische inhoud binnen no-time weer vergeten ben.

Pasgeleden in de hangaar naar de musical geweest (wie niet) en nu voor het eerst in lange tijd de film weer eens gekeken.

Het blijft een prachtfilm! Rutger Hauwer is zoals altijd een klasbak.

Wel een erg lange zit vandaar niet de volle 5 sterren voor deze klassieker.

Hier spelen een aantal zaken mee. Allereerst hoor je in je moedertaal veel meer nuances. Bij een Chinese of Russische zal zoiets je nooit opvallen. En wat Engelse en Amerikaanse films betreft zijn we opgegroeid met hoe het in films wordt gesproken en weten we niet beter.

Daarnaast is taal in ontwikkeling en sprak met toen anders. Luister maar eens naar radio opnames uit de jaren 40, men dprsk toen veel gearticuleerder.

En tot slot heb je wel een punt. De dialogen van Soeterman/verhoeven zijn niet altijd geweldig. Maar die overdreven ‘delivery’ is in veel Hollywood films niet anders. Niet elke film beoogd naturel te zijn.

Waarom komt hier nooit een bluray van? Weet jij meer?

Rob Houwer vraagt daar een absurd hoog bedrag voor. Tv vertoning idem. Hij ziet de film als Nederlands erfgoed en plaatst zich zodoende buiten de markt.

Oke, bedankt voor je reactie. Wist ik niet. Wel heel jammer dit....

Dan doet hij het tegengestelde wat je hoort te doen bij Nederlands erfgoed. Het beschikbaar stellen aan het grote publiek in de best mogelijke vorm.

Hij wil dat de Staat het van hem koopt. Heeft een soort Rembrandt deal in gedachte….

Absurd. Dan was dit inmiddels al gebeurd als dat hout zou snijden. Eye Film is toch juist afhankelijk van schenkingen. Ik denk dat er geen budget is om producenten van blockbusters een zak geld te geven.

Schenken is een werkwoord dat niet voorkomt in Houwers vocabulaire. Of hij moet de ontvanger zijn.

Ik werd er eerlijk gezegd niet wijs uit. Ik vond het vrij saai en langdradig. Het einde was een anticlimax en de karakters vrij vlak. Ik miste de dilemma's/keuzes die dit soort scenario's kunnen creëren. Die studentenwereld interesseert me ook voor geen meter. De lange speeltijd werkte ook niet mee. Wel wat leuke shots van de duinen. Ik houd het wel op RoboCop en Starship Troopers. 1,5*

"Did you write that?”
“Sir, yes sir.”
“What did you write that with?”
"Sir, with shit, sir.”

De bovenste quote is in de film dan geheel in het Duits, even voor de vertaling in het Engels gepakt (al heb ik het gewoon van IMDb). Overigens wel een moment in de film waar ik best om heb moeten grinniken. Eindelijk heb ik dan ook deze oorlogsfilm van Nederlandse bodem gezien, die ik eigenlijk jarenlang heb uitgesteld maar, om welke reden weet ik ook gewoon niet meer. Maar, naar aanleiding van koningsdag gisteren schoot deze film toch weer in mijn hoofd, ook omdat ik hem had genoteerd voor de Nederchallenge die zich laatst heeft afgespeeld en het volgend weekend alweer Bevrijdingsdag is. Oftewel; een mooi moment om een Nederlandse parel op te zetten over de tweede wereldoorlog, die er helaas niet veel zijn. Althans dan over de “parels” gesproken.

Ik heb me uitstekend vermaakt met deze film. Al zitten er misschien wel wat puntjes in waarom ik de volle mep niet kan geven, de film keek prachtig en makkelijk uit. De ware klasse van topacteurs als Hauer en Krabbé kwamen hier toch wel naar boven, geen wonder ook dat die twee een internationale carrière hebben kunnen maken. Hauer blijft gewoon waanzinnig, jammer dat we hem moeten missen. Al is die wellicht op een betere plek. Aan hen heeft het echt niet gelegen, en ook Verhoeven maakt er een prachtig werkje van, gedetailleerd met vlagen maar, voornamelijk met het oog punt op de klasse gericht. Het is gewoon dat de film wellicht wat gedateerd is, het soms met vlagen wat theatraal over komt en daar moet ik toch wel aan wennen, ik ben er namelijk niet mee groot geworden. Al stoort het verder niet extreem, en dat is opzich ook wel weer fijn. De film kent luchtige komedie, de harde realiteit van de oorlog en soms misschien iets te veel optimisme.

Het verhaal vond ik heel tof, alleen hoewel ik de kleinere versie (die ook gewoon tweeëneenhalf uur duurt) keek, vond ik het misschien soms toch iets te gehaast. Goed wat wil je dan, Verhoeven probeert meer dan vijf jaar in zo'n klein tijdsbestek te drukken, en de jongeren zijn allen even ambitieus. Duidelijk dat het meeste van Hauer en Krabbé afkwam, al leek het mij ook leuk om af en toe mee te gaan met die jongen die zich had aangesloten bij de Duitsers, en niet alleen wanneer die opgeblazen wordt als die wilt gaan schijten.

De film maakt verder voldoende gebruik van bloed, en er zit behoorlijk wat goede en harde scenes in hoewel niet alles getoond werd, je weet wat men door moet maken. Alhoewel vond ik die slang in de anus van Krabbé wel een harde martelmethode. En erg goed naast de paar executies die zich voor doen. De film kent een goede verhouding met de actie en de rust, al had ik misschien meer van de Duitsers willen zien, daar gaat het overigens niet echt direct over. Voor alsnog een prachtige film om gezien te hebben, en die kleine foutjes maken het er niet naar dat ik mij niet vermaakt heb, want dat heb ik wel zeker.