Rembrandt Harmenszoon van Rijn znany jako jeden z najbardziej wpływowych malarzy epoki baroku, zrewolucjonizował malarstwo XVII wieku. Artysta zasłynął przede wszystkim jako twórca: portretów, autoportretów, scen historycznych i biblijnych. Mistrz światła i cienia, błyskawicznie zdobył uznanie jako jeden z najpopularniejszych artystów na arenie międzynarodowej. To Rembrandt potrafił uchwycić najsubtelniejsze emocje i istotne momenty ludzkiego życia, tworząc obrazy, które do dziś fascynują głębią psychologiczną, a także techniczną doskonałością.
Spis Treści:
- Kim był Rembrandt van Rijn?
- Kobiety w życiu holenderskiego malarza
- Skrócony życiorys Rembrandta
- Jak i kiedy zmarł malarz?
- Charakterystyczna twórczość Rembrandta
- Co Rembrandt chciał przekazać w swoich dziełach?
- 9 najsłynniejszych obrazów malarza
Kim był Rembrandt van Rijn?
Rembrandt Harmenszoon van Rijn urodził się na terenie dzisiejszej Holandii. Chłopiec pochodził z pracowitej i zamożnej rodziny. Jego ojcem był Harmena Gerritszoona – młynarz, a matką Neeltge Willemsdochter van Zuitbroeck – kobieta z rodziny piekarzy. Rembrandt najpierw uczył się w łacińskiej szkole w Lejdzie, następnie na uniwersytecie w tym samym mieście. Młodzieniec nie skończył uczelni, ale podjął intensywną edukację artystyczną pod okiem Jacoba van Swanenburgha – lokalnego, holenderskiego malarza, a następnie w pracowni artysty Pietera Lastmana.
Zanim Rembrandt zyskał miano wybitnego malarza, rysownika i grafika, minęło sporo czasu. Artysta otworzył własną pracownię, gdzie przyjmował uczniów. Mężczyzna prowadził warsztaty, które ze względu na jego wszechstronny talent, obejmowały różne techniki. Rembrandt przeprowadził się do Amsterdamu, gdzie współpracował z marszandem dzieł – Hendrickiem van Uylenburghiem. Ponadto artysta kolekcjonował sztukę i przedmioty z różnych kultur. Rembrandt pasjonował się ludzkimi emocjami, co niejednokrotnie odzwierciedlał w swoich obrazach.
Kobiety w życiu holenderskiego malarza
Rembrandt w swoim życiu kochał trzy kobiety: Saskię van Uylenburgh, Geertję Dircx i Hendrickję Stoffels.
Saskia van Uylenburgh
Saskia pochodziła z zamożnej i wpływowej rodziny oraz była kuzynką Hendricka van Uylenburgha. Para wzięła ślub w 1634 roku, tworząc szczęśliwe i bogate małżeństwo. Wielu zarzucało Rembrandtowi, że poślubił kobietę dla pieniędzy, co nie było prawdą. Saskia stała się nie tylko największą miłością malarza, ale również muzą i matką jego dzieci. Niestety, tylko jedno z czworga niemowlaków Rembrandtów, przeżyło wczesne dzieciństwo. Tragiczne wydarzenia wpłynęły na twórczość artysty, ale i zdrowie jego żony. Saskia ciężko zachorowała na gruźlicę. Odeszła wieku 30 lat, pozostawiając artystę w ogromnej rozpaczy.
Geertje Dircx
Geertje Dircx była kobietą z trudną przeszłością, ale opiekowała się synem Rembrandta i to ona stała się kolejną ważną postacią w życiu malarza. Ten związek nie należał do najłatwiejszych i skończył się licznymi kłótniami, gdy w domu Rembranda pojawiła się Hendrickje Stoffels – młoda gospodyni. Geertje oskarżyła malarza o niedotrzymanie słowa dotyczącego ich ślubu, kłóciła się o majątek, kierowała sprawy do sądu. Ostatecznie, Rembrand zażądał separacji od kobiety, która została uznana za chorą psychicznie. Geertje Dircx zamknięto w specjalnym ośrodku.
HeHendrickje Stoffels
Ostatni związek Rembrandt tworzył z Hendrickje Stoffels, z którą miał córeczkę o imieniu Cornelia. To kolejna partnerka, która inspirowała malarza, ale również wspierała w trudnych sytuacjach osobistych i finansowych. Rembrandt nigdy nie poślubił młodej kobiety z obawy przed utratą majątku po żonie, dlatego para została oskarżona o konkubinat. Hendrickje zachorowała i zmarła na dżumę.
