Roman Polański

Jeśli chodzi o jego talent jako reżysera, jego życie osobiste i kontrowersje związane z nim są równie znane. Jego filmy, takie jak "Dziecko Rosemary" i "Pianista", zdobyły liczne nagrody i uznanie krytyków. Ponadto R Polański był aktorem w polskich filmach, takich jak "Kanał" i "Zemsta" Andrzeja Wajdy. Jego biografia "Roman by Polański" ukazała się w 1984 roku.

Kluczowe Informacje

Polański próbował wielu gatunków filmowych, ale często jego filmy charakteryzują się napięciem psychologicznym, subtelnością narracji i silnym aktorstwem. Oto trzy fascynujące i kluczowe cechy, które wiążą się z Romanem Polańskim:

1. Podczas ceremonii wręczenia nagród w 2003 roku za film "Pianista" (2002), Roman Polański, otrzymał nagrodę Oscara w kategorii "Najlepsza Reżyseria";
2. Życie Polańskiego było pełne kontrowersji, zwłaszcza w związku z oskarżeniami o gwałt na nieletniej w 1977 roku, które zmusiły go do ucieczki ze Stanów Zjednoczonych;
3. Porównując kino Polańskiego z inną formą sztuki, można dojść do wniosku, że filmy tego twórcy przypominają popularny teatr absurdu na Zachodzie w latach 50.

Nie ulega wątpliwości, że Polański wpisał się w kulturę filmową zarówno w kraju, jak i za granicą, pomimo faktu, że większość jego międzynarodowej sławy zdobyta poza Polską. 

Życiorys

Polański Roman, urodzony Rajmund Roman Thierry Polański, znany również jako Roman Raymond Polański lub Raymond Thierry Liebling. Syn Mojżesza Lieblinga (1903-1983) i Belli Katz-Przedborskiej (1900-1943). 

Ojciec przyszłego reżysera kinowego był Żydem polskiego pochodzenia. Urodził się w Krakowie i pod koniec lat dwudziestych wyjechał do Paryża, aby pracować jako malarz. Rodzice Belli pochodzili z Rosji, gdzie jej ojciec był Żydem, a matka była katoliczką. 

Początkowo Bella mieszkała w Polsce, a następnie wyszła za mąż w Paryżu, gdzie urodziła się Annette, przyrodnia siostra Raymonda. Bella rozwiodła się z pierwszym mężem po tym, jak nawiązała romans z Mojżeszem Lieblingiem. Jesienią 1932 roku wzięła z nim ślub cywilny.

Roman Polański rodzice mieli różnorodne pochodzenie kulturowe, lecz mimo złożonej rodzinnej historii Roman Polański wyrobił sobie renomę jako jeden z najlepszych reżyserów filmowych swojego pokolenia.

Polański w krakowskim getcie

W gruncie rzeczy, Roman Polański życiorys był tragiczny. W 1936 roku jego ojciec, Mojżesz Liebling, postanowił przeprowadzić się do Krakowa wraz z żoną Bellą, pasierbicą i trzyletnim Romkiem. Cała rodzina trafiła do krakowskiego getta w czasie II wojny światowej. Mieszkali tam z czterema lub nawet pięcioma innymi rodzinami. 

Wkrótce Roman Polański, mimo że był młody, doświadczył kolejnych tragedii, gdyż najbliższy przyjaciel Romana został zatrzymany przez hitlerowców do obozu, a matka Polańskiego znalazła się w jednym z transportów. W komorze gazowej w Auschwitz zginęła. Przyrodnia siostra Polańskiego została również wywieziona do oświęcimskiego obozu. Po wojnie zamieszkała w Paryżu i nigdy nie chciała już wrócić do Polski.

Ojciec ukrył kilkuletniego Romana poza gettem z pomocą przyjaciół. Właśnie wtedy po raz pierwszy zetknął się z pojęciem kina. Po latach Polanski rezyser wspominał niemieckie filmy, mówiąc: "Były straszne! Ale dla mnie to było jak z bajki". Nauczył się czytać dzięki filmowym napisom – w getcie, zamiast uczyć się, dzieci pracowały, klejąc papierowe torebki dla Niemców.

Po wojnie Polański nie przestawał się interesować kinem, a jego doświadczenia z czasów wojny stanowiły ważny element jego twórczości jako reżysera. Jego polskie filmy często poruszają tematy związane z zagładą i traumą wojenną, pokazując złożoność ludzkiego doświadczenia w obliczu ekstremalnych okoliczności.