Skrócony życiorys Rembrandta
- Rembrandt van Rijn urodził się 15 lipca 1606 roku w miejscowości Lejda.
- W 1620 roku rozpoczął naukę na uniwersytecie.
- W 1621 roku kształtował swoje umiejętności pod skrzydłami Jacoba van Swanenburgha.
- W 1624 roku zamieszkał w Amsterdamie i podjął praktyki u malarza Pietera Lastmana.
- W 1628 roku Rembrandt poznał wpływowego Constantijna Huygens, który znacząco wpłynął na rozwój jego sztuki.
- W 1631 roku nawiązał współpracę z przedsiębiorcą Hendrickiem van Uylenburgh, zaczął prowadzić pracownię malarską swojego protektora i zyskał europejską popularność.
- W 1632 roku namalował wybitne dzieło „Lekcja anatomii doktora Tulpa”.
- W 1634 roku Rembrandt związał się z Saski van Uylenburgh i rozpoczął bogate życie.
- W 1635 roku umarło pierwsze dziecko Rembrandta – Rombertus.
- W 1638 roku i 1640 roku artysta pożegnał kolejne dzieci.
- W 1639 roku Rembrandt kupił ogromny i luksusowy dom w bogatej dzielnicy Amsterdamu, który miał opłacić do 6 lat.
- W 1642 roku zmarła żona Rembrandta, ale i powstało ważne dzieło „Straż nocą”.
- W 1654 roku artysta namalował popularny obraz „Batszeba w kąpieli”.
- W 1658 roku malarz ogłosił bankructwo, a jego majątek został wysprzedany.
- W 1669 roku powstał ostatni autoportret Rembrandta.
- Mężczyzna zmarł 4 października 1669 roku w Amsterdamie.
Jak i kiedy zmarł malarz?
Pod koniec swojego życia Rembrandt van Rijn borykał się z ogromnymi problemami finansowymi. Z wiekiem mężczyzna zaczął izolować się od społeczeństwa. Chociaż malarz nie odrzucał zleceń, nie miał wystarczającej ilości pieniędzy, aby utrzymać rodzinę i wystawny dom. Kłopoty pogłębiały nieudane transakcje.
Trudna sytuacja zmusiła Rembrandta do ogłoszenia bankructwa i sprzedaży nieruchomości oraz kolekcji sztuki. Mężczyzna przeżył 63 lata i zmarł 4 października 1669 roku w Amsterdamie. Rembrandt został pochowany w nieoznakowanym grobie w Westerkerk jako osoba o niższym statusie materialnym. Świadkowie twierdzą, że do końca życia pozostał wierny malarstwu.
Charakterystyczna twórczość Rembrandta
Rembrandt charakteryzowany jest jako wybitny malarz epoki baroku i jeden z ważniejszych malarzy w sztuce holenderskiej „złotego wieku”. Twórca pozostawił po sobie około 2000 rysunków, 300 obrazów olejnych i tyle samo grafik. Artysta tworzył dramatyczne, emocjonalne, nastrojowe dzieła, w których prezentował mistrzowskie wykorzystanie techniki światłocienia.
Barok w Malarstwie
Rembrandt Harmenszoon van Rijn to przedstawiciel baroku, czyli stylu charakterystycznego dla kultury europejskiej od końca XVI wieku do XVIII wieku. Barok w malarstwie i twórczości artysty wyróżniał się dynamicznymi kompozycjami, silnym przekazem emocjonalnym, dramatyzmem, czy też bogactwem detali. To styl, w którym znaczącą rolę odgrywało światło, tworzące kontrasty i podkreślające nastrój scen.
Tematyka Obrazów
Holenderski malarz tworzył dzieła o różnorodnej tematyce. Wśród jego twórczości szczególne miejsce zajęły portrety i autoportrety, w których ukazywał psychologiczną głębię oraz indywidualność. Dzieła Rembrandta nawiązywały również do dramatycznych i emocjonalnych scen z Biblii, a także do motywów historycznych, i mitologicznych.
Rembrandt – zafascynowany ludźmi, w swojej twórczości prezentował również sceny z codziennego życia, często ukazując: prostotę, normalność, intymność, emocje oraz pejzaże, a także sceny rodzajowe.
Technika Malarska
Rembrandt tworzył swoje obrazy techniką olejną. To metoda malarska, w której farby (składające się z pigmentów zawieszonych w schnącym oleju) są nakładane na podłoże, umożliwiając artystom tworzenie bogatych, trwałych i kolorystycznych obrazów. Technika olejna charakteryzuje się długim czasem schnięcia, a to pozwala na dokładne mieszanie i warstwowanie farb oraz na osiąganie subtelnych przejść tonalnych.