Wykształcenie

Chociaż słabo uczył się w szkole, Polański Roman zawsze wykazywał się talentem w rysowaniu. Chociaż był postrzegany jako "najsłabszy" w klasie, nauczyciele starali się go wspierać. Po zdobyciu doświadczenia w różnych szkołach zawodowych, w tym w górniczej szkole zawodowej, Polański zdecydował się studiować w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Krakowie. Niestety, konflikt z dyrektorem uniemożliwił mu pozostanie w tej szkole.

Tak oto prezentuje się Polański biografia, która, niezależnie od trudności związanych z formalną edukacją, określa Polańskiego jako najlepszego reżysera. Roman odkrył swoje powołanie na obozie harcerskim w fascynacji kinem i teatrem. Polański rozpoczął swoją dalszą podróż w świecie filmu i teatru po krótkiej przygodzie z kolarstwem, skupiając się wyłącznie na grze aktorskiej.

Życie prywatne

Roman Polański ożenił się trzykrotnie. W 1959 roku ożenił się z Barbarą Kwiatkowską, polską aktorką filmową. Polański dowiedział się, że Kwiatkowska miała romans z innym aktorem, co zakończyło ich małżeństwo w 1962 roku.

Polański poślubił 20 stycznia 1968 roku amerykańską aktorkę i modelkę Sharon Tate. Niemniej jednak ich związek był burzliwy, gdyż polski reżyser stosował przemoc fizyczną i emocjonalną. W sierpniu 1969 roku Roman Polański przeżył utratę, gdyż jego żona Sharon, która była w ósmym miesiącu ciąży, została zamordowana przez członków kultu Charlesa Mansona.

Polański ożenił się po raz trzeci z francuską aktorką i modelką Emmanuelle Seigner w 1989 roku. Z nią Roman Polański miał dwójkę dzieci – córkę Morgane i syna Elvisa. Morgane Polanski grała niewielkie role w filmach ojca, takich jak "Pianista", "Oliver Twist" i "Autor widmo". Od 2015 roku występuje jako księżniczka Gisla w serialu "Wikingowie". Ponadto w 2016 roku zadebiutowała jako reżyserka thrillera krótkometrażowego "The Understudy". Jego syn, Elvis Polanski zagrał w filmach "Motyl i skafander" oraz "Rzeź".

Sprawa Samanthy Gailey

20 lutego 1977 r. reżyser Polański, znany ze swojej twórczości, scenarzysta, producent i aktor poznał trzynastoletnią modelkę Samanthę Gailey w ramach sesji zdjęciowej dla magazynu Vogue Hommes. Później polski reżyser filmowy został aresztowany i oskarżony o ponad 6 przestępstw przeciwko 14-letniej Samancie, ponieważ odbył z nią kontakt seksualny. 

Został aresztowany Roman Polański reżyser z Polski pod zarzutem gwałtu 11 marca. A konkretnie 24 marca, prokurator okręgowy Roger Gunson oskarżył go o sześć zarzutów: gwałt pod wpływem narkotyków, perwersję, nienaturalne stosunki seksualne, lubieżne akty seksualne z dzieckiem poniżej 14 roku życia, podawanie substancji kontrolowanej nieletniemu i bezprawne stosunki seksualne z nieletnim.

W dniu 14 maja 2010 r. angielska aktorka Charlotte Lewis twierdziła, że dwukrotnie Roman Polański napastował ją seksualnie, gdy miała 16 lat i ubiegała się o rolę w filmie Piraci. A 26 września 2017 r. niemiecka aktorka Renate Langer powiedziała szwajcarskiej policji, że została zgwałcona przez Polańskiego, gdy miała 15 lat, a później w 2019 r. aktorka Valentina Monnier zeznała, że została pobita i napastowana seksualnie przez reżysera.

Kariera reżysera

Swoją przygodę z kinem Roman Polański rozpoczął w 1948 roku, gdy poznał Marię Biliżankę, dyrektorkę dziecięcego zespołu teatralnego "Wesoła Gromadka" w Krakowie. Po wejściu do zespołu zaczął grać w Państwowym Teatrze Młodego Widza, który obecnie jest znany jako Teatr Bagatela. 

Niewątpliwie Roman Polański filmy biorą swoje początki z roli Żaka w "Farfurce królowej Bony" w reżyserii Biliżanki oraz pastuszka Wani w sztuce "Syn pułku" z 1948 roku w reżyserii Józefa Karbowskiego. W Teatrze Groteska wystąpił również w sztuce "Cyrk Tarabumba" (1950) Gwidona Miklaszewskiego. 

W 1950 roku zdobył wyróżnienie na warszawskim festiwalu sztuk radzieckich za tę ostatnią rolę. W taki oto sposób przyszły najlepszy reżyser stawiał kroki na ścieżce teatralnej, a później i filmowej.

Filmówka

Rok 1953 był przełomowy dla Roman Polański biografia. Antoni Bohdziewicz i Jerzy Lipman, czołowi twórcy polskich filmów, docenili jego talent aktorski. Po zobaczeniu Polańskiego na scenie teatralnej Bohdziewicz – reżyser i pedagog, zaproponował mu rolę w swoim filmie "Trzy opowieści".

Wkrótce potem do Polańskiego zadzwonił Jerzy Lipman, znany operator polskiej szkoły filmowej, oferując mu rolę w debiutanckim filmie Andrzeja Wajdy "Pokolenie". Roman Polański młody wcielił się w postać Mundka, młodego chłopaka, który jest członkiem antyhitlerowskiego ruchu oporu w tej produkcji. Nawet znany polski aktor Tadeusz Łomnicki był zachwycony jego charyzmą na ekranie.

Polański zdał egzaminy i rozpoczął naukę w Łódzkiej Szkole Filmowej za namową Bohdziewicza w 1954 roku. Tam poznał Barbarę Lass-Kwiatkowską, gwiazdę polskiego kina lat 50. Właśnie wtedy rozpoczęła się kariera Polańskiego w świecie filmu.

Pierwsze filmy pełnometrażowe

Roman Polański zadebiutował jako jeden z najlepszych reżyserów w 1962 roku filmem "Nóż w wodzie". Ten pierwszy film Polańskiego natychmiast przyniósł mu międzynarodowe uznanie, zarówno w Polsce, jak i na świecie.

Po wielkim sukcesie filmu „Nóż w wodzie” Polański kontynuował swoją karierę jako reżyser, koncentrując się głównie na projekcjach międzynarodowych. Zdecydował się Polański również na filmografia poza granicami Polski. W 1965 roku wyreżyserował film "Wstręt" w Wielka Brytania, a trzy lata później zadebiutował w Stanach Zjednoczonych filmem "Dziecko Rosemary". 

Kolejnym znaczącym sukcesem okazał się film "Chinatown" z 1974 roku, który jeszcze bardziej utrwalił jego pozycję jako wybitnego reżysera. I nawet po oskarżeniach o gwałt i ucieczce z USA, Roman Polański nagrywał kolejne filmy, takie jak "Tess" we Francji. Niezależnie od kontrowersji wokół jego życia, talent Romana Polańskiego jako reżysera i filmy, które wyprodukował, pozostają niekwestionowane.

Okres amerykański

W 1968 roku Roman Polański wraz z aktorką Tate, Komedą przenieśli się do Hollywood, gdzie nawiązali współpracę z producentem Robertem Evansem. To było kolejne przełomowe spotkanie w Polański biografia, gdyż Evans podarował Polańskiemu maszynopis powieści grozy Iry Levina zatytułowanej "Dziecko Rosemary". Polański był zachwycony powieścią i osobiście zabrał się za pracę nad adaptacją filmową.

Roman Polański za swoje filmy, w tym "Dziecko Rosemary" został sprawiedliwie oceniony jako najlepszy reżyser z Polski, a więc on i jego producent, William Castle, planowali nakręcenie filmu biograficznego o życiu i twórczości skrzypka Niccolo Paganiniego. Mimo że scenariusz został napisany przez Ennio De Conchini, projekt nigdy nie został zrealizowany. Podobnie sytuacja wyglądała z następnym projektem "Daisy i Maisie", autorstwa Gerarda Brascha, oraz filmem "Donner's Pass", oba projekty nie zostały dokończone.