Ponadto prace artysty charakteryzują się:
- Światłocieniem – Rembrandt precyzyjnie wykorzystywał światło i cienie, tworząc kontrasty oraz głębię przestrzeni. Jasność spod jego pędzla często emanowała z wnętrza sceny, nadając obrazom trójwymiarowość i dodatkową intensywność.
- Techniką impasto – malarz stosował grubą warstwę farby do podkreślenia tekstury i detali. To metoda, która dodawała do jego twórczości dynamicznych akcentów i podkreślała wyrazistość emocjonalną.
- Głębią barw – Rembrandt wykorzystywał głębokie i ciepłe tony oraz subtelne przejścia kolorystyczne. W ten sposób malarz nadawał pracom realistyczny, emocjonalny wymiar.
- Detalami – artysta przywiązywał ogromną wagę do detali, zwłaszcza w przedstawianiu tkanin, skóry i włosów. Jego prace charakteryzują się precyzją i dbałością o najmniejsze szczegóły.
Co Rembrandt chciał przekazać w swoich dziełach?
Rembrandt tworzył dzieła pełne realizmu, pragnąc przekazać głębokie emocje człowieka na różnych etapach życia. Malarz skupiał się na uniwersalnych aspektach ludzkiej natury, prezentował szczęście, ale nie uciekał również od trudnych tematów: smutku, bólu, rozterek, refleksji. Jego mistrzowskie umiejętności stosowania światłocienia, potrafiły wydobyć z postaci psychologiczną głębię.
Holenderski malarz inspirował się religijnymi i mitologicznymi motywami, aby poprzez swoją twórczość opowiadać o uniwersalnych wartościach np. przebaczaniu, miłości, odkupieniu. Artysta nawiązywał do codzienności, przemijania, błądzenia, pobudzając emocje i prowokując do refleksji. Rembrandt nigdy nie ukrywał prawdy, odwzorowując ludzkie doświadczenia.
9 najsłynniejszych obrazów malarza
Rembrandt stworzył liczne dzieła, które zyskały uznanie nie tylko na arenie europejskiej. Każdy jego obraz opowiada historię opartą na życiu, prawdzie, emocjach. Do najpopularniejszych dzieł malarza można zaliczyć:
- „Lekcja anatomii doktora Tulpa” (1632) – obraz przedstawia doktora Tulpa, który podczas sekcji zwłok, demonstruje anatomię ręki. Lekarza otaczają zainteresowani studenci medycyny.
- „Danae” (1636) – dzieło ukazuje Danae – piękność z mitologii greckiej. To pierwszy akt kobiecy Rembrandta. Kobieta przedstawiona jest w intymnej scenie z delikatnym światłem padającym na jej ciało, oczekując na Zeusa.
- „Dziewczyna w kapeluszu” (1641) – portret młodej kobiety w kapeluszu, charakteryzujący się subtelnymi barwami i delikatnymi pociągnięciami pędzla. Kobieta ukazana jest jako pełna wdzięku, a dzieło można podziwiać w Zamku Królewskim w Warszawie.
- „Straż nocna” (1642) – obraz przedstawia grupę milicjantów. To dynamiczna scena, w której znaczącą rolę odgrywa światło i cienie. Postacie ukazane są w ruchu, prawdopodobnie straż podąża na służbę.
- „Batszeba w kąpieli” (1654) – dzieło pokazuje Batszebę (postać biblijną) podczas kąpieli, kiedy otrzymuje list od króla Dawida. Obraz zachwyca pięknym i intymnym nastrojem.
- „Portret Hendrickje Stoffels” (1656) – przedstawia uroczą partnerkę Rembrandta. Hendrickje Stoffels występuje w ciepłym świetle z delikatnymi, naturalnymi rysami twarzy.
- „Powrót syna marnotrawnego” (1663) – scena z powieści biblijnej, która opowiada o powrocie syna marnotrawnego do ojca. To obraz pełen emocji, smutku, ale i nadziei.
- „Żydowska narzeczona” (1665) – portret pary biblijnej (Tobiasza i Sary, Judy i Tamary lub Izaaka i Rebeki). Realistyczne dzieło prezentuje intymną relację kobiety i mężczyzny.
- „Autoportret z dwoma kołami” (1665-1668) – autoportret przedstawiający Rembrandta w dojrzałym wieku. Obraz prezentuje smutnego, ubogiego mężczyznę w pracowni artystycznej.