W 1972 roku, kiedy to wyjechał do Włoch, Roman Polanski nakręcił kolejny film na podstawie scenariusza Bracha, a w 1976 roku, po powrocie do Europy, Polański w koprodukcji francusko-amerykańskiej nakręcił film "Lokator" o chłopaku polskiego pochodzenia w Paryżu. Ta produkcja początkowo wywołała dyskusję, lecz okazała się być kolejnym sukcesem w karierze Polańskiego, zarówno artystycznym, jak i komercyjnym. Możesz dowiedzieć się więcej o amerykańskim okresie życia tutaj.

Okres angielsko-francuski

W 1976 roku reżyser Polański otrzymał francuskie obywatelstwo po zakończeniu produkcji filmu "Lokator". Polański kreował genialne filmy, aczkolwiek nie był to jedyny jego talent. Wkrótce po tym otrzymał zaproszenie od Bawarskiej Opery Państwowej celem wystawienia opery "Rigoletto" Giuseppe Verdiego w Monachium.

W 1981 roku Polański powrócił na krótko do Polski, gdzie wyreżyserował przedstawienie "Amadeusz" Petera Shaffera w warszawskim Teatrze na Woli. Było to dwa lata przed premierą polskiego filmu Milosa Formana o tym samym tytule, co dodatkowo podniosło znaczenie tego spektaklu. Tak Roman Polański kierował, również w Polsce, swoją twórczością.

W 1993 roku Polański zagrał jedną ze swoich pierwszych głównych ról w filmie "Una pura formalità" ("Czysta formalność") już innego reżysera – Giuseppe Tornatore. 

Pięć lat później, w 1998 roku reżyser Polański został wybrany na członka Francuskiej Akademii Sztuk Pięknych, zwanej Akademią Nieśmiertelnych. Ceremonia odbyła się w grudniu 1999 roku w Paryżu, a na tę okazję zaprojektował mu szablę honorową jego przyjaciel Gene Gutowski, a motto wygrawerowane na niej brzmiało: "Nihil magnum sine ardore" ("Nie można osiągnąć wielkości bez pasji").

Filmografia

Roman Polański jest najlepszym reżyserem i jedną z najbardziej znaczących postaci w historii kina światowego. Polański filmografia obejmuje zarówno krótkie, jak i pełnometrażowe filmy. Jego cały dorobek liczy w sobie 12 filmów krótkometrażowych i 23 pełnometrażowych, które eksplorują różnorodne tematy, gatunki i style. 

Nóż w wodzie

Polański i jego film "Nóż w wodzie" to pierwszy pełnometrażowy polski film fabularny reżysera Romana Polańskiego współtworzony z Jerzym Skolimowskim i Jakubem Goldbergiem, który zadebiutował w 1962 roku w Polsce. Film opowiada historię psychologicznych zmagań trzech głównych bohaterów, którzy spotykają się przypadkowo na jachcie. 

To napięta sytuacja na małej łódce staje się areną dla rozgrywających się konfliktów, które odsłaniają ukryte napięcia, pragnienia i ambicje postaci. Polański Roman i filmy, takie jak "Nóż w wodzie" charakteryzują się subtelnością psychologiczną, zręczną narracją oraz dynamiczną reżyserią, co sprawia, że film pozostaje aktualny i fascynujący nawet po latach od premiery. 

Pomimo sukcesu i twórczości zarówno w kraju, jak i za granicą, film napotkał krytykę ze strony reżimowych dziennikarzy, którzy okrzyknęli go jako "wulgarny i śmieszny". Niemniej jednak "Nóż w wodzie" został doceniony przez krytyków i widzów, a jego znaczenie w historii polskiego kina jest niezaprzeczalne.

Pianista

Pianista dzieło filmowe Polański, oparte na scenariuszu stworzonym przez najlepszego reżysera Polańskiego i słynnego scenarzystę Ronalda Harwooda. Film jest adaptacją książki, opowiadającą prawdziwą historię życia Władysława Szpilmana podczas II wojny światowej. Szpilman, znany pianista żydowskiego pochodzenia, przeżył okropności wojny, w tym uwięzienie w warszawskim getcie i ukrywanie się przed nazistami. 

Po premierze kina w maju 2002 r. film Polańskiego wzbudził kontrowersje i otrzymał głównie pozytywne recenzje w Stanach Zjednoczonych, lecz napotkał krytykę we Francji i Polsce. Pianista w reżyserii Roman Polański był nagrodzony Złotą Palmą w Cannes i trzema Oscarami, wnikliwie ukazuje okrucieństwo wojny i ludzką siłę w radzeniu z tragedią. Jego niezapomniane przedstawienie przyniosło mu uznanie krytyków i publiczności na całym świecie. Więcej o pozostałych najlepszych filmach reżysera.

Styl filmowy

Roman Polański jako reżyser z Polski jest znany ze swojego charakterystycznego stylu filmowego, który koncentruje się głównie na kinie gatunkowym. Jego filmy wyróżniają się "poza tekstową grą reżysera z widzem", co według Grażyny Stachówny stanowi główną cechę jego twórczości. Joshua Klein opisuje jego filmy jako "mistrzowskie opowiadanie historii" oraz głęboką analizę psychologiczną postaci. 

Roman Polański i jego filmografia była oparta na inspiracji głównie z amerykańskich filmów gatunkowych takich mistrzów jak Hitchcock, Hawks i Welles. Dodatkowo, wpływ na jego twórczość mieli również tacy reżyserzy jak Carol Reed, Laurence Olivier, Luis Buñuel, Federico Fellini, Elia Kazan i Fritz Lang. To właśnie dzięki zróżnicowanym zestawowi inspiracji Polański stworzył unikalny styl filmowy jak w polskich filmach, tak i w międzynarodowych, który jest rozpoznawalny i ceniony przez widzów na całym świecie. 

Reżyser Polański i każdy jego film jak i filmografia cechuje się bogatym repertuarem gatunków, od thrillerów po dramaty psychologiczne, które eksplorują ludzkie namiętności i obsesje. Polański zawsze umiejętnie manipuluje napięciem i emocjami widza, tworząc atmosfery pełne niepokoju i tajemnicy. Jego wyrafinowany styl reżyserski pozostaje inspiracją dla wielu twórców filmowych.

Nagrody

Roman Polański miał różne nominacje do prestiżowych nagród filmowych, takich jak Oscary, Złote Globy, Nagrody BAFTA czy Nagrody Cezara. Jego filmy były wielokrotnie nominowane w różnych kategoriach, od reżyserii i scenariusza po najlepszy film:

1. USA – Roman Polański i Oscar za reżyserię filmu "Pianista" (2002): Roman Polański otrzymał tę prestiżową nagrodę filmową za swoją wybitną reżyserię i twórczość w polskim filmie, który poruszał trudne tematy II wojny światowej i przetrwania w czasie okupacji przez hitlerowskie Niemcy;
2. Warszawa – Złota Szpula za film "Pianista" (2002): Polska Krytyka Filmowa uhonorowała "Pianistę" nagrodą Złotej Szpuli za jego wybitny wkład w polską kinematografię oraz za głęboką, poruszającą historię opartą na faktach;
3. Nagroda BAFTA – Polański został uhonorowany nagrodą Brytyjskiej Akademii Filmowej i Telewizyjnej za swoje wybitne osiągnięcia w kinematografii;
4. Złoty Glob – Amerykańska nagroda filmowa, którą Polański zdobył za swoje osiągnięcia w reżyserii;
5. Złoty Lew – Nagroda na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji za wkład w światowe kino.

Za swoją działalność na rzecz promowania polskiej kultury i sztuki filmowej na arenie międzynarodowej ma Roman Polański zdobyte nagrody. Jego działania poprawiły wizerunek Polski i polskich artystów na świecie. 

Zakończenie

Pomysłowy polski reżyser i aktor Roman Polański pozostawił niezapomniany wpływ na historię kina zarówno w Polsce, jak i za granicą. Jego twórczość obejmuje wiele znanych i cenionych polskich obrazów filmowych jak za granicą, tak i w Polsce, które doceniane są przez widzów na całym świecie. Pomimo sukcesów w swojej karierze Roman Polański ma kontrowersyjną historię życiową, która często jest przedmiotem dyskusji.

Mimo dość poważnego wieku, Roman Polański opracowuje pomysł na film, nie zwalniając tempa i angażuje się w przemysł filmowy. Pomimo mieszanych reakcji na niektóre z jego ostatnich dzieł, wciąż pozostaje jednym z najbardziej znaczących reżyserów swojego pokolenia. Roman Polański w 2024 roku nadal pozostaje osobowością, wzbudzającą duże zainteresowanie wśród fanów kina na całym świecie i na razie nie zamierza kończyć kariery.

Najczęściej Zadawane Pytania